Oktober 2023

Refurbished elektronica; circulair en zo goed als nieuw

JC-Electronics in Leek is gespecialiseerd in refurbishing, oftewel het zo goed als nieuw maken van professionele besturingselektronica, waarop de productieprocessen van fabrieken draaien. Want wat ooit gewerkt heeft, kan weer werken, zo luidt het adagium dat het Groningse bedrijf in korte tijd groot heeft gemaakt. Het was even wennen, maar inmiddels weet ook de E-installateur JC-Electronics te vinden.

Plc’s, HMI’s en drives zijn onmisbare elektronische apparaten in tal van processen. In de industrie worden machines vaak aangestuurd met plc (programmable logic controller) of industriële pc. Een HMI (human-machine interface) is feitelijk een bedieningspaneel en bestaat vaak uit een aanraakscherm met ingebouwde processor, geheugen en communicatiekaarten. Via een HMI kan de operator de machine, of delen ervan, aan- of uitschakelen of snelheden veranderen. Maar ook al zitten er in al deze apparaten nauwelijks bewegende delen, de elektronica kan wel degelijk stuk. En wat dan te doen?

‘Wij refurbishen op zo’n hoog niveau dat we twee jaar garantie kunnen bieden'

Een geheel nieuwe kast met alle toeters en bellen aanschaffen die meteen ook over de nieuwste updates beschikt of liever alleen die specifieke controller vervangen door een refurbished model? ‘Die afweging moet de klant maken, maar in veel gevallen volstaat refurbish’, stelt Casper Botter, CCO van JC-Electronics. ‘Wij refurbishen op zo’n hoog niveau dat we twee jaar garantie kunnen bieden op een ongestoorde werking. Dat is een jaar langer dan de garantietermijn die bij nieuwe elektronica gangbaar is. Op onze eigen technische afdeling beschikken we over geavanceerde apparatuur, waarmee we het gerefurbishte product uitvoerig en onder extreme omstandigheden testen. Wanneer ons product hier de poort uitgaat, is de afnemer ook werkelijk verzekerd van een zo goed als nieuw product. Wij leveren het met JCertified, ons eigen kwaliteitskeurmerk voor refurbished industriële elektronica.’

Internationale speler

Het is mede dankzij die zekerheid dat JC-Electronics grote internationale bedrijven als Coca Cola en Grolsch tot zijn vaste klanten mag rekenen. Het bedrijf heeft inmiddels ook vestigingen in Engeland en Amerika en levert zijn producten in 115 landen. De producten worden met name toegepast in complexe productieomgevingen, zoals de voedingsmiddelenindustrie, auto- en energieproducenten, metaalbewerking en zelfs ruimtevaart, maar ook in besturingen van bruggen, sluizen en tunnels. In het pand in het Groningse Leek werken dagelijks meer dan 280 mensen voor de vele productgroepen waarbinnen het bedrijf actief is. Daarnaast is er ook nog een bedrijfshal waar de monteurs worden opgeleid in het kader van de BBL-opleiding (in 2019/2020 werd JC-Electronics officieel beoordeeld als Beste Leerbedrijf van Nederland). De kapotte drives, plc’s en HMI’s komen vanuit de hele wereld in Leek terecht. Het reparatieproces begint met het schoonmaken van de printplaat en het achterhalen waar de fout zit. Na onderzoek worden uiteraard defecten gerepareerd en zwakke componenten preventief vervangen. Bij bijvoorbeeld de HMI’s zet JC-Electronics er in de meeste gevallen een nieuw, krasvrij bedieningspaneel op. Daarna volgt nog een uitgebreide test. Niet zonder trots spreekt Botter over de R&D-afdeling die dankzij de lasertechnologie een manier vond om een Siemens operatorpaneel OP7 een tweede leven te geven. Wanneer een Siemens OP7 bij de displayconnector afbreekt van de printplaat gold deze HMI lange tijd als onherstelbaar beschadigd. Het R&D-team heeft met behulp van laserapparatuur een betaalbare manier gevonden om dit type toch te repareren en te vernieuwen.

