September 2021
Is deze inductieketel een goed alternatief voor warmtepomp?
TI-Green uit Oisterwijk ontwikkelde een verwarmingstoestel voor de renovatiemarkt dat mogelijk een goed alternatief biedt voor de warmtepomp: CVi, verwarming door inductie. Het -apparaat is volledig elektrisch en maakt gebruik van elektromagnetische techniek. Door de snelheid waarmee inductie de kernvloeistof verwarmt, kan een hoog rendement worden behaald.
Henk Verhagen, oom van de huidige TI-Green directeur Eric Verhagen, ontwikkelde de inductieketel al in 1995. Het toestel was destijds kansloos door de lage gasprijs. Nu we van het aardgas af moeten, is het toestel weer in beeld gekomen en heeft TI-Green de techniek doorontwikkeld. Inductie kennen we van de kookplaat en het bedrijf past die techniek nu ook toe voor ruimteverwarming. Bij inductie wordt de energie direct omgezet in bruikbare warmte. Hierdoor heeft de kernvloeistof een zeer korte opwarmtijd en kan binnen enkele seconden gebruik worden gemaakt van de verwarming of warmwater. Omdat inductie geen modulatie kent, gebeurt de omzetting van elektrische naar thermische energie per direct en op vol vermogen. Dat is een wezenlijk verschil met elektrisch ketels die verwarmen met een dompelaar of een spiraal die de nodige energieverliezen opleveren. De CVi haalt een rendement van 95 tot 98, zo blijkt uit de resultaten van de tests die de Hanzehogeschool in Groningen het afgelopen jaar uitvoerde. Het toestel is geschikt voor hoge en lage temperatuurverwarming en kan worden gecombineerd met radiatoren of vloerverwarming.
Geen speciale eisen
In een gerenoveerde en energetisch geoptimaliseerde tussenwoning van Woonstichting Leystromen in Gilze is begin mei een 9kW CVi-apparaat geïnstalleerd. ‘De cv-ketel is een-op-een vervangen door de inductie-unit’, vertelt Eric Verhagen, ‘want voor de plaatsing gelden geen speciale eisen voor het bestaande afgiftesysteem of de waterleiding. Het bestaande systeem wordt eenvoudig op de unit aangesloten met gestandaardiseerde koppelingen. En de CVi past negen van de tien keer op de plaats van de bestaande (gas)verwarming. De bediening gaat via een thermostaat in de woonkamer. Ook dat is precies zoals de huurders het al jaren gewend zijn. Je hoeft niets uit te leggen.’
De kosten liggen veel lager dan die van een warmtepomp
Monitoring
De prestatie van de CVi- installatie wordt zorgvuldig gemonitord. TI-Green doet dat samen met het bedrijf DLE uit Oosterhout waar een 6 kW-unit (de kleinste uit het TI-Green-programma) inmiddels al anderhalf jaar draait. Het toestel levert meer dan voldoende vermogen om het toch royale pand van 170 m2 met twee verdiepingen en een werkplaats te verwarmen. De warmteafgifte vindt plaats via ‘gewone’ HT-radiatoren. Verhagen: ‘Met dit 6 kW-toestel kunnen we qua energiekosten heel dicht in de buurt komen van de kosten die met een traditioneel gastoestel zijn gemoeid. Wanneer straks de elektriciteitsprijzen zullen dalen en de gasprijzen stijgen, kunnen onze CVi-toestellen zeker met de warmtepomp concurreren. Wanneer je de unit plaatst in een gemiddeld huishouden met een jaarlijks gasverbruik van 1.250 m3 en stroomverbruik van 2.800 kWh, dan vraagt de CVi-ketel ongeveer 9.350 kWh op jaarbasis. Om tot vergelijkbare kosten van een gasketel te komen, zullen acht à negen zonnepanelen op het dak nodig zijn.’
