Elektrische auto’s in niet te stuiten opmars

Ze zijn nog niet echt gunstig geprijsd en er zijn nog onvoldoende laadpalen, maar de elektrische auto is al aardig volwassen aan het worden. Misschien niet zozeer voor de lange afstand, maar voor stadsverkeer is hij ideaal. De elektrische auto staat voor een doorbraak en zal de stad veranderen.

Nederland begint al te wennen aan de hybride personenauto’s, uitgevoerd met zowel een verbranding- als een elektromotor, zoals de Toyota Prius en de Honda Insight. Het zijn normaal uitziende voertuigen en er volgen er nog veel meer, getuige de presentaties op de Autosalon van Genève. Elk zichzelf respecterend automerk heeft nu wel een personenauto met hybride of elektrische aandrijving.

Doorgaan

Joost Westhof van Elmonet, importeur van onder andere de Think City-personenauto en de kleine Piaggio pick-up, ziet genoeg mogelijkheden: ‘De afgelopen jaren zijn de geheel elektrisch aangedreven auto’s maar mondjesmaat verkocht. In 2010 verkochten we er circa tachtig. In 2011 komen er veel nieuwe modellen en zullen de verkoopaantallen flink toenemen. De ontwikkelingen aan de E-auto’s gaan gewoon door, vooral wat betreft de accu’s en het rendement ervan.’ Green Mobility richt zich op de levering van passende en betaalbare voertuigen voor het duurzamer maken van wagenparken. Het bedrijf richt zich nu nog op de business-to-businessmarkt en overheden, vanaf medio 2011 wordt ook de consument bediend. Hiervoor wordt medio 2011 een mobiliteitscentrum in Rotterdam geopend, waar alle E-auto’s die leverbaar zijn in Europa, worden getoond. Jan Storm geeft aan hoe de situatie voor de fabrikanten is op dit moment: ‘Inmiddels hebben de fabrikanten gezamenlijk zo’n 1.000 miljard euro in de ontwikkeling van E-auto’s geïnvesteerd. Er is veel bereikt en nog veel in ontwikkeling, dus stoppen met de E-auto is geen optie.’

De alleen door een elektromotor aangedreven auto’s waren tot voor kort nog exoten. De gebruiker had de keuze tussen klein en compact of een razendsnelle sportwagen. Daartussen zaten nauwelijks ‘gewone’ auto’s, waarmee de gemiddelde Nederlander (lees: man) zich op zijn werk durft te vertonen. Daar komt dus nu verandering in met onder andere de Nissan Leaf, Chevrolet Volt, Renault Fluence en Kangoo Z.E. Wat betreft de sportauto’s is er de tot nu toe onovertroffen, tweepersoons Tesla Roadster met een 185 kW (248 pk) motor, een topsnelheid van 210 km/h en een actieradius van 400 km. Niet echt geschikt voor woon-werkverkeer of om eens lekker ver mee op vakantie te gaan. Maar binnen 4 s van 0 naar 100 km/h blijft een kick geven. Binnenkort komt Tesla met de ‘S’, een vierdeurs sportcoupé met voldoende ruimte voor vier personen en bagage.
De Lotus Elise Ece doet nauwelijks onder voor de Tesla, maar heeft een bereik van slechts 250 km.

Klein

Gezien de omvang en het te leveren vermogen van het omvangrijke accupakket van de elektrische auto, is in eerste instantie vooral ingezet op kleine auto’s. Meest recente ontwikkelingen zijn de Peugeot iIon en zustermodel Mitsubishi Imiev. De auto’s bewijzen dat er over smaak valt te twisten, want ze zijn gewoon niet aantrekkelijk vormgegeven. Datzelfde geldt voor de Tazzari Zero, de Think City en nog een aantal kleine E-auto’s, die qua ontwerp niet veraf zitten van het imago van een ‘brommobiel’.

Daar staat echter tegenover dat dit zeer duidelijk utiliteitsvoertuigen zijn. De gebruiker lacht er niet alleen iedereen mee uit, maar verplaatst zich ook nog eens comfortabel, nagenoeg geruisloos en zonder directe uitstoot van kwalijke gassen. Ideaal in grote steden, want ze hebben een bereik van 130 - 180 km op een volle accu. Functie gaat bij deze auto’s boven vorm.

Rijden

De redactie reed in de zomer van 2010 al met een Think City. Niet in het nagenoeg vlakke Nederland, maar in de bergen van Zwitserland. Daar startte in 2010 het pilotproject ‘Alpmobil’; de verhuur van Think City’s voor circa 45 euro per dag. In dit project werken energieleveranciers, de toeristenindustrie, regionale organisaties, de Zwitserse pendant van de ANWB – TCS – en de lokale spoorwegmaatschappij samen.

De Think City heeft een volledig kunststoffen carrosserie. Wie daar doorheen kijkt, ziet vooral een handig stadsautootje. Het grote voordeel van de elektromotor ten opzichte van de conventionele verbrandingsmotor is dat het koppel (in Nm) direct beschikbaar is. Dat betekent dat na het inschakelen de auto met de 34 kW-motor er als de spreekwoordelijke speer vandoor gaat tot maximaal 110 km/h.

