Juli/Augustus 2023
Kant-en-klare houten woning binnen week gebouwd
Opvallend werk
Startblock is een ambitieus bedrijf dat in 2019 ontstond vanuit de gedachten van een architect en een houtbouwer. In de fabriek in Emmeloord worden woningen binnen een week vervaardigd; volledig gebouwd van een houten constructie, waarbij 80 procent van de gebruikte materialen oneindig in de keten hergebruikt kan worden. Inmiddels rolden al vele tientallen circulaire, compacte, duurzame en betaalbare turn-key woningen van de fabrieksband. En dat is pas het begin.
Voor het einde van 2030 telt Nederland zo’n 900.000 duurzame woningen extra. Een doel dat vraagt om een creatieve aanpak. Vier jaar geleden zag Startblock het licht, bestaande uit specialisten met expertises in ontwerp, ontwikkeling en bouw. Het bedrijf uit Emmeloord groeit gestaag en hoopt zo haar steentje bij te dragen aan het verlagen van de woningnood door fabrieksmatig volledig houten woningen te bouwen, zonder compromissen te sluiten. Volgens algemeen directeur Tony Mol draait het om de volgende uitgangspunten: duurzaam wonen, welzijn, circulariteit, onderhoudsvriendelijkheid en betaalbaarheid.
De fabriek als bouwplaats
Startblock kent twee woningtypes: Roots en Tree. De starterswoning en eengezinswoning worden volledig uit hout vervaardigd en voldoen aan alle geldende wet- of regelgeving. Zodra een Startblock-woning de fabriek verlaat, is deze gebruiksklaar; van de keuken tot de badkamer en van de zonnepanelen tot de trappenhuizen. ‘Ons product bestaat uit 23 panelen die je als een soort Ikea-kast in elkaar schroeft. Bij de vervaardiging in de fabriek plaatsen we direct al de ventilatieschacht van de meterkast tot aan de zolder’, legt Mol uit. ‘In de laatste fase, bij het afbouwstation, draait alles om de details. Denk daarbij aan de aansluitingen van de dakgoot op de riolering en de koppeling van de installatietechniek aan de airco-units. Ook dat voeren wij volledig in de fabriek uit.’
Deze kant-en-klare woningen worden binnen één week in de fabriek gebouwd, waardoor de stikstofuitstoot tot het minimum beperkt blijft. Daarnaast bestaan de panden voor 80 procent uit PEFC-gecertificeerd CLT hout, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Om de toch nog minimale CO2-uitstoot te compenseren, plant Startblock per woonproject een aantal bomen terug. Op die manier beperken ze de uitstoot tot een absoluut minimum.
Geen tekort aan technisch personeel
Waar andere bedrijven alles uit de kast trekken om nieuw personeel te werven, kent Startblock dat probleem niet. ‘Binnen werken, zonder invloeden van het weer en op een relatief schone werkplek? Dat spreekt velen aan; van de traditionele vakmensen tot de vissers op Urk die, toen de kottervloot werd opgeheven, thuis kwamen te zitten. Omdat het repetitief werk is, is het snel aan te leren en voor vrijwel iedereen uit voeren.’
Instapklare woningen
Ondanks dat de fabriekshal indrukwekkend oogt en je niet iedere dag instapklare woningen op vrachtwagens voorbij ziet rijden, is het volgens Mol geen hoog technologisch kunstje dat ze uitvoeren. ‘We verenigen aan de ene kant de oude ambachten met de data van wat een woning wettelijk gezien nodig heeft. Daarbij verzamelen we zelf ook gegevens over houtbouw en dragen we onze kennis en ervaring graag over op anderen. Op die manier bereiken we een cruciale opschaling die nodig is om het doel van 900.000 woningen te behalen.’
Toekomstbestendig
De focus ligt bij Startblock op het oplossen van de woningnood binnen Nederland. Mol: ‘De groei van het aantal inwoners in Nederland zet onverminderd door. En ook op demografisch vlak gaat er veel veranderen het komende decennium. Het aantal senioren neemt toe, waardoor de woningen van vandaag over een tijd niet meer voldoen aan de wensen en eisen van de bewoners. Ons concept sluit daar naadloos op aan, waardoor wij de gehele markt kunnen bedienen. Omdat de woningen een levensduur kennen van zo’n 50 tot 100 jaar, bouwen wij ze toekomstbestendig. Dat wil zeggen: ze kunnen meegroeien met de behoeften van de bewoners.’
Mol benadrukt daarnaast dat de traditionele markt en deze ‘nieuwe’ houtbouwmarkt elkaar niet in het vaarwater hoeven te zitten. ‘Ze complementeren elkaar juist. Traditionele bouwers winnen tenders en weten dat een deel in houtbouw uitgevoerd moet worden. Ze hoeven dan niet in de stress te schieten, want wij komen ze te hulp.’
Tekst: Laura Timmermans
Fotografie: Jeannette Schols