CVi-unit is onderdeel van een pakket
TI-Green wil de CVi-techniek aanbieden als een toestel dat deel uitmaakt van een pakket met daarin ook zes of acht zonnepanelen, inclusief omvormer en installatiekosten. De kosten liggen weliswaar hoger dan van een gasketel, maar veel lager dan die van een warmtepomp, terwijl de vastrechtkosten op de gasaansluiting vervallen. Omdat een dergelijk concept met name voor woningcorporaties bij grootschalige renovatieprojecten aantrekkelijk kan zijn, wil TI-Green zich in eerste instantie op deze markt richten. Een tussenwoning kan volgens Verhagen volstaan met een 6 kW CVi-installatie, vergelijkbaar met een 8 kW warmtepomp. Dat is mogelijk omdat bij een luchtwarmtepomp de COP afhankelijk is van de buitenluchttemperatuur, maar bij de CVi-installatie is de COP altijd stabiel. TI-Green levert de 6 kW CVi-installatie vanaf 6.395 euro, inclusief btw en exclusief plaatsing. Een ander voordeel van het systeem is volgens Verhagen dat de onderhoudskosten bijzonder laag zijn, omdat de inductie-unit draadloos is en geen bewegende onderdelen bevat. ‘Het onderhoud kan worden beperkt tot maximaal één keer in de drie jaar. ‘In het toestel zit nog wel hydraulische techniek en elektronica; die onderdelen zijn uiteraard wel wat storingsgevoeliger, maar zijn daarom van gerenommeerde A-merken. Mocht het hydraulische systeem aan vervanging toe zijn, dan kan het elektrische gedeelte overigens gewoon blijven hangen. Wij weten zeker dat het toestel minstens twintig jaar probleemloos meegaat.’ Op de markt voor elektrische verwarming zal de CVi-installatie moeten concurreren met de lucht-waterwarmtepomp, maar Verhagen weet dat zij het wat betreft installatiekosten royaal wint. ‘In de praktijk is het bijna onmogelijk zo’n warmtepomp onder de tien mille te installeren. En op een ander belangrijk punt verslaat onze inductieketel de lucht-waterwarmtepomp royaal: het geluid. Het meeste geluid wordt veroorzaakt door de inductie-unit, een 50 Hz-bron. Omdat deze volledig wordt ingegoten in een hars dat ook wordt gebruikt in de transformatorindustrie, is de unit nagenoeg geruisloos.’
De beveiligingssensoren in de kern van de CVI.
Accumulator voor warm tapwater
De inductie-unit in het toestel levert de warmte voor het primaire netwerk. Dit primaire netwerk geeft zijn warmte via een wisselaar af aan het cv-netwerk. Voor de bereiding van warmtapwater zit onderin het toestel een accumulator, een indirect aangedreven boiler. Daarin zit vier liter vloeistof dat op een temperatuur van circa 75 °C constant wordt rondgepompt. De warmte van de retourleidingen van het primaire netwerk wordt door de accumulator gevoerd waarmee het tapwater in de boiler feitelijk alvast met 60 °C wordt voorverwarmd en er dus veel minder energie nodig is voor de warmtapwaterbereiding. De installatie heeft een standaard voorraadvat van 55 liter. Wanneer de CVi-installatie wordt gecombineerd met een zonnecollector, vervalt de accumulator en komt daarvoor in de plaats het buffervat dat deel uitmaakt van de zonnecollectorinstallatie.
‘Wij weten zeker dat het toestel minstens twintig jaar probleemloos meegaat’
E-installatie
De E-installatie in de woning moet wel op de techniek zijn berekend. De inductieketel vereist een 3-fase aansluiting van 400 V (kracht). In woningen gebouwd vanaf de tachtiger jaren is de meterkast wel voorbereid en zal die alleen geactiveerd hoeven te worden. Bij oudere woning zal de verzwaring van het net nog moeten worden gerealiseerd. Het grootste toestel in de range van TI-Green is nu nog een 12 kW voor werkplaatsen en kleinere utiliteit, maar het Brabantse bedrijf is bezig met de ontwikkeling van een 15 kW- en 35 kW-toestel voor verwarming van grote werkplaatsen. Maar daarmee houden de ambities nog niet op, want ook de ontwikkeling van industriële units van 50 en 100 kW wil het bedrijf nog dit jaar opstarten, ‘en dat is geen luchtfietserij’, zegt Verhagen. ‘De aanvragen liggen er al. Dergelijke grote units zouden ook uitstekend kunnen worden ingezet in appartementencomplexen die collectief worden verwarmd. Corporaties hebben al volop belangstelling voor onze techniek en we zijn ook in gesprek met een VvE van dertig appartementen die nu nog collectief worden verwarmd, maar die willen overstappen naar individuele toestellen. Onze 6 kW CVi-units zouden daarvoor uitstekend geschikt zijn. En als een particulier belangstelling heeft, maar geen geschikt dak heeft voor pv, gaan we een samenwerking aan met een energiecollectief of kunnen we windaandelen bieden. Door dat op te nemen in ons pakket kunnen we ook een oplossing bieden voor appartementen en locaties waar plaatsing van panelen onmogelijk is.’
Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Peter de Koning