Februari 2024
Column Paul Smorenburg: Energietransitie
In de eerste week van februari staat de VSK weer op het menu. Zelf ben ik inmiddels toe aan mijn tiende VSK. Terugdenkend aan de vorige negen valt me op dat er elke editie oplossingen langskomen waarover iedereen praat, maar die enkele jaren later alweer helemaal naar de achtergrond zijn verdwenen. Zo herinner ik me de introductie van de HRe-ketel zestien jaar geleden. De gasketel die ook stroom opwekte, stierf al snel een stille dood. Vier jaar geleden pas leek de waterstof (ready) ketel aan de vooravond van een doorbraak te staan, maar ondanks dappere pogingen in proefprojecten lijkt waterstof als energiedrager in de gebouwde omgeving niet van de grond te komen.
Met krap 12 duizend geplaatste toestellen was de flink gehypete warmtepomp in 2006 ook zo’n potentiële eendagsvlieg. Maar in tegenstelling tot HRe- en waterstofketels is de warmtepomp met 150.000 plaatsingen in 2023 een blijvertje gebleken. Dat betekent niet dat we nu achterover kunnen leunen, want een warmtepomp is pas écht groen als de stroom óók groen is. Dus werkte Nederland zich inmiddels op tot wereldkampioen zonnepanelen plaatsen. Maar … ’s nachts en in de winter, net als de warmtepomp wel wat stroom kan gebruiken, schijnt de zon een stuk minder. Dan leveren we onze groene stroom overdag toch terug aan het net? Probleempje: de netbeheerders liggen nog tientallen miljarden euro’s aan investeringen achter om al die groene stroom te kunnen absorberen in hun netten. Zelf opslaan in je thuisaccu dan maar? Makkelijker (en duurder) gezegd dan gedaan. Een veelgehoorde oplossing: zorg dat je de door jou opgewekte zonne-energie direct gebruikt. Voor de hand liggende oplossingen als zet je (af)wasmachine en droger aan als de zon schijnt, zetten te weinig zoden aan de dijk. Ten eerste zijn die apparaten de afgelopen tien jaar steeds zuiniger geworden (verdorie, wat een pech) én: je bent ook een keer klaar met (af)wassen.
En om nou de verlichting aan te doen op een zonovergoten dag…
We zullen toe moeten naar oplossingen waarbij de energiestromen (elektriciteit en warmte) ‘in leven’ worden gehouden. Door warmte en stroom te delen met je buren, met de straat, je wijk of met de andere bedrijven op het industrieterrein. Daarvoor zijn slimme energiemanagementsystemen nodig. Mede daarom heeft de VSK besloten uit te breiden met elektrotechniek. Verstandig, want fabrikanten en installateurs in de W- en E-sector hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in de energiestransitie. Tot ziens in Utrecht, want Nederland rekent op jullie.
Paul Smorenburg, hoofdredactie E&W Installatietechniek
p.smorenburg@technieknederland.nl @EW–Installatie
Op de omslag: Je kunt in sneltreinvaart blijven doordenderen, maar als de wissel niet op tijd wordt omgezet, mis je de kansen die de energietransitie te bieden heeft. Deze editie helpt je het juiste spoor te kiezen.