Welke smart-oplossing kies je voor domotica?

Als het gaat om domotica lijken de smart-oplossingen van Samsung, Google, Amazon en Apple het te winnen van KNX, Dali en andere technische standaarden. Wordt die keuze bepaald door het installatiegemak, de prijs, de bekendheid of de toepassingsmogelijkheden? Drie installateurs vertellen wanneer en waarom zij voor welke oplossing kiezen.

‘KNX en Dali zijn niet doorgebroken in de markt, omdat je ziet dat particulieren eerst zelf naar een smart-oplossing zoeken. En dan komen ze bij Google, Apple of Samsung uit,’ zegt Erwin Roks van Roks Totaaltechniek uit Lisse. Als een klant slim aan te sturen techniek wenst, gaat hij uit van de oplossingen die deze zogeheten Big Tech-bedrijven bieden. ‘KNX is niet stil blijven staan, maar schiet voor de particuliere klant vaak het doel voorbij. Smart-oplossingen van Google, Apple of Samsung zijn goedkoper en sneller te plaatsen. Daarbij vullen ze vaak precies in waar de klant naar op zoek is. Het draait altijd om het prijskaartje in combinatie met de toepassing.’

KNX als het kan

‘De smart-oplossingen die ik adviseer, kosten duizend tot vijftienhonderd euro’s,’ vertelt Roks. ‘Bij de uitgebreidere domotica-systemen moet je daar een nul achter zetten.’ Toch heeft het duurdere KNX soms de voorkeur. ‘We hebben net een luxe villa opgeleverd waar we KNX hebben geïnstalleerd. Het gaat om het aansturen van een warmtepomp en vloerverwarming, de cv-ketel, een zonneboiler, een Sonos-geluidssysteem en een thuisbioscoop. De klant wilde een compleet gebouwbeheersysteem. Dat we hier wel voor KNX kozen, heeft te maken met de aansturing van de genoemde – complexe – apparaten. En, de eindklant had hier ook het budget voor.’ Daarbij moet de installateur volgens Roks wel de ontwikkelingen bijhouden: ‘Het gaat echt heel hard in deze markt. Kijk je naar KNX, dan zijn er zo’n vijfhonderd fabrikanten die er producten voor leveren.’

Wensen van de klant

‘De belangrijkste vraag is wat de klant precies wil met het domotica-systeem,’ zegt Roks. ‘Hoe wij dat invullen is voor de eindklant minder belangrijk. Door goed te communiceren over de wensen, kunnen we de klant ook een eenvoudig te bedienen applicatie op maat leveren voor op de smartphone. Die app maken we zelf of we doen dat in samenwerking met een gespecialiseerde partij die ik daarvoor inhuur.’ Een veelgevraagde slimme oplossing is ‘spraaksturing’. ‘Je komt dan uit bij een Philips Hue, een Amazon Alexa of een Apple HomeKit, want die zijn heel makkelijk te koppelen en erg eenvoudig in het gebruik voor de mensen. Wij kopen deze producten in voor de klant, zorgen voor de opstart en helpen de klant ermee vertrouwd te raken. Als comfort-installateur zoek je altijd naar de oplossing die voor je klant makkelijk is in het gebruik.’ Roks voegt eraan toe dat installateurs naar zijn mening nog te veel invullen wat de eindgebruiker nodig heeft. Zijn advies is: ‘Luister vooral naar de echte behoefte van de klant aan ondersteuning die het apparaat moet bieden. Laat de klant zijn eigen verhaal doen. Dan kun je pas echt op maat invulling geven aan de wensen.’

‘KNX schiet vaak het doel voorbij’

Niet smart

Bij webwinkels is in de rubriek ‘smart home’ veel te vinden waarmee de consument een woning slimmer en energiezuiniger kan maken. Met vrolijke uitlegvideo’s wordt de consument verleid om handige gadgets aan te schaffen die het leven leuker en comfortabeler kunnen maken. Dat valt dan soms nogal tegen volgens Harm Woltering van HW Installaties uit Schipluiden: ‘Mijn ervaring met Google is niet goed en ik heb besloten het niet meer toe te passen. Zo heeft de zelflerende thermostaat een dermate eigen leven als het gaat om te reageren op het wel en niet thuis zijn van bewoners, dat de cv steeds op de verkeerde momenten aanslaat. Het systeem blijkt vanwege het ‘zelflerende’ principe niet goed af te stellen. Deze intelligente thermostaat is bedoeld om rekening te houden met wanneer bewoners thuis zijn. Geen idee waar het door komt, maar de software reageert gewoon niet adequaat op wijzigingen in het gedrag van bewoners. Dat heb ik bij meerdere Nest-systemen meegemaakt en daarom werk ik er niet meer mee.’

