Omslag_EW05 600
November/December 2023

Gaan robots en drones onze gebouwen beveiligen?

16 01

Vlak voor de zomer verzorgde Avular ­tijdens de beurs Vision, Robotics en ­Motion een presentatie over het gebruik van mobiele robots en drones. De mobiele robots van deze Eindhovense scale-up worden al ingezet als geautomatiseerde schoonmaakrobots in ziekenhuizen, maar ook voor de bewaking van gebouwen. Staan we aan de vooravond van de doorbraak van drones en robots voor security en bewaking?

Drones in een kantoorgebouw? Dat zie ik niet snel gebeuren’, zegt Marc Niele, voorzitter van de vakgroep Beveiliging van Techniek Nederland en in het dagelijks leven werkzaam bij Ronax. ‘Ik zie meer in het toepassen van mobiele robots. Daar zitten kansen, maar eerlijk gezegd ook nog wel wat haken en ogen.’
Het Nederlandse Avular is zeker niet de enige aanbieder van drones en mobiele robots die voor bewaking en bijvoorbeeld inspectie kunnen worden gebruikt. Robotnik uit Valencia (Spanje) is bijvoorbeeld ook een speler die flink aan de weg timmert. Daarnaast bracht Loop Robots uit Rijswijk al in 2015 een mobiele robot uit, SAM genaamd, die speciaal bedoeld was voor het bewaken van computerzalen in datacenters. Inmiddels komen we SAM vooral in zorginstellingen tegen.

16 02De inzet van drones voor de beveiliging van kantoor-gebouwen is vooralsnog een toekomstdroom.

Interessant

‘Het idee van een mobiele beveiligingsrobot is zonder twijfel zeer interessant’, zegt Niele. ‘Een mobiele robot kan worden voorzien van tal van sensoren; denk aan camera’s, maar ook bewegingssensoren, warmtebeeldcamera’s, microfoons en dergelijke. Dat breidt de mogelijkheden voor het bewaken van een kantoorgebouw aanzienlijk uit. De mobiliteit van de robot betekent bijvoorbeeld dat we dode hoeken kunnen opheffen. Bovendien kunnen we dan ook andere signalen gaan gebruiken om de status van een gebouw te beoordelen.’
Toch stelt Niele zich wel een aantal vragen als het om mobiele bewakingsrobots gaat. ‘De kosten/baten-afweging is nog niet echt duidelijk. Er is ook nog niet een echte ‘killer app’ die voor de grote doorbraak van dit type bewakingsmaatregel zorgt. Natuurlijk kan een robot prima door de gangen en kleinere ruimtes van een kantoorgebouw rijden. Vaak zijn dat plekken waar we geen camera’s hangen. Die mobiele beelden kunnen we toevoegen aan de klassieke stationaire camerabeelden die een meldkamer binnenkrijgt. Daar staat tegenover dat een robot rijdt en dus het ene moment een ruimte inspecteert, maar een paar minuten later weer weg is. Er is dus geen sprake van permanente bewaking.’

‘Drones kunnen snel reageren op verdachte situaties’

Interessant is ook de vraag: hoe gaan we om met deuren, trappen en liften? Er zijn mobiele robots die zelf een deur of lift kunnen bedienen, maar of dat eenvoudig te programmeren is, is de vraag. Het zal de kosten/baten-berekening in elk geval niet direct positief beïnvloeden, omdat dan veel maatwerkinstellingen nodig zullen zijn. Ook trappenhuizen hoeven geen onoverkomelijke technische problemen op te leveren, maar ook die functionaliteit verhoogt de kosten.
Niele: ‘Het mooiste zou zijn als bij het ontwerp of het herinrichten van een gebouw al rekening wordt gehouden met het toepassen van mobiele bewakingsrobots. In zo’n geval kunnen we het gebouw optimaliseren voor het gebruik van robots en kunnen we bovendien de mobiele camera’s en sensoren van de robot volledig integreren met de stationaire camera’s en sensoren van een meer klassieke security-aanpak.’

16 03Eigenlijk zijn drones en robots een mobiele variant op de vaste ­sensoren die nu worden gebruikt.

