EW05 Omslag 600
Januari 2022

De installateur als financieel adviseur

Projectontwikkelaars staan in de rij voor ESCo

62 01

Installatiekosten zijn uitgegroeid tot kritieke factor voor een -succesvolle business case van een vastgoedproject. Beng schroeft immers niet alleen de duurzaamheid, maar ook de -investeringen in de installaties op. Een Energy Service Company (ESCo) voorkomt deze extra kosten voor de projectontwikkelaar en levert --de -installateur dertig jaar onderhoud op.

In plaats van de traditionele cv-ketel moet er tegenwoordig een duurzame klimaatinstallatie worden geplaatst die significant duurder is. Doe dat eens maal dertig of zestig appartementen. Met de recente energieprestatie-eisen is een projectontwikkelaar zo maar een paar ton extra kwijt’, zo rekent Frank Laseur de nieuwe financiële werkelijkheid even voor. Laseur is directeur van twee installatiebedrijven en is samen met Adriaan van Diepen, directeur van Kodi Energiebesparende technieken, kartrekker van de ESCo Eco2Service. Over opdrachten heeft het bedrijf niet te klagen. 24 luxe appartementen in Heemskerk, 58 appartementen in Alkmaar, 67 appartementen in Heerhugowaard, 136 appartementen met een commerciële plint in Hoofddorp en nog veel meer in de pijplijn. Het bedrijf realiseert en exploiteert installaties voor duurzame bodemwarmte- en -koudeopslag (BWKO) in Nederland. ‘En (vrijwel) budgetneutraal’, zegt Adriaan van Diepen. Klanten hoeft Eco2Service volgens hem nauwelijks te zoeken. ‘De nood is zo hoog onder projectontwikkelaars, dat deze veelal uit zichzelf bij ons bedrijf aankloppen. Maar’, waarschuwt hij, ‘niet elk project is geschikt. Je moet je niet vergissen, het gaat over grote installaties. Vanaf veertig woningen met elk een oppervlakte van 75 m2 is een ESCo pas interessant.’

62 03Recent in bedrijf genomen door Eco2Service aangelegde installaties bij VvE het Paviljoen te Heemskerk.

Wat is een ESCo?

Tijd om deze constructie van dichtbij te bekijken. Een Energy Service Company, zoals een ESCo voluit heet, levert grofweg twee diensten. Ten eerste worden er producten geleverd die niet in één keer hoeven te worden afgerekend. De gebruikers betalen de installatie in maandelijkse termijnen over een lange periode van bijvoorbeeld dertig jaar, in de vorm van de factuur voor warmte en/of koude. Ten tweede is service en onderhoud inbegrepen in de tarieven, zoals door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) is bepaald. Vanwege die lange contracttermijn is er bij gebruiker en leverancier een wederzijds belang om de installatie in zo goed mogelijke conditie te houden. Temeer omdat er eveneens prestatieafspraken voor energiebesparing of energie-efficiëntie zijn gemaakt. Dat betekent voor de installateur een prettige dertig jaar continuïteit in onderhoudswerkzaamheden, en dus langdurige vaste omzet. De dienstverlening die een ESCo biedt varieert per project. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland onderscheidt vier soorten ESCo’s:

  • De ESCo-light richt zich primair op de invoering van energiemanagement (monitoring) om vervolgens op basis van verkregen meetgegevens energiebesparingen te realiseren.
  • De Product-ESCo richt zich op één specifieke maatregel (bijvoorbeeld het zuiniger maken van de verlichting).
  • De Installatie-ESCo richt zich op meer ingrijpende energiebesparende maatregelen (zoals de klimaatinstallaties van het gebouw).
  • De Gebouw-ESCo richt zich, naast bovenstaande maatregelen, ook op maatregelen in de schil van een gebouw.