Alles onder één knop?

Gezien bovenstaande verzuchting is duidelijk dat de voorkeuren van Woltering bij andere oplossingen liggen. Hij vindt het ook zeker geen voordeel als bij een smartphone alles onder één knop zit. ‘Wanneer je als gebruiker afhankelijk bent van één applicatie en die werkt niet, dan heb je niks. Dat is een risico, vooral in de thuiszorg. Bepaalde systemen kun je echt beter gescheiden houden, bijvoorbeeld de alarmsystemen in een gebouw. Doorgaans kies ik daarom voor de app’s die ook de fabrikanten van verlichting en sensoren leveren, omdat deze beter zijn toegesneden op de functies van de apparaten die zij leveren.’

Big Tech geen verdienmodel

Tot slot meldt Woltering nog een andere reden voor zijn terughoudendheid als het gaat om de innovaties van Big Tech-bedrijven als Apple, Google en Samsung. ‘Mensen kopen het zelf rechtstreeks bij een (web)winkel en bij problemen verwachten ze dat je ze voor en appel en een ei uit de brand helpt. Onze groothandels kunnen dit soort apparaten ook nooit zo scherp geprijsd leveren als internetwinkels. Ik houd het daarom bij gerenommeerde merken uit onze branche, waar we vertrouwd mee zijn. Het zijn merken met een goede back-office waarop je kunt terugvallen, en dat werkt voor mij als gespecialiseerde e-installateur gewoon goed.’

Bescherming is nadeel

‘Het mooie van KNX en Dali is dat alle aangesloten apparaten met elkaar kunnen ‘babbelen’, zegt Duco van Veeren van Scheepmaker uit Abcoude. ‘Maar ik vind het een nadeel dat het allemaal zo beschermd is. En voor een particulier is KNX meestal te ingewikkeld, die moet daarvoor mensen met kennis van zaken inhuren om het te installeren.’

Niet apart voor rijden

Gevraagd naar smart producten van de Big Tech-aanbieders zegt Van Veeren: ‘Particulieren willen inderdaad producten als Philips Hue, Wij zeggen dan: ‘koop het vooral’. Heel vaak kom je met zo’n product weg met een GU10-ornamentje en daarin passen de lampjes voor de Hue. Wij zijn als e-installateur eigenlijk te duur om dat ook te gaan programmeren voor de klant. Alleen als we toch bij de klant zijn voor ander werk en er is even tijd voor, dan willen we de klant wel op weg helpen met het werkend krijgen van de app’s voor dit type ‘domotica’. Maar we gaan er niet apart voor rijden.’

‘Biedt particulieren betaalbare systemen aan’

Geen KNX, wel aantrekkelijk

Scheepmaker doet veel projecten bij particulieren via een aannemer. Daarnaast heeft deze e-installateur veel renovatieprojecten van bedrijfspanden gedaan. Enthousiast is Van Veeren over de producten van Delta Dore: ‘Dat is geen KNX, maar wel een voor particulieren aantrekkelijke oplossing, onder meer door de prijsstelling. Ik vind dat we particulieren betaalbare systemen moeten bieden; een eenvoudige oplossing met Delta Dore kost zo’n 250 euro. Daarbij vinden wij het ontzettend leuk om toe te passen, omdat het een systeem met drie ‘trappen’ is. De eerste trap werkt met een ontvangermodule en een zendertje als schakelaar. Die lees je op elkaar in en dan heb je al een stukje domotica in huis. Het is prima aan te sluiten op een al bestaande huisinstallatie. Trap twee is het koppelen van iOs of Android-smartphones en dan kun je verlichting, verwarming en veel meer aansturen vanaf je telefoon. De derde trap werkt met een server, maar dat is echt voor grotere projecten.’

Tekst: Tom de Hoog
Fotografie: Industrie, iStock