EW11 cover 600
November 2011

Preventieve oppervlaktebehandeling loont

EW-600x400Bij Conpro is het opknappen van bestaande installaties meer dan ooit aan de orde. De Progreen-coating wordt standaard aangebracht in een groene kleur, waarmee snel en eenvoudig visuele controle mogelijk is.

Een deugdelijke coating van de warmtewisselaar en inblaassectie van luchtbehandelingsystemen draagt niet alleen bij aan verlenging van de levensduur, maar heeft bovendien een positieve invloed op het energiegebruik. Veel beheerders zijn zich daar steeds meer van bewust, zeker nu investeringen in nieuwe installaties worden uitgesteld. ‘Onze onderhoudsmensen hebben het razend druk,’ zegt Timon Bol van Conpro.

Conpro is gespecialiseerd in het luchtzijdig coaten van luchtbehandelingssystemen. In Nederland is een handjevol bedrijven actief op dit specialistische vakgebied, maar er zijn drie spelers die een dominante rol in deze markt vervullen. Conpro is er een van. Met de preventieve oppervlaktebehandeling wordt de levensduur van onderdelen, zoals warmtewisselaars, verdampers of koelbatterijen, aanzienlijk verlengd. Vaak nog worden condensorbatterijen met een borstel gereinigd of even met stikstof doorgespoten. Op het eerste oog ziet alles er dan weer keurig uit, maar met deze techniek wordt het vuil eigenlijk alleen verder het blok in gespoten. En dat maakt het probleem eigenlijk alleen nog maar groter. Grote fabrikanten laten de warmtewisselaars vaak voor aflevering door Conpro van een Progreen-coating voorzien. ‘Een juiste coating voor de warmtewisselaars combineert de hoogst mogelijke bescherming met de best mogelijke geleidende eigenschappen.  Progreen is zo’n coating’, zegt Timon Bol, accountmanager bij Conpro. ‘De kracht ligt in de eenvoud. We hebben met Progreen een type coating dat voor talloze toepassingen uitstekend presteert. Installaties die op zee of in een agressieve industriële omgeving moeten werken, kunnen wij met een en dezelfde coating bedienen. Het maakt niet uit of het moet worden aangebracht op koper, aluminium of roestvaststaal. Een enkel product voor alle toepassingen betekent ook dat wij ons ook nooit zullen verschuilen achter garantiebepalingen die bepaalde materialen of omstandigheden uitsluiten.’

Prepainting

Er is een toenemend aantal leveranciers dat volstaat met prepainting, een coating die is aangebracht op het aluminium waar de warmtewisselaar van wordt gemaakt. De kwaliteit hiervan mag volgens Bol niet worden vergeleken met de coating die zijn bedrijf aanbrengt. In het prepainting-productieproces worden de lamellen op maat geknipt en gestanst uit (veelal) aluminium materiaal dat op rollen wordt aangeleverd. Het aluminium is voor deze bewerking al gecoat. Wanneer de onderdelen uit het materiaal zijn geknipt, worden de snijranden en stanskragen vervolgens niet opnieuw behandeld. Aan de intredezijde van de installatie, waar de vervuiling als eerste binnenkomt, bestaat hierdoor een sterk vergrote kans op corrosievorming en bij de stanskragen kan er een potentiaalverschil ontstaan door de aanraking van het aluminium met het koper van de leidingen in de wisselaar.

Het potentiaalverschil heeft een negatieve invloed op de duurzaamheid, omdat het elektrolytische corrosie veroorzaakt. Bij een behandeling door een gespecialiseerd coatingbedrijf, zoals Conpro, zullen de snijranden en stanskragen volledig zijn afgedicht. Ze zijn daarmee beschermd tegen lokale atmosferen.

