EW11 cover 600
November 2011

Huurwoningen met negatieve EPC opgeleverd

EW-600x400

In het Drentse Borger werden begin juli twaalf energiezuinige woningen opgeleverd. De ecocredo-woningen met een negatieve EPC zijn huurwoningen, bedoeld voor de sociale woningbouw. Installatiebedrijf Niemeijer uit Emmen zorgde voor de E- en W-installaties. Met warmtewisselaars, goede isolatie en pv- en thermische panelen voorzien de woningen in hun eigen energiebehoefte. Het project werd onlangs door Wubbo Ockels geopend.

De zogenoemde Greenies, een welvarende groep consumenten die van duurzaamheid en duurzame gadgets houdt, schaft inmiddels massaal zonnepanelen aan. Maar om de woningbouw structureel te verduurzamen is veel meer nodig, onder andere door maatregelen te treffen in de sociale woningbouw. Voor installateurs is dat een grote potentiële markt. Ervaringen die in deze markt worden opgedaan, zijn dus interessant en projecten kunnen als voorbeeld of ‘best practice’ dienen.

In het Drentse Borger werd onlangs het Ecocredo-project opgeleverd, waar bewoners zonder energielasten kunnen wonen. De woningen moeten zoveel energie opleveren dat het voldoende is voor het huishoudelijke gebruik. Bijzonder is dat dit in sociale huurwoningen gebeurt. De huurprijs ligt  net onder de 650 euro, het verschil tussen de oude huurtoeslaggrens en deze maximale huurgrens is circa 100 euro. Die ruimte heeft Lefier benut om 40.000 euro extra per woning te financieren. Zo komt een duurzame woning ook binnen bereik van mensen met een kleinere portemonnee. Aannemer Zomers uit Klijndijk, een onderdeel van Ballast-Nedam, leverde de woningen op. Ze zijn gebouwd naar een ontwerp van architectenbureau kr8 uit Borger.

Project
Opdrachtgever: Woningbouwvereniging Lefier, Emmen.
Aannemer: Zomers, Klijndijk.
W- en e-installaties: Niemeijer, Emmen.
Architect: Architectenbureau KR8, Borger.
Installatie-ontwerp: installatiebedrijf Niemeijer en Hr-actiefhuis.   

 

EW--600x400Monteur Mark Wegkamp van Niemeijer Installatietechniek laat de emotica-computer zien waar gegevens over gebruik en opbrengst worden opgeslagen en gedeeld met woningbouwvereniging Lefier.

Monitoren

Minstens zo belangrijk als de oplevering van het project is de ervaring die woningcorporatie Lefier hiermee op doet. Zowel bewonerservaringen als installatie-technische parameters worden voortdurend gemonitord en meegenomen in toekomstige projecten. Installatietechnische gegevens over de opgewekte energie worden centraal opgeslagen. Alle gegevens zijn op afstand uit te lezen en eventuele problemen in de installatie worden waarschijnlijk al opgemerkt voordat de bewoner merkt dat er geen warm water uit de kraan komt, of de verwarming niet aanslaat.

De woningen in de wijk Daalkampen II zijn voorzien van pv- en thermische zonnepanelen (Schüco). Alle vrijgekomen warmte wordt opgevangen en opgeslagen. Wanneer de zon het echt laat afweten springt de warmtepompinstallatie van Hautec bij. Ook zorgt deze warmtepomp voor het koelen van de begane grond van de woning. Het energieconcept werd ontworpen door installatiebedrijf Niemeijer, in samenwerking met hr-Actiefhuis, een onderdeel van Ballast Nedam Bouw. Niemeijer Installatietechniek legde de installatie aan.

De Jaga Low-H2O-convectoren zorgen op de begane grond en op de verdieping voor warmte en ventilatie. Het  CO2-gehalte  wordt gemeten en bij een te hoge concentratie wordt de ruimte automatisch geventileerd. Dit geldt zowel voor de begane grond als voor de verdieping. Elke woning is voorzien van een 80 m diepe individuele verticale bodemwarmtewisselaar waarmee warmte en koude met de bodem wordt uitgewisseld. De warmte wordt opgeslagen in een buffervat van 300 liter dat staat opgesteld op zolder. Het jaarlijkse energiegebruik van een woning is berekend op 3.000 kWh. Alles wat de bewoners meer gebruiken, wordt via het net geleverd.