Een prettige dertig jaar continuïteit voor de installateur in onderhoudswerkzaamheden

Installatie-ESCo

‘Eco2Service is een echte Installatie-ESCo, geeft Van Diepen aan. ‘Je kunt nu nog wel met kolen langs de deur gaan lopen, maar je verkoopt niets meer. Dat geldt ook voor cv-ketels. Er zit een einde aan. Als installateur moet je bedenken hoe lang je nog wilt doorwerken met technologie van het verleden en wanneer je je gaat verdiepen in de technologie van de toekomst. Daarbij komt dat aanbestedingen altijd voor de laagste prijs gaan. Dan zit je in een vechtmarkt. Met een ESCo trek je jezelf daar uit. Onze oplossingen kosten de ontwikkelaar niet meer geld, terwijl hij wel aan zijn eindgebruiker kan vertellen dat er lang comfort gegarandeerd is.’
Om dat waar te maken zet Eco2Service volledig in op bodemsystemen; WKO, energieheipalen of verticaal geboorde warmtewisselaars, alle drie in combinatie met een warmtepomp. Deze configuraties maken volgens Van Diepen lawaaiige buitenunits aan de gevel overbodig en zijn efficiënter en ook onderhoudsarmer dan een installatie met lucht. Een mogelijke concurrent is een warmtenet, geeft hij toe. ‘Het nadeel van warmtenetten is echter dat die niet kunnen koelen. Terwijl de vraag naar warmte minder wordt en naar koeling juist toeneemt door de Beng-eisen en opwarming van de aarde.’
‘Sterker nog’,  vult Laseur aan, ‘Eco2Service streeft er altijd naar om ook koeling te verkopen. De warmtewet schrijft immers maximale tarieven voor per GJ, afleverset en huur- en afleversetaansluiting. Op warmtebasis alleen is de exploitatie dan krap rond te rekenen, want de gebruiker mag niet duurder uit zijn dan bij traditionele verwarming. De (vrije) koeling kan echter tegen hetzelfde tarief worden afgerekend als de warmte.’

62 02

Eco2Service

Vijf installateurs en een financieel specialist bundelden de krachten in de ESCo Eco2Service. Dat zijn installatiebedrijf Kodi, Van Eijk en Laseur Loodgieters, Lenting Techniek, Loodgieters en installatiebedrijf K.T.I., Taylor Technische Installaties en Asset Ideas. De ESCo realiseert en exploiteert installaties voor duurzame bodemwarmte- en -koudeopslag (BWKO). Frank Laseur, staand links op de foto en naast hem Adriaan van Diepen, vormen de drijvende kracht achter Eco2Service. Dankzij het aantrekkelijke concept heeft het bedrijf weinig moeite projectontwikkelaars te interesseren.

62 04

Groen wonen en werken in Heerhugowaard

Het nieuwe complex Lapis Lazuli in het stadshart van Heerhugowaard omvat 207 wooneenheden en 10 commerciële ruimten. De appartementen hebben een zeer goede isolatie en er worden duurzame technieken toegepast om de wooneenheden van warmte, en het commerciële deel van koude te voorzien. Alle woonvertrekken zijn qua temperatuur apart in te regelen. Het resultaat is dat de appartementen het energielabel A+++ ’zeer energiezuinig’ krijgen. Duurzame Ring Heerhugowaard Exploitatie bv levert via een BWKO-installatie duurzame warmte en koude aan het gebouw. De afleverset in elk appartement zorgt voor de juiste individuele hoeveelheid warm tapwater en verwarming. Er zijn plannen om het BWKO-systeem in de nabije toekomst aan te sluiten op het hoofdnet van de Duurzame Ring Heerhugowaard, waardoor er eveneens retourwarmte van de industrie hergebruikt gaat worden om zo de duurzaamheid verder te vergroten.

