Alles DC in 2030? Eerst maar hybride aandurven

2030 is een gedefinieerde horizon die sterk in verbinding staat met duurzaamheid. Hoe staat het in dat jaar met de toepassing van gelijkspanning in de gebouwde omgeving? DC-deskundige Henry Lootens (foto) geeft zijn visie op de stand van zaken over acht jaar. Om verschillende redenen zal dat zeker geen 100 procent gelijkspanning zijn, maar ‘hybride’ lijkt een reële aanname.

DC heeft de laatste jaren veel losgemaakt in de installatiewereld. Vooral omdat duurzame energiebronnen zoals pv-panelen en windturbines nu eenmaal gelijkstroom produceren en het wenselijk is om deze direct in te kunnen zetten. Henry Lootens: ‘Het goede nieuws is dat de installatiesector inmiddels breed kennis heeft genomen van de voordelen en zich bewust is van de mogelijkheden én de noodzaak. Toch gebeurt er nog te weinig en bestaat er nog steeds een kloof tussen AC en DC.’
Die kloof geldt niet voor alle toepassingen. Op het vlak van straatverlichting is de bekende ‘business case’ gemaakt. Nieuwe straatverlichting wordt bijna standaard uitgevoerd met gelijkspanning, terwijl de vervangingsprojecten goed lopen.

Compatibiliteit

‘Dat DC bij straatverlichting wel al zo goed loopt, is te verklaren’, weet Lootens. ‘Bij straatverlichting heb je te maken met één armatuur waarvoor je één geschikte lamp kunt kiezen. Of eventueel een beperkt aantal. Dat is overzichtelijk en te doen. In de gebouwde wereld zijn elektrische verbruikers afkomstig van (veel) verschillende leveranciers. Hetzelfde geldt voor andere componenten in de DC-keten zoals pv-panelen, omvormers en aan de andere kant: accu’s. Het zou al een hele vooruitgang zijn wanneer leveranciers met elkaar zouden gaan samenwerken en er een standaard ontstaat die het mogelijk maakt de grote diversiteit aan producten en componenten naadloos en eenvoudig op elkaar te kunnen aansluiten.’
Dat leveranciers toch het liefst ‘uniek’ zijn, zal ervoor zorgen dat dit ideale scenario nog wel even op zich laat wachten. Om die reden denkt Lootens dat de nabije toekomst – waartoe 2030 inmiddels behoort – zich meer zal kenmerken door hybride installaties.

Hybride

‘Installateurs die nu aan de slag gaan in woningen met AC-installaties zouden zich serieus moeten afvragen hoe ze het zodanig moeten aanleggen dat er een (gedeeltelijke) overstap naar DC in de toekomst mogelijk is. Wanneer de opdrachtgever al verder is en überhaupt iets met gelijkspanning wil doen, dan is het zaak om goed uit te zoeken wat er wel al op gelijkspanning kan, en wat handiger, veiliger of beter is om nog aan te sluiten op het reguliere lichtnet. Bedenk daarbij altijd wat de wens van de afnemer is. Meestal is dit uiteindelijk op het juiste moment over de juiste hoeveelheid energie kunnen beschikken, tegen de laagst mogelijke prijs.’
De overstap naar DC is volgens Lootens niet ingewikkeld. ‘Je moet het niet spannender maken dan het is. Op school hebben we allemaal les gekregen over gelijkspanning en wisselspanning. Omdat de wereld waarin we vervolgens terecht kwamen bijna volledig op AC draait, is de kennis over DC op de achtergrond geraakt en de afgelopen jaren – of misschien wel decennia – niet bijgehouden. En zeker niet uitgebreid. Dat is dus het eerste wat de installatiesector kan doen: zorg ervoor dat je je kennis op het vlak van gelijkspanning bijspijkert en aanvult. En combineer deze dan met alle kennis en ervaring die je al had van AC.’

‘Een beetje lef bij installateurs zou geen kwaad kunnen’

Experimenteren

Installateurs zullen de kennis vervolgens op hun eigen wijze toe te passen. De voorzichtige installateur zal eerst kijken hoe anderen het doen en destilleert daaruit de ‘best practices’ om mee aan de slag te gaan. Lootens: ‘Of je gaat zelf experimenteren. Wat kan er wel, wat kan er niet? Dit kan natuurlijk alleen als je voldoende kennis hebt opgebouwd; op gevaarlijke situaties zit niemand te wachten. Maar een beetje lef zou geen kwaad kunnen. En vergeet daarbij niet dat de wereld voor installateurs inmiddels zo complex is geworden dat je zeker niet alles alleen kunt doen. ‘Totaalinstallateurs’ bestaan wat dat betreft niet, tenzij je met partners werkt. Eén van de belangrijkste stappen die je in deze tijd kunt nemen: specialiseer je in één of een beperkt aantal zaken en werk op andere vlakken samen met andere specialisten. Dan help je elkaar en kom je samen verder.’

Richting 2030

Dat 2030 volledig DC is, zit er dus niet in wat Lootens betreft. ‘Daar zijn de toeleveranciers en de installatiesector niet klaar voor. Hybride installaties zijn rond die tijd naar verwachting wel flink in omvang toegenomen. Qua verdeling durf ik geen uitspraak te doen; ook niet of we meer DC of meer AC zullen hebben. Ik durf wel te zeggen dat AC nooit helemaal zal verdwijnen. Eenvoudig omdat er nu eenmaal toepassingen zijn die beter en veiliger werken op wisselspanning. Waarom zou je dan de moeite nemen om energievormen geforceerd om te zetten als het geen voordeel oplevert? Daarom: hybride en lef. De focus voor de weg naar 2030.’