Wat zijn de risico’s bij het werken met elektrische gereedschappen?

‘Mede door het gebruik van accumachines is het montagewerk de laatste jaren een stuk veiliger geworden. Het risico dat je struikelt over een kabel van je eigen slijptol of ander elektrisch handgereedschap is daardoor gelukkig een stuk minder. En zomaar een schok krijgen omdat je een elektrische voedingskabel doorzaagt of -knipt, gebeurt dan natuurlijk ook minder snel. Maar er blijven voldoende andere risico’s over die zorgen dat ik alert moet blijven. Zo zorg ik er altijd voor dat ik een veiligheidsbril en gehoorbescherming draag als ik werk met apparaten die stof of vonken veroorzaken en veel geluid maken. Natuurlijk draag ik een helm en veiligheidsschoenen, want dat is sowieso standaard op een bouw. Ik heb ook altijd veiligheidshandschoenen in de buurt voor het geval dat nodig is. Als ik werk bij klanten in de chemische sector is het zelfs verplicht om brandvertragende kleding dragen. Dat zijn allemaal zaken waarmee je rekening moet houden voordat je weggaat van de zaak. Alle spullen zitten in een grote kruiwagen die ik elke dag zorgvuldig controleer voordat ik de bouwlift instap, om niet voor verrassingen te komen staan.’

Lees jij de gebruikershandleidingen van apparaten?

‘Ik doe dit werk inmiddels al meer dan zes jaar, dus dan weet je heel veel dingen door ervaring. Maar nieuwe mensen worden op de zaak eerst uitgebreid geïnstrueerd hoe zij alle elektrische apparaten moeten bedienen. En als ik zelf met nieuwe elektrische apparaten ga werken of met nieuwe types van bestaande apparaten, dan bestuderen we eerst uitgebreid de handleiding. Als het nodig is regelt mijn baas dat de leverancier uitleg geeft over de nieuwe gebruiksmogelijkheden, inclusief extra instructies om ook met het nieuwe of aangepaste apparaat weer veilig te kunnen werken. Mijn bedrijf is VCA-gecertificeerd is. Dat betekent dat mijn baas mijn veiligheid bewaakt door gebruik te maken van verschillende controlemomenten en -lijsten. Ook houdt hij mij bij de les door ons regelmatig bewust te maken van de risico’s die er op de projectlocaties aanwezig zijn. Sinds april 2019 wordt op elke bouwplaats overigens verplicht gewerkt met GPI’s (Generieke Poortinstructies).’

Wat leer je bij die poortinstructies?

‘Iedere monteur krijgt die instructies op de eerste dag dat hij op een bouwplaats komt. De uitvoerder toont een instructiefilm waarin hij laat zien welke veiligheidsvoorschriften gelden voor dat specifieke werk. De poortinstructie wordt altijd afgesloten met een toets die je moet afleggen. Eerder mag je het werk niet op. Verder lopen op een bouw ook altijd veiligheidsfunctionarissen rond. Die zijn er niet alleen om te controleren of ik me aan de GPI’s houd, maar zijn ook een aanspreekpunt als ik een onveilige situatie vaststel op de bouw.’

Als een elektrisch apparaat kapot gaat, wat doe je dan?

‘Vloeken’, zegt Jeroen met een lach. ‘Maar daarna natuurlijk direct bellen. Wat we in ieder geval niet doen is zelf een beetje gaan hobbyen. Zeker niet als het een apparaat is met een snoer. Soms is het slechts een klein mechanisch probleem, maar ook dat gaan we niet ter plekke op de bouw repareren. Dat moet zorgvuldig en honderd procent goed gebeuren.‘

Hoe zie jij of een machine veilig is?

‘Wat ik doe is natuurlijk een redelijk oppervlakkige visuele controle. Maar door ervaring merk je het snel als de stofafzuiging van een boormachine niet meer optimaal is, een boortje niet meer loopt of je een draadeind niet meer makkelijk krijgt doorgeknipt. Dat is het moment om het aan te geven bij mijn werkgever en dan gaan de elektrische handgereedschappen ’s avonds mee naar de zaak. Los van ad hoc reparaties die noodzakelijk zijn, worden alle gereedschappen waar een stekker aanzit elk jaar opnieuw gekeurd om volledige veiligheid te garanderen voor mij als monteur. Daarvoor schakelt mijn werkgever een specialistisch bedrijf in dat alle elektrische apparaten controleert op beschadigingen, kabelbreuken en versleten onderdelen.’

Tekst en fotografie: Paul Smorenburg