Verboden

Niele ziet daarom mobiele bewakingsrobots als een zeer interessant concept, maar dan vooral als een aanvulling op de huidige state of the art-meldkamer. Drones zijn echter een heel ander verhaal, meent hij. ‘Drones prikkelen de fantasie enorm. Iedereen ziet direct de mogelijkheden in situaties als een inbraak. De stationaire camera’s hebben het incident gesignaleerd en kunnen binnen het gebouw de inbrekers volgen. Door een drone te lanceren, kunnen we vervolgens hun vluchtwegen in kaart brengen en bijvoorbeeld het kenteken van de vluchtwagen vastleggen met de camera van de drone. Je kunt met de drone wellicht zelfs praten tegen de criminelen. Of een GPS-signaal doorgeven aan de politie. Ook kun je de vluchtwagen een tijdje over de openbare weg volgen.’
‘Er is echter één probleem,’ zegt Niele: ‘Het mag niet.’ Het gebruik van drones is aan stevige juridische beperkingen onderhevig. ‘Denk aan de hoogte waarop gevlogen mag worden, terwijl je ook niet zomaar overal mag vliegen. Daarnaast zitten we met privacy-issues. De videobeelden van de drone zullen vaak de bewegingen van mensen in de openbare ruimte vastleggen en dat mag niet zomaar.’

16 04Drones kunnen snel reageren op verdachte situaties en bieden een real-time overzicht van de omgeving.

Goede kansen

Toch zien ook beveiligingsbedrijven en meldkamers maar al te goed de kansen die drones bieden. ‘Ik ken een aantal beveiligingsbedrijven die hier naar kijken en er ook al proeven mee hebben gedaan. Technisch zien zij geen problemen. Het is eerlijk gezegd vooral wachten tot het juridisch toegestaan is en dan zie ik het gebruik van drones als security-maatregel zeker groeien. Maar dan wel buiten. Rondom een kantoorgebouw, bij grote parkeergarages en bijvoorbeeld op industrieterreinen kunnen drones natuurlijk goed uit de voeten. Binnen een gebouw vliegen kan in principe wel, maar lijkt mij praktisch toch erg lastig.’
In feite zijn drones en bewakingsrobots een mobiele variant op de stationaire sensoren die nu ook al voor bewaking worden gebruikt. ‘We breiden met robots en drones vooral onze mogelijkheden uit. Je kunt locaties in de gaten houden waar stationaire camera’s niet handig zijn, niet toegestaan zijn of bijvoorbeeld te duur zijn voor de ruimte die zij afdekken. Daarom voorzie ik voor zowel drones als mobiele robots dat zij volledig geïntegreerd zullen worden in systemen voor gebouwbewaking of zelfs gebouwbeheersing. Een robot kun je immers gebruiken voor bewaking, maar natuurlijk ook voor inspectie. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren op locaties binnen een gebouw die minder geschikt zijn voor mensen, bijvoorbeeld vanwege het feit dat er met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Zo zie ik nog wel meer mogelijkheden voor robots en drones.’

Kunstmatige intelligentie

De hoeveelheid signalen die bij de meldkamer binnenkomen, zal daarmee de komende jaren flink gaan toenemen. Om de ‘information overload’  – waar meldkamerpersoneel toch al vaak mee te maken heeft – terug te dringen, is meer intelligentie nodig, stelt Niele. ‘Denk aan snelle dataverwerking. Dat kan in de camera zelf of in de meldkamer. Je kunt AI-achtige tools gebruiken om de binnenkomende signalen te analyseren. Je kunt met AI signalen van verschillende sensoren samenvoegen en op patronen onderzoeken. Dat soort hulpmiddelen zijn voor de meldkamer van de toekomst cruciaal.’
Niele wil nog een laatste punt aanstippen: ‘We zitten aan het begin van deze ontwikkeling. Toch verwacht ik niet direct dat het gebruik van bewakingsrobots en drones heel snel gaat groeien als bepaalde wet- en regelgeving wordt aangepast en ik verwacht ook niet dat verzekeraars veel eisen gaan stellen op dit vlak. Robots en drones gaan ons nieuwe methodes bieden die al dan niet in combinatie met AI mogelijkheden bieden om de veiligheid in en rondom gebouwen te verbeteren, maar dit blijft vooralsnog een niche-markt.’

Tekst: Robbert Hoeffnagel
Fotografie: iStock, AI-gegenereerd beeld

Lees meer artikelen in het dossier software

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.