Mei 2023
Geen stroomnet in de ondergrond, toch straatverlichting
Opvallend werk
Met de Green Column heeft de Eindhovense startup Windlux een oplossing gevonden voor verlichting op plaatsen waar aansluiting op het energienet niet mogelijk is. De lantaarnpaal wordt van elektriciteit voorzien door een compacte windturbine en een zonnepaneel. ‘Gemeenten zijn blij met ons, want wij kunnen hen een oplossing op maat aanleveren’, vertelt ontwikkelaar Ed van der Kruijssen.
Met name veel wandel- en fietspaden zijn omwille van meer verkeersveiligheid of sociale veiligheid gebaat met verlichting. Maar ook beheerders van parkeerplaatsen of bedrijfsterreinen zien hun objecten ‘s nachts liever verlicht. Er zijn echter nogal wat locaties waar een stroomnet ontbreekt, terwijl overheden en bedrijven die toch graag aan het nachtelijk duister willen onttrekken.
De Green Column biedt uitkomst. De off grid lantaarnpaal is uitgerust met een microwindturbine bovenop. Vlak daaronder zit een zonnepaneel. Een ingebouwde batterij zorgt ervoor dat de paal nooit zonder energie komt te zitten.
Demo
Sinds juni vorig jaar staat een demo van de off grid lantaarnpaal op de High Tech Campus in Eindhoven en die werkt naar alle tevredenheid, vertelt een van de ontwikkelaars Ed van der Kruijssen: ‘De accu is nog niet één keer onderbelast geweest. Vanaf het eerste moment dat we onze Green Column er neergezet hebben, heeft hij geen dag zonder stroom gestaan. We hadden vorig jaar een warme zomer en de accu zit in een stalen kooi, volop in de zon. Daar wordt het dus erg heet, maar ook dat ging goed.’
De off-grid lantaarnpaal is uitgerust met een Rutland microwindturbine bovenop. Deze kleine turbine heeft een diameter van nog geen 1,20 m. Al bij een zacht briesje van 2 Bft levert hij voldoende stroom, zo’n 2 tot 3 A/h. De grootte van het zonnepaneel is afhankelijk van de toepassing en locatie. Het kleinste paneel is op een zonnige, zomerse dag goed voor zo'n 4 tot 5 ampère per uur. In de donkere dagen is de opbrengst volgens Van der Kruijssen slechts 1 A, maar samen met de wind levert de paal voldoende op om - ook in de winter - de accu op te laden. Zonder één straaltje zon of zuchtje wind geeft de Green Column daarna nog vier dagen licht.’
Gelbatterij
Zodra het donker wordt, zorgen sensoren ervoor dat het licht aangaat. Per uur verbruikt de ledverlichting niet meer dan 6 watt. Een interne gelbatterij levert die energie. Van der Kruijssen: ‘We hebben bewust niet voor lithium gekozen, maar voor een gelbatterij. Die is minder temperatuurgevoelig en voordeliger. De interne batterij kan energie opslaan voor vier dagen in de winter en tot tien dagen in de zomer. De batterij gaat bovendien vrij lang mee; na pakweg zes jaar is hij pas aan vervanging toe.’
De Green Column is voorzien van zogeheten high-output custom ledarmaturen. De optiek is ontworpen om opwaartse lichtvervuiling te minimaliseren, waardoor de prestaties en het licht naar de grond worden gemaximaliseerd. De lamp wordt geactiveerd door het lichtniveau en de timerinstellingen van de controller. Deze zijn instelbaar door de gebruiker of in de fabriek ingesteld op de gewenste specificatie.
Eigenaren kunnen de Green Column laten uitrusten met Passieve Infrarood (PIR) geactiveerde sensoren om het stroomverbruik te verminderen. Een andere optie is een batterij-check om op afstand de staat van de accu te controleren.
‘Financieel aantrekkelijk’
De lantaarnpaal is volgens de makers ook financieel een zuinige oplossing. Afhankelijk van eventuele opties kost de Green Column tussen de 4.500 en 5.000 euro. Doordat je geen kabels hoeft aan te leggen is de installatie eenvoudig. Meer dan een gat in de grond is voor plaatsing niet nodig. En omdat er geen aansluiting op het net nodig is, zijn er dus ook geen kosten voor vastrecht. Alle stroom is voor eigen gebruik. De eigenaar slaat het op en hoeft niets terug te leveren.
Het onderhoud hoeft de eigenaar evenmin kopzorg te geven, vindt Van der Kruijssen. ‘De windturbine is oorspronkelijk ontwikkeld voor maritieme toepassingen. Die kan dus tegen een stootje. Hij heeft maar één keer per acht jaar wat onderhoud nodig. En het paneel gaat minstens 25 jaar mee en hoeft alleen zo nu en dan te worden schoongemaakt. Daar hoeft trouwens geen hoogwerker bij te pas te komen omdat de lichtmasten kantelbaar zijn gemaakt.’
De belangstelling voor de Green Column bij zowel gemeentelijke als landelijke overheden is volgens Windflux groot. ‘We zitten dit moment in een ver gevorderd tendertraject voor verschillende innovatieprojecten van Rijkswaterstaat.’
Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Windlux