Aan comfort ontbreekt het niet in deze vierzitter. Achterin is het gezien de lengte van slechts 3,12 m, behelpen, maar met de stoelen neergeklapt is er een redelijke riante bagageruimte. Veiligheidvoorzieningen zijn er in de vorm van ABS en airbags. Airco is een optie. De Think City komt in de bergachtige regio van het Berner Oberland en Oberwallis circa 120 km ver. De auto’s zijn in die regio’s op vele plekken te huur (zoals bij treinstations en hotels) en kunnen onderweg ook bij restaurants worden geladen. De Think City maakt gebruik van natriumnikkelchloride (MES-DEA) accu’s, ook wel Zebra-accu’s genoemd. Dit type accu heeft een hoge energiedichtheid, onafhankelijk van de omgevingstemperatuur. Het is een ‘hot’ batterij, wat betekent dat de operationele temperatuur tussen de 260 en 360 °C ligt. Dit betekent wel dat de auto’s bij langere stilstand aan de laadpaal moeten. De auto kan ook worden uitgerust met de A123- en Enerdel lithium-accu’s. In dat geval hoeft de auto als hij niet wordt gebruikt, ook niet aan de laadpaal.

Het rijden is een sensatie; zonder motorgeluid, alleen wat zacht gezoem, wind- en bandengeruis en zit je snel op de 50 km/h. De Think City ligt, mede dankzij het fors bemeten accupakket, goed op de weg. De gereden rit van Meiringen naar de Grimselpas voert over een afstand van circa 30 km van 595 m naar 2.165 m hoogte. De beklimming bestaat uit vele haar- speldbochten en stijgingpercentages tot 11 procent. Dan blijkt welke rol het direct aanwezige koppel speelt, want zelfs de steilste helling wordt uiterst rap genomen. Een dergelijke rit bergop vraagt een energiegebruik van 40 procent. Dat lijkt veel, maar met de economy-stand van de automatische versnellingsbak gebruikt de auto geen energie als dezelfde weg naar beneden wordt genomen. Beter nog: omdat de bestuurder dan veel remt, wordt er energie teruggewonnen die de accu weer voedt. Eenmaal terug bij het vertrekpunt is de accu dan zelfs iets bijgeladen.

Laden

Het laden van de accu van de Think City in het pilot-gebied van Alpmobil is geen enkel probleem. Op vele plaatsen langs de routes zijn de auto’s in te pluggen, want de energiebron is dichtbij: vier stuwmeren met een aantal waterkrachtcentrales. Het belang van elek- triciteit in het Alpenland is groot, omdat er alleen op elektriciteit wordt gekookt en warm water via elektrische boilers beschikbaar is. Daarom ligt de elektrische aansluitwaarde van woningen, hotels en restaurants aanmerkelijk hoger (vanaf 12 kW) dan in Nederland, zodat de koppeling van een laadpaal met een aansluitwaarde van 4 kW geen probleem is.

In Nederland ligt de aansluitwaarde van woningen op circa 2 kW. Dan is een enkele laadpaal in een straat geen probleem, zeker als het laden ’s nachts gebeurt. Voor het laden van veel auto’s tegelijk zal een apart net nodig zijn of een intelligent net, zodat het laden selectief kan gebeuren. Met het laatste is energieleverancier Essent op dit moment bezig. Woordvoerder Rik Harmsen van Essent: ‘We zijn al heel wat jaren met elektrische auto’s bezig en we hebben het rijden en laden van auto’s uitgebreid getest. We gaan ons nu meer richten op slim laden. Dat wil zeggen dat we kijken naar alle mogelijkheden, zowel slimme netten als aparte netten exclusief voor het laden van auto’s.’ Voor het laden van accu’s bij huis, kantoor of restaurant levert het bedrijf ev-Box een standaard laadunit die op een paal, een wandbeugel of op de wand kan worden gemonteerd. Het slimme van de ev-Box is dat hij simpel is te configureren, bijvoorbeeld met een Schuko-, CEE-, CEE-PLUS- of een EV-aansluiting. Bram van de Leur, directeur van EV-Box: ‘De slagvaste kunststof behuizing van de EV-Box bestaat uit twee gelijke delen. Daardoor kunnen aanpassingen aan opties en vervanging bij beschadiging snel worden uitgevoerd. De EV-Box kan ook worden voorzien van een modem waarmee afrekenen met bijvoorbeeld een mobiele telefoon mogelijk is.’

Toekomst

De elektrische auto lijkt een glanzende toekomst te hebben. De voordelen liggen voor de hand: geen directe uitstoot van uitlaatgassen, snel, economisch in het gebruik en voor zowel consumenten als bedrijven uitstekend te gebruiken als stadsauto. De nadelen zijn ook overduidelijk: hoge aanschafprijs, beperkte actieradius en nog niet genoeg laadmogelijkheden. En dan is er nog de vraag over de levensduur van de accu’s, want vervanging zal een kostbare zaak zijn. De voeding van een groot aantal E-auto’s vereist intelligente elektriciteitsnetwerken of een apart netwerk. En hoe groen is de elektrische auto eigenlijk als de elektrische energie voor de E-auto met kolencentrales wordt opgewekt waarmee de CO₂-uitstoot weer toeneemt?