Oktober 2021
Drone helpt brandweer als vliegende assistent
Opvallend werk
Een drone die binnenshuis de weg vindt in een brandend verzorgingshuis en bewoners de weg naar buiten wijst, kan vele levens redden. Dat was de redenatie van het studententeam Blue Jay van TU/e en Hogeschool Fontys, dat aan de gang ging met zo’n vliegende hulpverlener.
Het Blue Jay-team werd vijf jaar geleden door studenten opgericht om te experimenteren met indoor drone-technologie. Ieder jaar borduurt een nieuwe lichting studenten voort op de ontwikkeling van hun voorgangers. Inmiddels zijn de studenten erin geslaagd de drone autonoom en stabiel te laten vliegen, zodat de drone beter op een bepaalde positie kan blijven hangen. Dit jaar werd in samenwerking met de brandweer onderzocht in hoeverre de drone kan worden ingezet bij brand in een verpleeghuis - als er minder of geen zorgpersoneel aanwezig is - om bij nood iedereen te evacueren. Onderzocht werd ook hoe de drone de brandweer kan ondersteunen door gegevens te delen, zoals het doorsturen van de plattegrond van het pand en de exacte locatie van de brand, zodat hulpdiensten ter plaatse sneller kunnen handelen. In het concept van de studenten staat de drone permanent op locatie en wordt die actief zodra het brandalarm afgaat. Hij gaat dan de ruimtes verkennen, kan personen herkennen en ze laten weten dat er sprake is van een gevaarlijke situatie. Dat kan hij doen met zijn ‘ogen’ en ledstrips. Als er brand is, verschijnt op het scherm: Fire Exit. De persoon weet dan dat hij moet volgen en dat de drone hem naar buiten leidt.
Branddeuren
‘Mooi idee, maar ik zie dat ding nog niet in de praktijk in actie komen,’ vertelt Rob Willems, teamleider Beveiligingstechniek bij Mansveld. ‘Waar deze studenten kennelijk geen rekening mee hebben gehouden is dat de branddeuren tussen de compartimenten automatisch sluiten. Zo’n drone komt dan in een brandend pand niet verder dan de eerste branddeur.’ Toch is Mansveld partner in het project. Willems: ‘Het onderzoek van het Blue Jay-team is voor ons om allerlei andere redenen waardevol en daarom steunen we het. Als beveiligingsbedrijf hebben we een groot vertrouwen in het nut van drones. Denk maar aan beveiliging van bedrijfsterreinen, ondersteuning bij gevaarlijk transport, afvaldumping en security bij evenementen. De inzet van drones kan daarbij van bijzonder groot nut zijn. Bij beveiliging en ingrijpen bij calamiteiten draait alles om een snelle analyse van zoveel mogelijk data, in combinatie met de juiste data van locaties.
Vliegende brandweerassistent
Blue Jay is het afgelopen jaar dan ook stug verder gegaan met de verdere ontwikkeling van de vliegende brandweersassistent. Wil een drone daadwerkelijk een aanvulling zijn op de hulp van de brandweer, dan moet deze autonoom kunnen vliegen. Daarom zocht Blue Jay ook samenwerking met Focus. Dit bedrijf maakt producten die gebruik maken van Ultra-Wideband (UWB). Deze technologie maakt zowel buiten- als binnen zeer nauwkeurige positionering mogelijk. In het UWB-systeem worden ankers gebruikt die hun eigen locatie kennen en waarvan ze de locatie kunnen bepalen van wat wordt bijgehouden, zogenaamde ‘tags’. De Blue Jay-drone is uitgerust met twee tags om locatie en richting te bepalen.
Kennis vergaren
Marcel Hugers, technisch specialist bij Mansveld Beveiligingstechniek, maakt deel uit van het Blue Jay-team en heeft meegeschreven aan de software. ‘Technisch gezien zijn er best een hoop uitdagingen. Maar wat mij betreft is de grootste factor de mens in dit verhaal. Wat doet iemand als hij een drone ziet? Mensen reageren zelden rationeel en kunnen dus iets heel anders doen dan verwacht als puntje bij paaltje komt. Daarom is het ook goed dat op dit vlak testen worden gedaan deze reacties in kaart te brengen.’
Door allerlei corona-beperkingen kon zo’n praktijktest nog niet plaatsvinden. Maar kennis vergaren over het gedrag van mensen in noodsituaties was voor de Brandweer Brabant-Zuidoost reden om mee te draaien in de pilot. Hugers: ‘De kans dat een drone daadwerkelijk zal helpen met de evacuatie van bewoners uit een brandend verzorgingshuis mag dan op dit moment nog klein zijn, wie weet hoe de voorschriften er over tien jaar uit zullen zien. Misschien kan diezelfde drone dan de branddeuren weer openen. En het toestel zal zeker zijn nut kunnen hebben om te checken of alle bewoners ook daadwerkelijk het pand hebben verlaten of bij het detecteren van gevaarlijke stoffen in een gebouw. Daarom blijft dit onderzoek voor ons erg waardevol.’
Bekijk hier een filmpje over de vliegende brandweerhulp.
Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Mansveld