Met Game Based Learning maak je als vakman een virtuele reis door een huis om een bepaald installatie­proces onder de knie te krijgen.

Fysiek of virtueel

GBL wordt nog weinig toegepast voor kennisoverdracht. Volgens Dullens is in de markt van training, simulatie en vele van dit soort virtuele oplossingen, de technologie nog te vaak het uitgangspunt. ‘Wat wij proberen te doen, is heel nadrukkelijk te kijken naar wat geeft die kennis jou nu. Wat ontbreekt er op dit moment? Wat moet je oplossen? Waar mis je nog kennis? En waarom kun je die niet op een traditionele manier verwerven?’ Leren in de fysieke praktijk is natuurlijk altijd het meest effectief, geeft Dullens toe. ‘Dat leren in een virtuele omgeving toch heel interessant is, heeft met kosten te maken. GBL is vooral interessant voor onderwerpen die relevant zijn voor een grote groep deelnemers. Denk aan het ‘intrainen’ van dialogen en gedrag of om te checken of deelnemers ‘hints’ vanuit hun omgeving opmerken. Een voorbeeld is het plaatsen van een thermostaat op de verkeerde plaats of een veel te dunne leiding; zien de installateurs dat dit fout is? Daarnaast scheelt het werken via de verschillende schermen veel geloop. