Januari 2025
Column Doekle Terpstra: Comeback warmtepomp kwestie van tijd
De warmtepomp brak jarenlang het ene verkooprecord na het andere. Afgelopen jaar zagen we de verkoopcijfers voor het eerst dalen. In totaal werden er in 2024 zo’n 100.000 nieuwe warmtepompen geïnstalleerd. Een jaar eerder waren dat er nog 150.000. We kunnen er niet omheen; de warmtepomp zit in een dip en het zal nog wel even duren voordat die achter de rug is. Want ook voor dit nieuwe jaar zijn de verwachtingen helaas nog niet onverdeeld positief.
Na de Russische inval in Oekraïne, in 2022, steeg de gasprijs naar een ongekend niveau. Veel mensen gingen op zoek naar mogelijkheden om de energierekening te verlagen en kwamen uit bij de (hybride) warmtepomp. In datzelfde jaar kondigde het (vorige) kabinet een verplichting aan om vanaf 2026 bij vervanging van de cv-ketel te kiezen voor een duurzaam alternatief. Die maatregel leek het fundament te zijn voor een gezonde toekomst van de warmtepompmarkt, maar afgelopen jaar kregen we te maken met ontwikkelingen die een rem zetten op de groei.
Om te beginnen daalde de gasprijs, waardoor de belangstelling voor warmtepompen minder urgent werd. Vervolgens zette het nieuwe kabinet een streep door de ‘2026-maatregel’. En dan werd daarna ook nog eens duidelijk dat de subsidie voor hybride warmtepompen met een klein vermogen omlaag ging. De tegenvallende verkoopcijfers en de matige vooruitzichten voor de nabije toekomst komen dus niet uit de lucht vallen. Gelukkig zijn er genoeg redenen om over de langere termijn wél optimistisch te zijn.
Als verwarmingssysteem voor nieuwe, goed geïsoleerde woningen heeft de warmtepomp zijn waarde al lang en breed bewezen. In de aardgasvrije nieuwbouw is de all-electric warmtepomp dan ook al jaren de norm. Maar ook in de bestaande bouw zal de (hybride) warmtepomp de komende jaren weer een cruciale rol gaan spelen in de energietransitie. Hoewel het gastarief nu misschien (relatief!) laag is, zijn nieuwe prijsstijgingen uiteindelijk onvermijdelijk. En de ‘groene’ start mag dan allesbehalve overtuigend zijn, ook het kabinet-Schoof ontkomt niet aan maatregelen om de klimaatdoelen te halen. Een hoger belastingtarief op gas dan op elektriciteit ligt dan voor de hand.
Komen er geen aanvullende overheidsmaatregelen? Ook dan gaat het roer vroeg of laat om. Want zelfs zonder verplichte vervanging en met lagere subsidies zien steeds meer consumenten dat de warmtepomp grote voordelen heeft voor hun energierekening. Kortom: het is een kwestie van tijd voordat de vraag naar de warmtepomp weer gaat groeien. Met wat hulp van de overheid óf helemaal op eigen kracht.