Er zijn nog veel overbodige verpakkingen in de keten van fabrikant tot installateur.

Van lineair naar circulair

Met de samenwerking met ketenpartners heeft Van Riemsdijk een belangrijke succesfactor te pakken. Want installateurs verpakken geen materialen en produceren ook geen verpakkingsmateriaal. Ze beconcurreren elkaar dus niet op dit onderwerp. Tegelijk is daar als het aankomt op circulariteit wél grote winst te behalen. Nadenken over minder verpakkingen is dus op de eerste plaats nadenken over hoe ánderen in de keten circulariteit moeten vormgeven. Van Riemsdijk: ‘Ik zie het als een goede stap op weg naar een beheerste kanteling van een lineaire economie, waarin het alleen maar loont om iets nieuws te kopen, naar een circulaire economie gericht op het langdurig inzetten van producten, met een bijbehorend verdienmodel. Door in eerste instantie uit te gaan van het grotere geheel, wordt het steeds vanzelfsprekender om ook te kijken naar de eigen bedrijfsprocessen.’ Niet alleen Van Riemsdijk is binnen Equans actief bezig met het Brancheplan. Dat geldt ook voor Wieger Droogh. De ceo trad afgelopen najaar op als keynote speaker tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst die Techniek Nederland organiseert voor de deelnemers aan van het brancheplan. Daarin wees hij erop dat er lef nodig is om te zeggen wat je kan én wat je niet kan. Door te vragen om hulp op weg naar een circulaire manier van werken, kom je erachter wie je echte partners zijn. Dat is belangrijk, omdat samenwerking in de keten cruciaal is bij het verminderen van de verpakkingsberg. Hij constateerde verder dat we binnen het brancheplan goed op weg zijn, maar dat er ook nog schakels ontbreken. Zo zijn afvalverwerkers en opdrachtgevers nog afwezig. Ook bij het vaststellen en verwezenlijken van de doelstellingen zouden we volgens hem meer lef mogen tonen. ‘Durf verplichtend te zijn en verder te gaan dan je aanvankelijk voor ogen had’, zo zei hij. ‘Daarvoor moet de sector dan wel het pad banen’, vult Van Riemsdijk nu aan. Twee van zijn collega’s nemen daarom deel in de werkgroepen die de deelnemers aan het Brancheplan Verpakkingen hebben ingesteld om de doelstellingen te verwezenlijken. In de werkgroepen Onderzoeken, Inkoop en Pilots en Opschalen werken zij de diverse aspecten verder uit.

‘Brancheplan verpakkingen laagdrempelig startpunt voor circulariteit keten’

Bewustzijn vergroten

Een van de collega’s is Marco Seelen, lead buyer Equans Zuid-Nederland. Hij is betrokken bij de deelactiviteiten van de werkgroep Pilots en Opschalen. Voor de deelactiviteit ‘bakken/kratten/retourafspraken’ hebben Equans, Famostar, Schneider Electric, Oosterberg, Abel installaties en Technische Unie de voordelen en nadelen van het gebruik van bakken en kratten in kaart gebracht, aangevuld met een inventarisatie van alle hindernissen voor de verschillende schakels in de keten. ‘We zijn hiermee al op de goede weg met pilots in de branche. Voor dit en volgend jaar gaan we zoveel mogelijk installateurs zoeken die dit daadwerkelijk willen implementeren met hun leveranciers’, zo licht Seelen toe. In licht gewijzigde samenstelling - namelijk Technische Unie, Hanzestrohm, Equans, Rensa Family Company, Oosterberg, Famostar en Schneider Electric – is de deelactiviteit ‘Bij elkaar langsgaan’ opgepakt. Het doel van deze pilot is een beeld krijgen van de verpakkingsstromen in de keten van fabrikant tot installateur.

Voor de pilot zijn bezoeken gebracht aan fabrikanten, groothandels, installateurs en klanten, wat leidde tot het indentificeren van veel overbodige verpakkingen en er zijn vervolgafspraken gemaakt tussen de ketenpartijen. Seelen: ‘De pilotgroep had als concrete opdracht het bewustzijn van de mogelijkheden van circulariteit binnen de installatiepraktijk te vergroten. Conclusie was dat dit lukt als verschillende deelnemers inzicht geven in hoe processen lopen in elkaars bedrijfsvoering. Inmiddels zijn we zo ver dat het werk van deze pilotgroep erop zit en de deelnemende bedrijven dit soort uitwisselingen op individuele basis met elkaar kunnen organiseren.’

Volume creëren

Aad Zwinkels, MVO-procesmanager Equans Nederland, was een van de trekkers van de deelactiviteit ‘Opstarten jaarlijkse monitoring’. Zwinkels: ‘We hebben een vragenlijst opgesteld voor fabrikanten, groothandels en installateurs om de voortgang van de veranderingen te kunnen meten. Na een nulmeting in 2022 werd in 2023 de eerste volledige meting gehouden, en dit voorjaar de tweede. Ik heb geen duidelijke verwachtingen over de exacte uitkomsten hiervan, maar hoop dat dit initiatief het denken over verpakkingen verandert. De doelen zijn in elk geval duidelijk. De grootste uitdaging is het verkrijgen van betrouwbare data. Vooral voor de groep installateurs is het lastig om een verpakkingsplan te maken, omdat zij geen verpakkingen inkopen of verbruiken. Daarom gaan wij een afvalplan maken. Overigens zit voor deze werkgroep het werk erop. Rijkswaterstaat begeleidt vanaf nu de jaarlijkse monitoring.’
Van Riemsdijk voorziet nog een grote spin-off van het Brancheplan Verpakkingen. ‘Want als we met meerdere partijen zoals installateurs en bouwkundig aannemers tegelijk vragen om minder verpakkingsmateriaal of om biobased alternatieven, dan creëren we volume. Dan wordt het voor fabrikanten mogelijk om stappen te zetten op het gebied van verpakkingen en van daaruit ook verpakkingsleveranciers mee te krijgen bij het terugdringen en verduurzamen van verpakkingen. Verder moeten we als installatiesector de aanpak van het brancheplan verder toepassen op alle producten die wij aanschaffen in de branche. Op die manier creëren we een leereffect, waarmee we sneller tot een circulaire manier van werken komen. Want ieder voor zich, dan versnelt het niet.’

Brancheplan Verpakkingen

Het Brancheplan Verpakkingen is een initiatief van brancheorganisatie Techniek Nederland en de Federatie elektrotechniek (Fedet). Het telt op dit moment 52 deelnemers, waaronder 24 installatiebedrijven. Inmiddels hebben zich ook 16 partijen aangemeld als ondersteuner. Een volledig overzicht van alle deelnemers en de activiteiten die worden ontplooid in het kader van het brancheplan is te raadplegen op www.brancheplanverpakkingen.nl.

Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: Equans

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.