Oktober 2019
‘Door digitalisering kun je veel flexibeler inspelen op comfortwensen van klant’
Jacques van der Krogt, adjunct-directeur business development bij Van Dorp Installaties
‘Om met Cruijff te spreken: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’. En dat is in het geval van digitalisering lastig zat. De mogelijkheden zijn namelijk zó divers en groot, dat de daadwerkelijke uitwerking ons verstand soms te boven gaat. Maar dat er een verschuiving gaande is, is zeker,’ meent Jacques van der Krogt. Hij ziet dat grote en kleine installatiebedrijven slimme technieken meer en meer omarmen. ‘Nu is het tijd voor de volgende stap; van ‘doing digital’ naar ‘being digital’.’
Van der Krogt ziet het krachtenveld in de markt van vraag en aanbod veranderen. Hij wijst op nieuwe, vaak zeer succesvolle businessmodellen zoals Uber en Google. ‘We gaan van productenleverancier naar serviceleverancier van diensten.’ Aanjager is het internet; een verregaande digitalisering en verweving van apparaten, productiemiddelen en organisaties. Met volop kansen ook voor de gebouwde omgeving. En alhoewel dit nog vaak een ‘ver-van-mijn-bed-show’ is voor velen, heeft Van der Krogt zich vastgebeten in het onderwerp. Voor zijn werkgever Van Dorp ontwikkelde hij onder de noemer BuildingMonitor een slimme tool die de technische dienstverlening voor onderhoud verregaand digitaliseert. Het project, omgedoopt tot VitaConnect, is - om ook internationaal te kunnen groeien - inmiddels ondergebracht in een onafhankelijke scale-up: VitaTech. Een groep van dertien IT-developers nomineerde deze digitale innovatie voor de Computable Awards 2018 in de categorie Digitale Innovatie van het Jaar. En Van der Krogt wil meer. Hij gaat als zelfstandig ondernemer zijn fascinatie voor ‘futureproof’-vastgoedmanagement verder uitbouwen. Volgend jaar vertrekt hij daarom bij Van Dorp en zal zich dan volledig toewijden aan Dapple, het bedrijf dat hij dit jaar samen met Marlijn Noorlander is gestart.
Hoe ziet dat eruit: ‘futureproof’-vastgoedmanagement?
‘Dat is beheer van vastgoed, waarbij een centrale rol is weggelegd voor technologie en digitalisering. Je combineert innovatieve technieken in een allesomvattende dienst. Dus één platform voor technisch-, facility-, financieel- en commercieel management. Denk daarbij aan een combinatie van het uitlezen van slimme-meterdata, dynamische bepaling van operationele energielabels, slim assetmanagement en het automatisch matchen en inplannen van gecertificeerde monteurs op specifieke meldingen van klanten.’
‘Je anticipeert op het verleden en beweegt tegelijkertijd mee met de ontwikkelingen in een gebouw en de omgeving. Ook de exploitatievorm is anders. Je verkoopt niet per product, maar ‘as a service’. Een voorbeeld hiervan is ‘Building as a Service’ waarbij voor een vast bedrag per maand de gebruiker/klant wordt ontzorgd. Zie deze service als een soort leasecontract, net als bij een auto. Als de gebruiker wil rijden, drukt hij op het gaspedaal. De leasemaatschappij regelt de rest. Optimaal ontzorgen!’
‘Van smart naar wise, data gaan het verschil maken binnen vastgoed’
Zijn bedrijven nu niet toekomstbestendig bezig dan?
‘Mwah, de markt is toch vooral nog capaciteitsgedreven. De meeste ondernemers denken vooral in de traditionele termen van afzet. Ook qua onderhoud, ja. Een bedrijf heeft bijvoorbeeld vier monteurs op de bank zitten en wil hen zo vaak mogelijk op pad sturen. Het draait daarbij nog te veel om spullen en uren verkopen. En dan? Je verkoopt die klimaatinstallatie en vervolgens is de klant eigenaar ervan. Wil je echt toekomstbestendig bezig zijn, dan draai je dat om. De installateur blijft eigenaar en de klant wordt gebruiker.’ ‘Een circulair businessmodel. Hierdoor kun je een product-dienstcombinatie verkopen, met maandelijks een vast inkomen. In de consumentenmarkt is deze werkwijze al heel normaal. Kijk naar een bedrijf als Netflix; de klant betaalt een abonnement en kan vervolgens onbeperkt films en series afnemen. Een waardevol verdienmodel dat feilloos inspeelt op de mogelijkheden van digitalisering en internet. Echt, die klant is er al lang klaar voor. De bouwwereld blijft hierin over het algemeen nog achter.’
Hoe kunnen installateurs die omschakeling maken?
‘Ze moeten het willen en erin investeren. De meeste installateurs hebben of maken niet eens de tijd om er een keer goed over na te denken. Ze vinden het te veel gedoe. Maar als een ondernemer, en dan bedoel ik zowel de zzp’er als een grote jongen als de Van Dorp Groep, nieuwe technologieën omarmt, kan hij deze optimaal inzetten voor zijn bedrijfsvoering. En ja, die bedrijfsvoering zal dus ook op de schop gaan. Niet ‘plaatje, praatje, daadje’, maar zelf de regie nemen. Als installateur ben je dan plots regisseur van data in plaats van puur verkoper.’ ‘Nogmaals, dat kan groot en klein. Belangrijk is dat een ondernemer bedenkt welke plek in de keten hij of zij inneemt. Vervolgens moet hij de bijbehorende digitale tools inzetten om deze unieke positie te versterken en te integreren in de beoogde keten. Ben je één schakeltje of meerdere? Echt, het kan. Ik zie bijvoorbeeld zzp’ers lid worden van een Bim-platform. Of bedrijven die investeren in simulatietools waarmee ze gedragingen van installaties vooraf kunnen voorspellen. Niet alleen om smart te werken (‘doing digital’), maar juist om ‘wise’ in te spelen op de eigen of externe data (‘being digital’). In een ‘futureproof’ wereld wordt alle informatie onderling verbonden en kan elke ondernemer zijn plekje in die datastroom toe-eigenen. Van smart naar wise, data gaan het verschil maken binnen vastgoed.’
Van smart naar wise dus. Waarom zouden ondernemers dat doen?
‘De onderhoudbaarheid van vastgoed verandert, net als de wensen van de klant en de maatschappij. Door te automatiseren en digitaliseren kun je veel flexibeler inspelen op de wisselende comfortwensen van gebruikers. Dat leidt tot een beter resultaat met gebruik van minder mensen en minder energie. Eén pand heeft vaak al lang niet meer slechts één bestemming. Net zoals aan elke ruimte dagelijks andere eisen worden gesteld.’ ‘Neem een kantoor waar ’s ochtends vijftig man in één ruimte vertoeft en ’s middags nog niet de helft. Elk van die mensen wenst wel een constante omgevingstemperatuur van 19 graden Celcius. Dat is immers beloofd door de betrokken installatie- en/of onderhoudspartij. Wil je die belofte waarmaken, dan zul je de aanwezige installaties moeten koppelen aan innovatieve technieken en bijbehorende - historische en recente - data. Naast een hogere tevredenheid scoor je dan ook beter op duurzaamheid. Want dat er nog veel Joules te besparen zijn met een efficiënter beheer van vastgoed, weet iedereen.’
Maar gaan computers dan de mensen vervangen?
