De lichtschakelaar naast de deur heeft vaak plaatsgemaakt voor bewegingsdetectie, zodat het licht vanzelf aangaat als er iemand de ruimte binnenkomt. En – uiteraard, want daar zit de winst – ­vanzelf weer uitgaat als de sensor geen beweging meer waarneemt. De tijden dat in gebouwen ’s nacht of – erger – het hele weekend lampen blijven branden omdat iemand vergeten is het licht uit te doen, liggen eigenlijk al achter ons.
Inmiddels is duidelijk dat er nog veel meer kan. Door alle gebouwfuncties in één systeem te integreren, kan vanuit één punt het hele pand worden gemonitord en bestuurd. Dat biedt niet alleen voordelen op het gebied van onderhoud, maar steeds vaker ook op energiebeheer. Immers, als er niemand in de ruimte is en het licht dus uit kan, dan kan ook de verwarming en ventilatie naar het laagste niveau. Met een goed GBS valt er behoorlijk wat energiebesparing te realiseren.

Maar de ontwikkelingen staan niet stil. Veel gebouwen krijgen te maken met nieuwe systemen, zoals warmtepompen, pv-installaties en energieopslag. En dan wordt energiebeheer ineens meer dan het aan- of uitschakelen van verwarming of licht en kan er ook echt op energie worden gestuurd. Op waar de benodigde energie ­vandaan komt: uit het net, de batterij of direct van het pv-systeem, maar ook wanneer welke gebouwfuncties of apparaten het beste kunnen in- of uitschakelen.
Binnen Europa is hiervoor in het EPBD III een mooie nieuwe term bedacht: gebouwautomatiserings- en controlesysteem (GACS). Grote gebouwen moeten per 1 januari 2026 al over zo’n GACS beschikken, wat kleinere gebouwen (hoogst waarschijnlijk) twee jaar later. Maar als je alle voordelen bekijkt, waarom zou je tot die tijd wachten?