Steeds meer bedrijven en organisaties verenigen zich met als doel integraal te adviseren bij het verduurzamen. Zij doen dit door het aanbieden van totaalconcepten met daarin opgenomen ontwerp, financiering, uitvoering en soms langjarig onderhoud. E&W belicht negen opvallende totaalconcepten.
Energie Support Salland
Het ontstaan van een totaalconcept
Het balletje ging rollen toen Willy Kemper van Bepacom Besturingstechniek eind 2018 een bijeenkomst bezocht met de titel De uitdagingen en kansen in de installatiesector met betrekking tot de energietransitie. De bijeenkomst werd georganiseerd door Techniek Nederland en de provincie Overijssel. 'Mijn bedrijf kreeg in diezelfde periode veel media-aandacht na de bouw van een energieneutraal bedrijfspand. De mensen van de provincie wisten dat ik ervaring had met het verduurzamen van gebouwen. Namens de provincie benaderde projectleider John Bakker mij of wij een organisatie wilden opzetten die ondernemers helpt hun bedrijfspanden duurzamer te maken met een totaalaanbod van verduurzamingsmaatregelen. Enkele maanden later presenteerde Energie Support Salland het energieadviesrapport aan haar eerste klant.'
Werkwijze
Kemper: ‘Ik dacht na over een concept waarbij ik alle disciplines binnen de bouw kon betrekken. Vervolgens ben ik in de omgeving gaan zoeken naar innovatieve bedrijven, die bereid waren tijd en energie te steken om dit initiatief van de grond te krijgen. Dat die bedrijven uit de regio kwamen, was een belangrijke voorwaarde. Wanneer je een ondernemer wilt helpen bij verduurzaming, helpt het als de partijen die de werkzaamheden uitvoeren al bekend zijn bij de ondernemer.’ ‘Toen ik verschillende regionale bedrijven aan boord had die samen alle installatiedisciplines verzorgen, begon het goed te draaien’, vertelt Kemper. ‘De gemeente haakte aan bij het concept en niet veel later sloten ook de energieadviseurs zich aan. Energie Support Salland was geboren.’ Ook voor de communicatie over het totaalconcept kon Kemper snel iemand vinden. De grootste uitdaging bij het opzetten van Energie Support Salland was volgens Kemper de vraag hoe uitvoerig je de energierapportage maakt. ‘Na de inventarisatie brengen we een adviesrapport uit, maar wat zet je daar wel in en wat laat je weg? Momenteel is onze grootste uitdaging om de ondernemers in beweging te krijgen én te houden, om de voorgestelde maatregelen daadwerkelijk uit te voeren.’ Om te zorgen dat ondernemers echt met de verduurzamingsmaatregelen aan de slag gaan, blijft het team van Energie Support Salland na oplevering van de energierapportage met hen in contact. ‘We vragen dan of we de ondernemer nog ergens bij kunnen ondersteunen’, zegt Kemper. ‘Daarnaast is het ook belangrijk om ondernemers te laten zien dat ze baat hebben bij de verduurzaming. Het is belangrijk om als eerste de zogeheten ‘quick wins’ in te zetten: maatregelen waarmee de ondernemer direct energie en geld bespaart.’
Resultaten
De eerste resultaten van Energie Support Salland zijn veelbelovend. Door goed afstellen en inregelen van installaties en andere kleine maatregelen is bij twaalf bedrijven in het eerste jaar gemiddeld ruim 10 procent elektriciteit en ruim 18 procent gas bespaard.
Woonpas
Verduurzamen met hulp van de gemeente
De Woonpas gebruikt een bijzondere constructie voor de financiering van de verduurzaming van woningen: De Gemeentelijke VerduurzamingsRegeling (GVR). De gemeentelijke baatbelasting speelt daarin een centrale rol. ‘De GVR is ontwikkeld door De Woonpas en Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale overheden’, zegt Richard van Rooij, medeoprichter van De Woonpas. ‘De Woonpas faciliteert deze regeling samen met de betrokken gemeenten en de Stichting Verzamelgelden GVR.
Werkwijze
Woningeigenaren kunnen via de GVR hun woningen door de gemeente laten verduurzamen. De eigenaar betaalt de gemeente maandelijks terug via de gemeentelijke baatbelasting. De gemeente geeft opdracht aan De Woonpas om de woningen te verduurzamen. Omdat het om particuliere woningen gaat, heeft de gemeente hiervoor instemming van de woningeigenaar nodig. Deze instemming wordt vastgelegd in een fiscale vaststellingsovereenkomst.
Financiering
De bekostiging van de verduurzaming van woningen loopt volgens Van Rooij niet direct via de gemeente. ‘Speciaal voor het verduurzamen via de GVR hebben we de Stichting Verzamelgelden GVR opgericht. De financiering loopt via deze stichting. De BNG-bank financiert op haar beurt de Stichting. Door deze constructie is er geen sprake van balansverzwaring voor de gemeente. Om te zorgen dat deelnemende gemeenten geen financieringsrisico lopen, richtte De Woonpas daarnaast ook de Stichting Waarborg GVR op die garant staat voor het betalingsrisico binnen de GVR.’
Thuisbaas
Ontstaan vanuit een idealistische doelstelling
Thuisbaas is in 2016 opgericht vanuit de idealistische doelstelling om alle woningen in Nederland energieneutraal te maken. De sociale onderneming is opgericht door Urgenda, de landelijke organisatie die duurzaamheid en innovatie wil versnellen via projecten op het gebied van duurzame bouw, mobiliteit, energie en circulaire economie.
Werkwijze
‘Met de oprichting van Thuisbaas wilde Urgenda de markt openbreken’, vertelt Wigger Verschoor, operationeel directeur en medeoprichter van Thuisbaas. ‘We wilden een organisatie opzetten die vertrouwen creëert bij zowel de vraag- als de aanbodkant. Voor de vraagkant door te laten zien dat het kan; betaalbaar en zonder ‘gedoe’ voor de bewoner – voor de aanbodkant door als voorbeeld te dienen.’ Het pionierswerk sorteerde effect. Verschoor: ‘Zowel de vraag naar, als het aanbod van totaalconcepten voor verduurzaming van woningen, is sinds de oprichting flink toegenomen.’ Nu is volgens hem de tijd rijp voor opschaling. ‘Met succesvolle projecten winnen we het vertrouwen van woningeigenaren en stijgt het aantal aanvragen voor vergaande woningverduurzaming.’
Resultaten
De schaalvoordelen moeten leiden tot kostprijsverlaging, maar dat verandert niets aan de basisprincipes van de organisatie. Verschoor: ‘We blijven werken vanuit een vraaggestuurde aanpak; we gaan met klanten in gesprek tot er een plan is waar beide partijen vertrouwen in hebben. Bij de uitvoering werken we alleen met A-merken en gevestigde bedrijven. We evalueren constant hoe onze leveranciers het doen en monitoren de prestaties van toegepaste materialen.’