In het coatingproces brengt Conpro met speciale apparatuur op krachtige wijze een superfijne verneveling aan. Het is een volledig handmatig proces. Elk hoekje moet worden geraakt, maar de coating moet ook diep het blok binnendringen. In blokken met meerdere pijprijen moet rekening worden gehouden met de pijpgeometrie en de manier waarop de lamellen zijn gewafeld, zodat de beschermende laag in elk hoekje wordt aangebracht. Gerenommeerde fabrikanten en leveranciers, zoals Alklima, Apac, Stulz of Trane brengen hun producten voor behandeling naar Dordrecht. Maar ook installatiebedrijven die op locatie vaststellen dat de lbk’s weer toe zijn aan een onderhoudsbeurt, vinden hun weg naar Conpro. ‘De Progreen-coating wordt standaard aangebracht in een groene kleur waardoor snel en eenvoudig een visuele controle mogelijk is. Het gebeurt weleens dat wij op verzoek van onze opdrachtgevers een andere kleur moeten aanbrengen, vaak vanwege een esthetische wens van de opdrachtgever. De Progreen-coating kan op verzoek in alle ral-kleuren worden aangemaakt.’

EW--600x400De preventieve oppervlaktebehandeling verlengt de levensduur fors. In een agressief industrieel milieu kan een lbk al na twee jaar onherstelbaar door corrosie zijn aangetast.

Zinvol

Het aanbrengen van een coating heeft wel degelijk zin voor het verlengen van de levensduur. Het maakt een groot verschil of een installatie slechts een korte periode in werking is in een schoon milieu, of dat hij moet draaien in een sterk vervuilde industriële omgeving. Bol sluit niet uit dat een ongecoate warmtewisselaar het in een agressieve industriële omgeving als een staalfabriek na twee jaar al volledig opgeeft. Bij een warmtewisselaar die wel is gecoat, worden de eerste problemen pas na een jaar of vijf zichtbaar. ‘Ook coating is aan slijtage onderhevig. Over de lamellen wordt lucht geblazen met microscopisch fijne stofdeeltjes; dat is puur een mechanische belasting, een zandstraaleffect. Daarnaast zijn er nog microbio- logische en chemische factoren die het corrosieproces kunnen versterken, maar ook temperatuurwisselingen. We adviseren eigenaren van installaties daarom een onderhoudscontract af te sluiten. Standaard krijgt de klant na twee jaar een herinnering voor een ‘herhalingsbeurt’. In de praktijk kiezen opdrachtgevers daar niet altijd voor. Toch bewijst de coating hierin vaak zijn levensduur.’

Voor de verdunning van Progreen wordt een oplosmiddelhoudend product gebruikt. Deze coating is minder gewenst voor een luchtbehandelinginstallatie, omdat dan aceton of aanverwante stoffen in de ruimte kunnen worden geblazen. Er is daarom ook een watergedragen coating. Conpro introduceerde deze coating ongeveer tien jaar geleden. Daarmee was het bedrijf uit Dordrecht lange tijd uniek. Sinds enige tijd heeft Blygold eveneens een oplosmiddelvrije coating in zijn programma.

Razend druk

Conpro ziet onder invloed van de huidige economische ontwikkeling een opvallende verandering wat betreft het onderhoud. Bol: ‘Onze buitendienstmedewerkers hebben het razend druk. We merken duidelijk dat er niet veel meer wordt gekozen voor een preventieve behandeling aan nieuwe installaties, het opknappen van bestaande installaties is echter meer dan ooit aan de orde. Onze mensen krijgen installaties onder ogen waar al vele jaren niemand naar om heeft gekeken; tien of vijftien jaar is echt geen uitzondering. Onlangs moesten we aan de slag met een installatie waarvoor de opdrachtgevers wenste dat wij er een roestvaststalen lekbak onder monteerden om lekkage door gecorrodeerde delen aan de onderliggende ruimten te voorkomen. Soms is onderhoud moeilijk vanwege de bouwkundige opstelling, door slechte bereikbaarheid van de installatie. In dat geval zijn onze diensten een goed alternatief.’