‘Dat is een achterhaald idee. Smart buildings en wise-structuren gaan het alle medewerkers vooral een stuk makkelijker maken. Denk alleen al wat een tijdwinst een geautomatiseerde administratie kan opleveren! En dat principe kunnen we dankzij het internet nog verder uitrollen. Denk aan blockchains. Stel, de hemelwaterafvoer van een gebouw zit verstopt. Nog voordat er negatieve gevolgen ontstaan en de gebouweigenaar het euvel opmerkt, geeft de sensor die op twee meter boven het uiteinde de verstopping constateert een seintje aan de beheerder. Die stuurt dit meetresultaat als opdracht naar een uitvoerder die op zijn computer weer ziet waar hij een monteur naartoe moet sturen. De monteur lost de verstopping op, zet een krabbeltje op de digitale werkbrief en de sensor trekt zijn signaal in. Nu staat het licht op groen en wordt automatisch een factuur opgesteld en verzonden. Betalen en klaar. Dus snel en efficiënt, zonder tijdrovende menselijke inmenging. Het biedt gemak voor klant en ondernemer.’
Ben je niet bang voor een wildgroei aan digitale systemen?
‘Nee, laat maar komen. Er worden links en rechts wel wat proefballonnetjes opgelaten, maar het winnende concept zit er nog niet bij. Het mooie van internet is dat het voor iedereen toegankelijk is. De communicatie en uitwisseling van data moeten voldoende transparant zijn om onderling te verbinden. Partijen hebben er dus baat bij dat ze elkaar ‘begrijpen’ en zullen als vanzelfsprekend hun digitale systemen en innovaties op elkaar gaan afstemmen. Want alleen dan werkt het.’ ‘Dankzij technische ontwikkelingen, software, hardware en 5G, wordt die onderlinge verbinding wel steeds makkelijker. Alhoewel 5G nog niet goed werkt in gebouwen. We staan nog helemaal aan het begin en daarom is het belangrijk om nu in te stappen. De mogelijkheden zijn legio. En op dit moment geldt: wie het beste kan samenwerken en daarin het snelst is, ‘takes it all’!’
‘Traditionele grenzen zullen binnen onze branche uiteindelijk verdwijnen’
Moeten we ontwikkelingen niet reguleren, met het oog op veiligheid bijvoorbeeld?
‘Met nog meer keurmerken zeker? Daarmee maken we het alleen gecompliceerder. En het is ook niet nodig, want alleen werkwijzen die goed functioneren en waarbij iedereen tevreden is, blijven bestaan. Kwaliteit regelt zichzelf. Veiligheid blijft natuurlijk wel een issue; een belangrijk onderwerp waarop we moeten blijven anticiperen. Je kunt je indenken dat bijvoorbeeld een datacentrum van de overheid gevoelig is voor kwaadwillenden. Als zij daar de temperatuurinstellingen manipuleren, ben je de klos. Hoe we de beveiliging van data moeten vormgeven, weet ik niet. Wel moeten we er alles aan doen om excessen te voorkomen en dus goed moeten kijken naar een georganiseerde bescherming van IT.’
Welke factoren bepalen de toekomst van wise buildings?
‘Als je kijkt naar vastgoed, verwacht ik een koppeling met mobiliteit. Gebouwen worden ‘hubs’. Wanneer je weet waar auto’s en mensen zich bevinden, kun je daar in de gebouwde omgeving tijdig op in spelen. Dus door data uit mobiliteit te koppelen aan de regelsystemen van gebouwen, verhoog je de efficiëntie van energie.’ ‘Nu is er nog vaak sprake van een overcapaciteit in gebouwen. We stoppen er veel in en we zien wel wat er afgenomen wordt. Met het oog op duurzaamheid moet en kan dat beter. Vanuit dat oogpunt zie ik de ontwikkeling naar verregaande digitalisering ook niet als een vrijblijvende keuze. Naast dat het veel problemen voor ondernemers en gebouweigenaren oplost, kunnen we de wereld op die manier verbeteren.’ ‘Abstract? Misschien, ik zie ook weleens door alle data de gebouwen niet meer. Daarom adviseer ik altijd om klein te beginnen en rustig uit te bouwen. Je moet eerst smart werken voordat je wise kunt denken, want traditionele grenzen zullen binnen onze branche uiteindelijk verdwijnen.’
Tekst: Jojanneke Rodenburg
Fotograaf: Marco de Swart