Omslag_EW05 600
Februari 2021

Is de tijd al rijp voor de thuisbatterij?

De visie van 4 installateurs

30 01

Nieuwe woningen moeten minimaal Beng zijn, maar zelfs nog liever Plus. Daarom hebben de meeste nieuwbouwdaken pv-panelen, -vaak gecombineerd met een warmtepomp. Met het einde van de salderingsregeling in zicht, wordt batterijopslag steeds belangrijker. Maar is het terecht dat veel klanten nog koudwatervrees hebben? Een viertal ondernemende (pv-)installateurs geven hun visie.

Ronald Hennekeij werkt vanuit Dubotechniek, onderdeel van Homij Technische Installaties in Nederweert, aan de verduurzaming van woningen. Over batterijopslag is hij helder: ‘Er is nog geen businesscase voor batterijopslag van energie. De afbouw van de salderingsregeling gaat nog niet zo hard dat dit beeld verandert. Daarnaast speelt er wat anders. Het probleem waar we mee te maken hebben in all-electric woningen, is niet zozeer de dagelijkse energieopslag, maar de seizoensopslag. In de koude periode van het jaar leveren pv-panelen gewoon niet genoeg op om aan de elektravraag te voldoen. Nul-op-de-meter woningen hebben in de winterperiode globaal een tekort van 2.000 kWh en in de zomerperiode een overschot van dezelfde omvang. Dat is naar mijn mening een groter probleem dan het dagniveau.’

30 02Ronald Hennekeij: ‘Kijk ook naar het verbeteren van de gelijktijdigheidsfactor.’

Omslagpunt nog niet bereikt

‘De kosten van accu-opslagsystemen zullen echt omlaag moeten, wil het rendabel worden. Dat systemen een dagniveau van 6 kWh aankunnen en dat je daar een paar duizend euro voor moet neertellen, krijg je echt niet uitgelegd. Zelfs wanneer de salderingsregeling wordt afgebouwd, zal ook een businesscase bij de huidige prijsstelling van accuopslag niet rond te krijgen zijn’, aldus Hennekeij. Daarnaast wijst hij op de gelijktijdigheidsfactor van opwekking en verbruik. Die is nu ongeveer slechts eenderde. Door betere monitoring en aansturing van systemen is de gelijktijdigheid te verhogen naar ongeveer 50 procent. Bijvoorbeeld doordat de opwarming van een boiler door een warmtepomp direct wordt ondersteund door opbrengst van pv-systemen. ‘Nog steeds blijft dan die andere 50 procent moeilijk te vangen, omdat het echt een seizoensprobleem is’, concludeert Hennekeij.

30 03Rense van Dijk: ‘We zien toch al positieve ­businesscases bij huishoudens voor accuopslag.’

Kennis overbrengen

Bij Woon Duurzaam uit Amsterdam gaat directeur Rense van Dijk in op de toekomst van accuopslag. Met zijn bedrijf is hij vooral actief met zonnepanelen, warmtepompen, lage temperatuurverwarming en omvormers in renovatieprojecten, maar ook kleinschalige nieuwbouw in de randstad maakt deel uit van de portfolio. Neemt hij de mogelijkheid voor energieopslag al mee in zijn adviezen aan klanten? ‘Energieopslag speelt bij de nieuwbouw nog geen prominente rol’, stelt Van Dijk. ‘Het is wel zo dat de ruimtes voor de technische installatie bij nieuwbouw groter zijn dan bij de bestaande bouw, maar batterijopslag is niet vaak een actieve afweging. Wel stellen we altijd voor om alvast te voorzien in loze leidingen voor toekomstige uitbreiding van de installatie. Er is dan ruimte om er later componenten bij te plaatsen.’ ‘Bij de bestaande bouw ligt dat allemaal anders. Daar merk je dat men over het algemeen denkt dat het rendementsplaatje ongunstiger wordt als je batterijopslag betrekt bij verduurzamen van een woning. Men wil dan wel zonnepanelen omdat er nog best lang te profiteren is van de salderingsregeling. Toch zien we ook al wel positieve businesscases bij huishoudens voor accu-opslag. Ondanks dat de plek waar energieopslag zou kunnen komen in bestaande bouw best een puzzel is. Vaak wijst men naar het schuurtje achter het huis. In het geval men in de toekomst wellicht toch voor opslag ­zou kiezen, kunnen we dat voorbereiden door ­de omvormer daar alvast te plaatsen en ook ­loze leidingen aan te brengen.’ Woon Duurzaam werkt bij nieuwbouw­projecten met aannemers van kleinere bedrijven. Die zijn volgens Van Dijk echt blij met de kennis en ervaring op het gebied van verduurzaming die zijn bedrijf meebrengt, omdat die aannemers die zelf niet hebben. ‘Er is goed overleg, maar het komt ook voor dat de aannemer een type warmtepomp voorstelt waar wij toch een ander idee over hebben. Of het gaat om de plek die een warmtepomp bij de woning gaat krijgen. We komen met een tegenvoorstel als we vinden dat het beter kan. Vaak kunnen we hen dan toch overtuigen’, aldus Van Dijk.

