Omslag_EW05 600
Oktober 2022

Lasers brengen belijning op wegdek haarscherp in beeld

Alternatieve wegkantverlichting LaneVision

38 01

Ze wonnen er tijdens het Nationale Fietscongres 2022 net niet de Force Innovatieprijs mee. Maar de tweede plek met hun innovatieve laserverlichting LaneVision was voor start-up Epeon een belangrijke erkenning. De techniek belooft ook nogal wat: betere verlichting langs wegen, dus meer veiligheid, minder lichtvervuiling, volledig energieneutraal en, niet onbelangrijk, betaalbaar.

De start-up Epeon uit Helmond bedacht met LaneVision een alternatieve wegkantverlichting van lasers op paaltjes aan weerszijden van een weg of fietspad. De laserbundel brengt de wegmarkering haarscherp in beeld. Zo ontstaat er een duidelijk contrast tussen weg, fiets- of voetpad en berm. De lichtbronnen bevinden zich op paaltjes naast de weg. Dat kunnen ook bestaande paaltjes zijn, want de paalhoogte en de onderlinge afstand maken niet zoveel uit. Daarmee is het systeem bijzonder flexibel. En het is geschikt voor zowel rechte stukken als bochten. De lijnlengte is instelbaar, net als de curve van de geprojecteerde bocht. De maximale lijnlengte is vooralsnog 50 meter. Tot dusver beperkt het LaneVision-systeem zich nog tot enkele opstellingen op een Brabants industrieterrein, maar Epeon is inmiddels met Vialis een samenwerking aangegaan die moet leiden tot enkele grote pilots.

Fietspaden

Naast een uitkomst voor automobilisten op onverlichte wegen is LaneVision ook zeer geschikt voor fietspaden. Niet voor niets pakte Epeon met hun innovatie de tweede prijs op het Nationale Fietscongres 2022. Nederland is een echt fietsland, maar helaas blijkt uit onderzoek dat twee derde van alle ernstig verwonde verkeersslachtoffers fietsers betreft. En bij de helft van deze ongelukken is de infrastructuur de oorzaak, dan wel mede-oorzaak. Vooral onvoldoende zicht bij de randen en het verloop van de fietspaden blijkt tot ongevallen te leiden. De gangbare kantmarkeringen lijken nogal eens hun nut te verliezen door de hoge begroeiing in de berm. En openbare verlichting is niet altijd wenselijk vanwege het onvermijdelijke strooilicht, of niet haalbaar vanwege de hoge kosten die met de aanleg en onderhoud gemoeid zijn. Het alternatief zou wel eens de geprojecteerde belijning van Epeon kunnen zijn.

Een klein zonnepaneeltje per projector maakt het systeem energieneutraal

Vele voordelen

‘De lasers zijn ingebouwd in robuuste, ‘hufterproof’ paaltjes’, stelt Bart-Jan van Bragt, een van de oprichters van Epeon. ‘Het is een beetje vergelijkbaar met de omkasting van een dronecamera, de laser zit achter een beschermende bolvormige kap die tegen een stootje kan. Sensoren registreren verkeersbewegingen waarna het laserlicht aangaat en de belijning helder zichtbaar wordt. Een groot voordeel is dat de bundel geen strooilicht teweegbrengt. Een mooie oplossing dus voor lichtvervuiling in met name natuurgebieden.’
De bedenkers hebben gekozen voor groen licht, omdat het menselijk oog het meest gevoelig is voor deze kleur. Zo wordt met een minimale hoeveelheid licht/energie optimale zichtbaarheid bereikt. En niet onbelangrijk: voor het aanleggen kan graafwerk of kabels trekken achterwege blijven. Dat maakt het verlichtingssysteem heel betaalbaar. Het systeem is daarnaast volgens Epeon eenvoudig intelligent te maken met een sensor, zodat als het paaltje met de laser bijvoorbeeld door een auto wordt geraakt, automatisch uitschakelt. Zo kan de geprojecteerde lijn nooit verkeerd komen te staan.

38 02

Energieneutraal

Extra energie zal het innovatieve verlichtingssysteem overigens niet hoeven te kosten. Het haalt de benodigde elektrische energie uit zonnepaneeltjes. Elk paaltje met een sensor/laser-combinatie verbruikt slechts 1,5 watt. Daardoor is een klein zonnepaneeltje per projector genoeg om dit systeem energieneutraal te maken, en je hebt maar één paaltje nodig per 50 meter. Van Bragt: ‘Mochten die in een lommerrijke omgeving geplaatst moeten worden, dan is dat nog geen probleem. Ook bij versluierd zonlicht of in de schaduw zal de stroomopwekking voldoende zijn om het energiezuinige systeem te laten functioneren. En het onderhoud stelt weinig voor. De lasers gaan naar verwachting jaren mee en met de reiniging van de pv-paneeltjes eenmaal per jaar is het onderhoud wel genoemd.’
Als er in de berm glanzende pvc-flesjes of drankblikjes liggen, werkt het systeem ook nog goed volgens Van Bragt: ‘Natuurlijk kan het gebeuren dat in dat geval op een beperkt deel van de belijning een stukje wegvalt, maar dan praat je hooguit over enkele tientallen centimeters.’ En ook in de herfst of winter zal de verlichting nog steeds prima blijven functioneren, denkt hij. ‘De laser richt zich naar beneden en de vallende bladeren of sneeuw komen nog altijd van boven. Dus nee, wat dat betreft zien we geen probleem. Als we straks pilots gaan draaien, zal de praktijk dat aantonen.’

Bedrijfsterreinen

De verlichtingstechniek is overigens niet alleen interessant voor wegbeheerders. ‘De techniek kan ook een mooie oplossing zijn voor de verlichting van bedrijfsterreinen of parkeerterreinen. Ook jachthavens en steigers zijn vaak slecht verlicht. Zelfs particulieren hebben al kennis genomen van ons product. Het ziet er natuurlijk ook best cool uit om je oprit met ons systeem mooi uit te lichten’, aldus Van Bragt.

Meer informatie: www.epeon-lighting.com

Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Epeon