EW04 Omslag 600
Juni 2022

Hoogopgeleide statushouders versterken installatiesector

Leer/werktraject WOOW benut kennis en ervaring en versnelt integratie

32 01

Sinds 2020 stroomt er jaarlijks een groep oude en nieuwe arbeidskrachten op mbo- en hbo-niveau de bouw en installatietechniek in die het WOOW-traject hebben doorlopen. WOOW staat voor Wonen, Opleiden, Ondernemen en Werken. Onder hen ook statushouders met een technische achtergrond, die naast een vakinhoudelijke boost ook een flinke bagage aan Nederlandse taal en cultuur meekrijgen. Dit initiatief van het lectoraat Smart Urban Redesign van Zuyd Hogeschool werd bekroond met de SustainaBul Best Practice Prijs 2021.

Het zijn geen grote aantallen die de enorme schaarste aan personeel in de techniek en bouw even zullen oplossen, want per jaar zwaaien er zo’n twintig deelnemers af. Maar elke professional erbij is er één, zeker als de personen afkomstig zijn uit tot nu toe onbenut arbeidspotentieel en die niets liever willen dan zo snel mogelijk een zinvol bestaan opbouwen in de Nederlandse samenleving en op de arbeidsmarkt. Neem nu Khadija Mannan, vijftig jaar en werktuigbouwkundig ingenieur. Met haar man Rashid en haar gezin ontvluchtte zij in 2015 de oorlog in Syrië. Beiden lieten een goede baan achter. Zij op de luchthaven in het onderhoud van onder meer platformmachines, hij als inkoper in de wegenbouw. Tijdens de stage van het WOOW-programma ging Kadija aan de slag bij Spie. ‘Bewonderenswaardig’, zo betitelt Sanne Magermans, hr-adviseur regio Zuid-Oost bij Spie, de inzet van Khadija. ‘De stageopdracht, het actualiseren van tekeningen, had ze in de helft van de tijd af terwijl we dachten dat ze daar haar hele stagetijd over zou doen. Vervolgens hebben we haar nog een tweede stageperiode op de engineeringsafdeling gegeven, zodat ze het tekenprogramma onder de knie kon krijgen. Ook dat is weer zo positief verlopen dat we haar vervroegd, per 1 december 2021, een arbeidsovereenkomst hebben aangeboden.”

32 02Sinds 2020 stroomt er jaarlijks een groep oude en nieuwe arbeidskrachten op mbo- en hbo-niveau de bouw en installatietechniek in die het WOOW-traject hebben doorlopen.

Passende betaalde baan

‘Van de eerste lichting deelnemers heeft 90 procent het leer-werktraject inclusief stage doorlopen. Daarvan heeft driekwart direct na de stage een passende betaalde baan gevonden, veelal bij hun stagebedrijf, en twee deelnemers hebben eigen bedrijf opgericht’, vertelt Nouran Ahmed-Serag met onverholen trots. Als adviseur Diversiteit en Inclusie, en docent Arabische taal en interculturele communicatie aan New Insights Consulting, Zuyd Hogeschool en Maastricht University, heeft zij het gehele integratietraject binnen WOOW ontworpen en begeleidt zij de statushouders die het traject volgen.
Het leer-werktraject is opgedeeld in twee fases. De eerste fase loopt van september tot en met medio februari en speelt zich af bij Zuyd Hogeschool in Heerlen. Gedurende deze maanden ligt de nadruk op integratie, algemene vaardigheden en vakinhoudelijke ontwikkeling. Samen met hun coaches werken de deelnemers onder meer aan professionele communicatie in het Nederlands, multidisciplinair samenwerken binnen projecten, algemene hbo-vaardigheden, computervaardigheden zoals AutoCAD, Sketchup en Revit, en Nederlandse bouw-, constructie- en installatietechniek. Verder krijgen zij zeer intensive coaching op het gebied van gezondheid, psychisch welzijn, persoonlijke ontwikkeling, interculturele communicatie, taal en logopedie, en inzicht in de rechtsverhoudingen tussen werkgever en werknemer. ‘En dat was flink wennen’, erkent Khadija Mannan: ‘Wij zijn gewend om te wachten op de informatie die de docent geeft, maar hier moet je er juist om vragen, breder denken en zelf initiatieven nemen om verder te gaan.’

32 03Werktuigbouwkundig ingenieur Khadija Mannan vluchtte uit Syrië en kreeg via het WOOW-traject een baan bij Spie.