Emotica

Lefier evalueert de komende vijf jaar het energiegebruik en de ervaringen van bewoners. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van een zogeheten emotica-computer, waarmee de gegevens worden uitgelezen. Bewoners krijgen zelf ook inzicht in hun energiegebruik via een webportal. Zij kunnen hier eveneens een aantal parameters aangeven, bijvoorbeeld dat ze op vakantie gaan. In dat geval wordt de installatie op afstand op een zuinige stand gezet.

De metingen zijn belangrijk voor onder andere de verschillende koppelingen tussen onder meer de vloerverwarming, convectoren en warmtepomp. Temperatuurmeters en -sensoren in de ruimten meten of de temperatuur boven of beneden de gevraagde temperatuur komt. Bewoners kunnen de temperatuur 3 °C boven of onder de richttemperatuur instellen. De benedenruimte is standaard ingesteld op 20 °C, voor de slaapkamers is 14 °C de standaardwaarde. Mocht iemand ziek zijn, dan kan de temperatuur twee uur lang worden verhoogd naar 20 °C, zodat de zieke in een verwarmde kamer verblijft. Ook kunnen bewoners, via het domoticasysteem, met een schakelaar de ruimten extra ventileren. Ook dit vindt plaats met de Jaga-convectoren. Ventileren is zowel op de begane grond als op de bovenverdieping mogelijk. De besturingstechniek is samengesteld uit standaardproducten. Volgens directeur Ruud Klopstra van Niemeijer Installatietechniek, is het vooral de koppeling tussen de diverse componenten die het project uniek maken.

EW__600x400Bij de Ecocredo-woningen is bewust gebruikgemaakt van componenten die zich in de praktijk al hebben bewezen. Het bijzondere van dit project is de integratie van alle systemen.

Zonnepanelen

Bij aankomst kan het niemand ontgaan dat het bij de woningen in Borger om wooneenheden gaat waar energie duurzaam wordt opgewekt. Alle daken van de woningen zijn volledig bedekt met pv- en thermische panelen. Warm water wordt geleverd door een boiler die standaard op 48 °C wordt gehouden. Eenmaal per week vindt een preventieve spoeling plaats  waarbij de temperatuur op 60 °C wordt gebracht, tenzij de zon het water al voldoende heeft verwarmd. Klopstra koos bij de installatie bewust voor componenten die in de praktijk al hebben bewezen dat ze werken. ‘Wij passen liever beproefde systemen toe dan dat wij experimenteren met de allerlaatste vernieuwingen. Vooral in zo’n grootschalig project is het te risicovol en willen wij er zeker van zijn dat de installatie maximaal rendeert.’

Voor Klopstra was het niet het eerste project waar duurzame energie een hoofdrol speelt. ‘Wij hebben al eerder in projecten zonne-energie en wtw-units toegepast. Maar het bijzondere van dit project is de integratie van alle systemen.’

Nudge-campagne zonnekracht
Zonnepanelen spreken tot de verbeelding. Ze zijn het symbool geworden voor duurzame energie. Veel meer nog dan windmolens, die door hun prominente aanwezigheid in het landschap niet door iedereen worden gewaardeerd. Hoewel zonnepanelen over het algemeen ook bepaald geen schoonheidsprijs winnen, staat een paneel op het dak tegenwoordig voor duurzaam en hip. Nudge, een duurzaam consumentenplatform, kondigde onlangs de campagne zonnekracht aan. Zonnekracht stimuleert het gebruik van zonne-energie op wijkniveau. Voor dit initiatief zoekt Nudge duizend ‘buurtburgemeesters’ die gaan helpen om zonne-energie in hun eigen buurt te introduceren. Nudge gelooft in verandering van onderaf en in het bieden van handelingsperspectief. Bij het consumentenplatform zijn inmiddels ruim vijftienduizend consumenten aangesloten die bereid zijn zelf stappen te zetten richting verduurzaming van de samenleving. Ook brengt het platform particuliere duurzame initiatieven bij elkaar. de eerste groep van honderd buurtburgemeesters kwam 3 oktober bij elkaar. Meer informatie is te vinden op www.nudge.nl.

 

Tekst: Yvonne Keijzers Fotografie: Jeroen van Kooten

EW-_600x400Met een teruglevering van nu al circa 900 kWh voldoen de twaalf woningen in Borger aan de verwachtingen.