Meer dan financiële voordelen

Daarmee kleurt het financiële plaatje volgens Laseur een heel stuk groener. ‘Je moet daarvoor wel het hele pakket doorrekenen, inclusief afgifte. Daarom is deze opzet minder geschikt voor oude complexen die zijn uitgerust met radiatoren voor hoge temperatuur. Tegelijk zijn er ook goed geïsoleerde renovatie- en transformatieprojecten, waarin een ltv-systeem wél prima past. We moeten het gewoon per project engineeren.’ Laseur geeft aan dat het daarom ‘cruciaal’ is om al vóór de eerste tekeningen aan tafel te zitten. ‘In het bouwkundig ontwerp moet immers rekening worden gehouden met de ruimte die nodig is voor grote installaties.’ Dit soort grote installaties vraagt uiteraard om grote bedragen. Projectontwikkelaars betalen een bedrag dat vergelijkbaar is met de kosten voor een traditionele installatie. ‘Dat vraagt wel om banken die bereid zijn om het hoofdbedrag te financieren’, zegt Laseur. ‘De belangrijkste hobbel is de looptijd. Bedrijfsleningen worden standaard voor maximaal twaalf jaar verstrekt. Maar wij hebben arrangementen nodig van dertig jaar. Gelukkig wordt inmiddels – ook door banken - breed onderkend dat het risico nihil is.’
Behalve de marge op het initiële installatiewerk en de zekerheid van langjarig onderhoud brengt de ESCo nog meer voordelen met zich mee. Die zijn niet per se financieel van aard. Laseur: ‘Het is een uitstekend middel om de acceptatie van verduurzaming een extra boost te geven. Het bouwen van vastgoed wordt steeds duurder door oplopende kosten van grond, arbeid en materialen. Een ESCo voorkomt dat een duurzame maar tegelijk dure installatie op de eindgebruiker wordt afgewenteld in de vorm van een hogere huur- of koopprijs van een woning. En daarmee maatschappelijke weerstand creëert. Daarnaast betekent het installeren van BWKO-installaties uitdagend werk voor de monteurs. In deze tijden van schaarste op de arbeidsmarkt is dat een mooie troef voor het vasthouden van medewerkers.’

‘Een ESCo geeft de acceptatie van verduurzaming een extra boost’

Volwaardige bouwpartner

De projecten van Eco2Service liggen allemaal in Noord-Holland. Hoe zit dat? Van Diepen: ‘Energie Service Noord West (ESNW), vroeger bekend als de Gaswacht, vatte in 2013 het plan op om een ESCo-platform op te richten. Het werk werd verdeeld onder de installateurs die deelnamen in de commanditaire vennootschap ESNW. Al snel werd echter besloten dat deze activiteit niet tot de kerntaken behoorde. Zes vennoten hebben vervolgens Eco2Service overgenomen en voortgezet.’ Projecten worden in de eerste plaats uitgezet onder deze leden.  Inmiddels zijn dat er vijf, omdat M&O Techniek is uitgetreden als aandeelhouder na de overname door Van Losser Techniek. ‘Als de Eco2Service-leden geen capaciteit meer hebben, dan organiseren we een aanbesteding waarop de andere ongeveer zestig erkende en gespecialiseerde installateurs van ESNW kunnen inschrijven. Vanzelfsprekend moeten die wel beschikken over de benodigde know-how en alle BBL-certificaten’, aldus Laseur. En een installateur elders in Nederland die ook wel oren heeft naar dit verhaal? ‘Je moet niet willen dat installateurs uit Limburg installaties gaan maken in Noord-Holland’, vindt Laseur, ‘maar als een installateur elders in Nederland een lokale of regionale klant heeft die niet zelf kan of wil investeren, dan kan hij het project aanbrengen bij onze ESCo. Mits je zelf voldoende bent gekwalificeerd, dan beschouwen we je als preferred supplier voor dat project. Door zoveel mogelijk via onze of eventuele andere ESCo’s te werken, zorgen we als sector dat aannemers installateurs niet langer gaan zien als onderaannemer, maar als volwaardige bouwpartner.’

Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: Frank Laseur, Kraaijvanger Architects

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.