Nederlandse praktijksituatie

De tweede, externe fase van februari tot en met juli is gericht op het leren functioneren in de Nederlandse praktijksituatie. Ahmed-Serag: ‘Dat gebeurt in de vorm van een stageperiode. De deelnemers lopen dan vier dagen per week stage bij bedrijven, aangevuld met een wekelijkse terugkomdag bij Zuyd Hogeschool. Tijdens die dag wordt de afgelopen stageweek geëvalueerd en volgen de deelnemers Nederlandse les, krijgen zij coaching op gebied van vakinhoudelijke kennis zoals modeleren in Bim, en tal van andere vakken voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling.’ Mahmoud Amori (59) werkte voordat hij in 2015 uit Syrië vluchtte vijftien jaar als constructeur voor de Verenigde Naties. Zijn bachelorsdiploma Civiele Techniek was zijn toegangsbewijs voor het WOOW-traject, waar hij stage liep bij Arcadis. Na afloop besloot hij samen met een mededeelnemer een architectenbureau met aannemerij op te richten. ‘Eigenlijk merkte ik hier weinig verschil in omgang met collega’s ten opzichte van mijn vorige functies’, zo kijkt Amori terug op zijn tijd bij Arcadis. ‘Het allerlastigste waren de technische termen in het Nederlands in plaats van het Arabisch of Engels. AutoCAD gebruikte ik al in Syrië, Revit heb ik hier geleerd.’ Mannan sluit zich aan bij deze ervaringen. Ook zij voelde zich snel op haar plek bij Spie. Hr-adviseur Magermans zag dat de aanvankelijke bescheidenheid langzaam plaats maakt voor een assertievere houding. ‘Ik herinner me nog het kennismakingsgesprek samen met onze contractmanager, die veel over het werk vertelde. Khadija bleef het eerste kwartier stil, dus ik was bang dat ze het allemaal niet begreep. Maar daarna stelde ze zulke goede inhoudelijke vragen, waaruit bleek dat ze er goed over had nagedacht en precies wist waar ze het over had. Bovendien is ze heel gedreven en vergelijkt zichzelf met de mensen die al jaren bij ons rondlopen. Ze bekijkt zelfs thuis Youtube-filmpjes over het tekenprogramma.’ Het gaat Mannan echter om veel meer dan interesse in de installatietechniek, zo zegt ze: ‘Ik ben heel erg dankbaar. Nederland heeft de deuren voor ons geopend en een nieuw leven aan onze kinderen gegeven. Bovendien hebben UAF en Zuyd Hogeschool geholpen om mijzelf opnieuw uit te vinden. Ik ben van binnen veranderd door mensen die met mij omgaan als medemens.’

32 04Nouran Ahmed-Serag, ontwerper WOOW-traject en begeleidster statushouders: ‘Driekwart van de deelnemers vindt na dit traject een passende baan.’

Op het eigen niveau

Het is precies dat persoonlijke, of beter ‘menselijke’ surplus, waardoor WOOW past bij de doelstellingen van het UAF, zegt Mardjan Seighali, tot voor kort directeur en direct betrokken bij het project. ‘Wij streven naar een beter inburgeringsbeleid en betere begeleiding van hoogopgeleide vluchtelingen.’ Het UAF is een stichting die zich als sinds 1948 inzet voor de ontwikkeling van gevluchte studenten en professionals en hun integratie op de Nederlandse arbeidsmarkt. Alleen al in 2021 begeleidde de organisatie 3.773 studenten en professionals die samen 4.633 begeleidingsmodules volgden. Verder studeerden 210 studenten af en startten er 206 met een betaalde baan die bij hun talenten past. Ook werden samen met bedrijven en onderwijsinstellingen regionale samenwerkingsafspraken gemaakt en nieuwe leerwerktrajecten op mbo- en hbo-niveau ontwikkeld. Tot slot maakte het UAF onderzoek mogelijk met het lectoraat ‘Bevorderen duurzame arbeidsparticipatie vluchtelingen’ aan de Hogeschool Utrecht. Voor WOOW geldt als specifieke eis een bachelor of master in architectuur, civiele techniek, constructie, bouwtechniek, installatietechniek, uitvoeringstechniek of bouwtechnische bedrijfskunde. Voor elke deelnemer wordt vervolgens een individueel antwoord gezocht op de vraag hoe hij of zij hier op het eigen niveau aan het werk kan komen. Voor de professionals geldt dat dan vaak tekortkomingen op het vakgebied moeten worden weggewerkt. ‘Tegelijk brengen zij ook waardevolle kennis mee’, benadrukt Seighali: ‘Denk aan het koelen van woningen, hetzij bouwkundig, hetzij met behulp van bijvoorbeeld airconditioners. Een vraagstuk dat ook in Nederland steeds nadrukkelijker speelt. Op die manier komt met de huidige deelnemers uit onder meer Syrië, Jemen, Rusland, Eritrea en Tadzjikistan heel veel nieuwe kennis en ervaring de sector binnen.’

Duurzame investering

De duale opzet van WOOW vergroot volgens Seighali de kansen voor zowel statushouders als de installatiesector, al maant ze tot een bedachtzame route: ‘Het vraagt van beide kanten een duurzame investering. Vraag jezelf af of je bedrijf openstaat voor internationale dynamiek op de werkvloer, is er tijd voor begeleiding en budget om mensen te trainen, zowel de nieuwkomers als de eigen mensen. Ons advies: denk groot, maar pak het haalbaar aan. Start met één deelnemer en zorg dat je kennis opbouwt over hoe je het als werkgever het beste insteekt. Doe dat eerst een paar keer. Mijn droombeeld is dat alle bedrijven meedoen.’ Spie lijkt in elk geval een blijvertje. Magermans: ‘Natuurlijk vraagt het meer begeleiding dan een reguliere stage of een inwerkperiode, maar je hebt wel iemand die snel leert, al veel levenservaring heeft en ongelooflijk gemotiveerd is. Daarom staan we ervoor open om ook in de komende jaargangen weer met WOOW-deelnemers in zee te gaan.’

Over WOOW

Nurhan Abujidi van Zuyd Hogeschool heeft de leiding over het hele WOOW-project. Zij is lector Smart Urban Redesign en zette de bijzondere integrale en interdisciplinaire samenwerking op tussen kennis- en onderwijsinstellingen, bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties. Partners zijn Gemeente Heerlen, Wonen Limburg, het Vista college, Praktech, Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, New Insights Consulting, Universiteit Maastricht, Stadsregio Parkstad Limburg, Ministerie van SZW, Europees Sociaal Fonds, Instituut Gak en Zuyd Hogeschool. Ook Regiodeal Parkstad Limburg is nauw betrokken bij het programma.

 

Meer informatie of aanmelden als stagebedrijf?
Neem contact op met Nouran Ahmed-Serag

Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: Aatjan Renders, HAN