Kritische afweging

De vraag rijst of het financieel ook aantrekkelijker is om voor refurbished te kiezen. ‘Een refurbished product is vrijwel altijd goedkoper dan een nieuw product,’ zegt Botter. ‘Het spreekt voor zich dat het goedkoper is om bij een printplaat alleen de niet functionerende componenten te vervangen dan de hele plaat zelf. En uit het oogpunt van circulariteit is het daarbij uiteraard wenselijk om een kritische afweging te maken tussen refurbish en nieuw. Het gebruik van gereviseerde elektronica is sowieso een duurzamere oplossing. Wanneer een frequentieregelaar, plc, HMI of industriële pc hergebruikt wordt, hoeven grondstoffen niet gedolven te worden en wordt het milieu minder belast met afval. Het gebeurt ook dat sommigen componenten niet meer leverbaar zijn. In die gevallen komt het probleem bij de R&D-afdeling terecht. De afdeling kijkt of er nog een duurzame reparatie mogelijk is. Wanneer Siemens bijvoorbeeld besluit om een productielijn uit te faseren, pakt JC-Electronics de draad op en faciliteert daarmee het onderhoud van het Siemensproduct. ‘In principe kun je eindeloos repareren en vervangen,’ zegt Botter. ‘Wij communiceren graag dat we de elektronica een tweede leven geven, maar soms is het ook een derde, vierde of misschien wel vijfde leven. Daar kan je in lengte van jaren mee doorgaan en wanneer uit tests blijkt dat alles weer top functioneert en de apparatuur een systeemupdate heeft gekregen, is vervanging echt niet nodig. Wat uiteindelijk telt, is of de apparatuur nog wel die functionaliteiten heeft die voor het proces verlangd worden. Reparatie is vaak ook een geschikt moment om de apparatuur te updaten met de nieuwste softwareversie.’ Het gereviseerde product van JC-Electronics vindt zijn weg naar een breed scala van toepassingen. In productiebedrijven, pretparken en de weg- en waterinfrastructuur, overal waar processen moeten worden bestuurd, zijn de zo goed als nieuwe producten terug te vinden. Botter: ‘Hoewel veel onderhoudsbedrijven nog bijna automatisch kiezen voor nieuwe onderdelen, merken we dat ons bedrijf steeds beter op de radar komt. Deels zal dat te maken hebben met de groeiende aandacht voor circulariteit, deels ook uit kostenoverwegingen. En daarnaast doet onze marketingafdeling er natuurlijk ook alles aan om op de voordelen van refurbish te wijzen. Want nogmaals, qua werking en functionaliteit is er geen verschil tussen het nieuwe en refurbished product. Er is alleen verschil in leeftijd van het product en de componenten. Oké, mogelijk dat het product ook nog lichte gebruikerssporen laat zien.’

JC-Electronics is overigens niet alleen leverancier van gerefurbishde of nieuwe componenten, het bedrijf voert
ook reparaties uit van alle grote merken in de industriële elektronica (ABB, Allen-Bradley, Control Techniques,
Fanuc, Indramat, Lenze, Schneider-Electric en Siemens). Doorgaans is met de reparatie zo’n twaalf weken
gemoeid, maar als het om spoedreparaties gaat, zet het bedrijf alles op alles om binnen vijf tot acht werkdagen
het product gerepareerd te hebben.

Replacements

Apparatuur moet in processen niet alleen feilloos presteren, het is wel zo prettig als het er allemaal nog
mooi en schoon uitziet. Tijdens intensief gebruik van de industriële elektronica kunnen zichtbare onderdelen nu eenmaal beschadigd of vervuild raken. Speciaal voor dit soort reparaties heeft JC-Electronics zogenaamde
replacements ontwikkeld, zoals folies, touchpanels, klepjes en behuizingen voor HMI, plc en drives. De replacements van JC-Electronics hebben dezelfde kwaliteit als het origineel en zijn daardoor geschikt voor langdurig gebruik. Om hun klanten te helpen met het aanbrengen van de replacements heeft het bedrijf voor de belangrijkste producten instructievideo’s gemaakt. Eenzelfde ondersteuning met video biedt JC-Electronics overigens ook voor het verwijderen en weer installeren van plc’s, HMI’s en drives.

In principe kun je eindeloos repareren en vervangen’

Repareren en levering van refurbish is de corebusiness van JC-Electronics. Maar soms zijn de onderdelen nieuw niet meer te verkrijgen en kun je ze alleen tweedehands kopen. In het bedrijfspand in Leek liggen pakweg 350.000 artikelen deels nieuw, maar voor een belangrijk ook refurbished. De onderdelen komen onder meer van fabrikanten die gestopt zijn met hun productie, maar ook uit faillissementen en overschotten. Op dit moment is nog geen 10 procent van de Nederlandse economie circulair. De samenleving eist dat producten en dure grondstoffen niet zomaar meer worden weggegooid. Dat onderdelen zo worden ontworpen dat ze gerepareerd kunnen worden en dat materialen worden hergebruikt. Juist dat is het wat JC-Electronics doet en wat het bedrijf in krap vijftien jaar tot een grote speler heeft gemaakt. Botter: ‘Onze activiteiten sluiten naadloos aan bij de maatschappelijke ontwikkelingen. Hoewel het circulair denken, maar vooral ook circulair ondernemen nog in de kinderschoenen staat, zijn wij ervan overtuigd dat de vraag naar refurbisch alleen maar zal toenemen.

JCertified

De introductie van het keurmerk was een reactie op de overspannen situatie van enkele jaren geleden op de markt voor industriële elektronica. Door leveringsproblemen van grote fabrikanten schoten de marktprijzen vanaf 2021 met ruim 20 procent omhoog. Daarnaast zorgde covid voor een flinke stijging in de vraag naar consumentenelektronica, waardoor ook een grote vraag ontstond naar grondstoffen. En wat gebruikelijk is in een overspannen markt, trad ook hier op: leveranciers die elektronica van een dubieuze kwaliteit aanboden, kregen vrij spel. Met het kwaliteitskeurmerk JCertified kan de maakindustrie het vertrouwen krijgen in de kwaliteit van de vernieuwde elektronica.

Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: JC-Electronics

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.