Soms is ernstige corrosie ook puur het gevolg van verwaarlozing. Een andere keer het gevolg van ondeskundig onderhoud. De installateur dacht het goed te doen door maar even met een borstel over de lamellen te vegen of de boel schoon te blazen. Maar met die werkwijze wordt het paard achter de wagen gespannen, omdat de verontreiniging nog dieper het blok in wordt gebracht. ‘Het zijn gelukkig uitzonderingen’, benadrukt Bol. ‘Over het algemeen hebben installateurs echt wel oog voor de noodzaak en het nut van goed onderhoud. Maar ook zij hebben te maken met de onderhoudsbudgetten van opdrachtgevers.’

Aandacht voor coating loont. De kosten van het onder- houd variëren uiteraard sterk per situatie, maar met een grote slag om de arm komt de investering volgens Bol ongeveer neer op een derde van de nieuwprijs. Het zijn forse kosten, maar aan de andere kant dreigt de installatie het zonder effectief onderhoud voortijdig te begeven. Daarnaast moet ook het energiegebruik van de installatie in de afweging worden meegenomen. Een vervuilde koelbatterij in een lbk gebruikt veel meer energie dan een schone installatie. Een coating vertraagt microbiologische vervuiling. Zonder een effectieve coating zal de batterij beslist gaan corroderen. De lamel blijft immers gladder, waardoor vuil zich veel moeilijker kan hechten. 

REKENVOORBEELD VAN MOGELIJKE BESPARINGEN
Door vervuiling gaat een bestaande installatie op een hogere condensatietemperatuur werken. Hierdoor wordt het koelvermogen van de installatie gereduceerd en neemt het energiegebruik toe. Om hetzelfde koelvermogen te kunnen leveren, moet de installatie meer draaiuren maken. Tevens wordt door de gewijzigde werkcondities en door de verhoogde drukverhouding de levensduur van de installatie nadelig beïnvloed.

Conpro geeft een rekenvoorbeeld, gebaseerd op een installatie na inbedrijfstelling met de volgende ontwerpcondities:

Koelvermogen: 20 kW
Opgewekt elektrisch vermogen: 4,4 kW
Koudemiddel: r410a
Verdampingstemperatuur: 5 °C
Condensatietemperatuur: 45 °C
Aantal draaiuren per 24 uur: 18 uur

Bij achttien draaiuren per 24 uur wordt dan een koelvermogen van 18 • 20 = 360 kW per 24 uur geproduceerd om tot de gewenste afkoeling van de lucht- of producttemperatuur te komen. Het energiegebruik voor deze koelprestatie bedraagt dan 4,4 • 18 = 80 kWh. Bij dezelfde installatie, maar dan met een vervuilde condensor, is de condensatietemperatuur opgelopen tot 55 °C. Het koelvermogen van de installatie is daardoor gereduceerd tot circa 17 kW. Het totaal benodigde koelvermogen van 360 kW wordt pas bereikt na 360/17 = 21 uur. Doordat in de vervuilde condensor ook de compressor onder een hogere condensatietemperatuur en condensatiedruk gaat werken, neemt het opgenomen vermogen van de compressor toe tot ongeveer 5,55 kW. Dit resulteert in een energiegebruik van 21 • 5,55 = 116 kWh. Ten opzichte van de oorspronkelijke situatie betekent dit een toename van het energiegebruik van 116 – 80 = 36 kWh per dag.

Besparing voor de beheerder/eindgebruiker
Uitgaande van een tarief van 0,10 €/kWh komt dit overeen met een bedrag van 0,10 • 36 = 3,60 euro per dag aan extra energiekosten. Per jaar is dit een verhoging van 3,60 • 365 = 1.314 euro. De kosten voor het reinigen van de luchtwarmtewisselaar of condensor zijn afhankelijk van het warmte-uitwisselend oppervlak, maar zijn hoe dan ook beduidend minder. Uitgaand van een bedrag van 500 euro voor het reinigen van een oppervlak van 2 m2 bedraagt de besparing dus (1.314 - 500 ) = 814 euro per jaar.   

Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Industrie