'In bijna alle gevallen is het nu nog niet interessant accu-opslag te laten installeren'

30 04Twan Geurts van Kessel: ‘We houden klanten ­ in beeld voor opdrachten in de toekomst.’

Vragen beantwoorden

Twan Geurts van Kessel van Solar Concept uit Schaijk doet projecten door heel het land en is actief in de nieuwbouw. ‘Er komt steeds meer bewustwording’, ervaart hij. ‘Dat komt ook vanuit klanten. Die stellen aan de aannemer de vraag hoe het zit met energieopslag. De systemen die wij aanbieden, kunnen aan die vraag voldoen. Dus waar de aannemerij ervoor open staat, kunnen we in elk geval systemen plaatsen die toekomstbestendig zijn. Nu is het in bijna alle gevallen nog niet interessant om accu-opslag te laten installeren.’ Volgens Geurts van Kessel is het verstandig om altijd een 3-fasensysteem te installeren. ‘Het voordeel is een betere balancering op het net, maar het maakt ook aansluiting van een laadpaal voor een e-auto mogelijk. Koken gaat in gasloze huizen op inductie en ook dat vraagt een 3-fasenaansluiting. Iets wat vervolgens ook geldt voor accuopslag.’ Hij houdt hierbij ook het belang van de aannemer in het oog. ‘In de beschrijving van de woning die gebouwd gaat worden, staat hoeveel zonnepanelen er op het dak komen, maar aannemers willen niet ‘over-servicen’. Wel willen ze de klant een goed systeem leveren, alleen het bedrag voor de woning is al vastgesteld. Geurts van Kessel merkt ook dat aannemers het lastig vinden om vragen te beantwoorden over toekomstvaste installaties. ‘Wij kunnen dan in samenspraak met de aannemer die vragen beantwoorden en advies geven aan de toekomstige bewoner van de woning. Vaak komt er dan uit dat meer pv-panelen plaatsen dan nu vereist, veel interessanter is. Onze werkwijze maakt iedereen blij. De aannemer krijgt geen moeilijke vragen meer, de eindklant krijgt goed advies en wij kunnen die klant ook in de toekomst adviseren. Alleen maar winnaars.’ Solar Concept stippelt ook een plan uit voor ontwikkeling van de klanten die zij bedienen. Geurts van Kessel: ‘Wij blijven de klanten die we ‘overnemen’ van de aannemer in de toekomst adviseren. Zo zijn we bezig met een concept voor energiecontracten. Komt opslag straks echt in beeld, dan kunnen wij daar ook over adviseren. Omdat we goed in kaart hebben wat waar is geïnstalleerd aan pv-systemen en welke energievraag er in de woning van de klant is, kunnen we daar gericht op inspelen.’

30 05Patrick van Spankeren: ‘De techniek voor ­thuisopslag zal veranderen.’

Nog even tijd nodig

Patrick van Spankeren is eigenaar van het jonge Solar Evolution uit Eemnes. Hij timmert sinds begin 2019 met een snelgroeiend team aan de weg en levert energieoplossingen voor de consumentenmarkt in de regio. Op de website van zijn bedrijf wordt naast pv-panelen en laadpalen ook batterijopslag als product aangeboden. Men kan direct een offerte daarvoor opvragen. Ontvangt hij veel aanvragen? ‘Helaas wordt die knop nog niet vaak ingedrukt. We worden er wel eens over gebeld, maar dat levert nog geen business op nu. Voor opslag met een beetje capaciteit, inclusief een goed energiemanagement systeem, zit je gauw aan de achtduizend euro en dat is bij de huidige opslagcapaciteit van accu’s niet rendabel. Dat is anders met de pv-panelen en laadpalen, want dat loopt hard.’ Solar Evolution plaatst systemen in woningen die voorbereid zijn op aansluiting op een batterij. ‘Het omslagpunt gaan we over zo’n vijf jaar zien. De techniek voor opslag zal veranderen. Lithium-ion blijft voor de snelle energievraag belangrijk, zoals bij e-auto’s, maar daarnaast zullen er waterstofoplossingen voor opslag komen en ook vaste batterijen voor thuisgebruik; milieuvriendelijker en veel efficiënter. Maar dat heeft nog even tijd nodig’, aldus Van Spankeren. Hij ziet ook een link met laadpalen. ‘Woningen zullen straks deel uitmaken van smart grid-oplossingen. Opslag in huis en ook opslag in de autobatterij gaan dan voorzien in de energievraag van de woning. Met een systeem voor energiemanagement is dat te realiseren. Bij de laadpaal kies je dan bijvoorbeeld voor een ‘slimme’ oplader met software die overweg kan met zo’n energiemanagementsysteem.’

Tekst: Tom de Hoog
Fotografie: Industrie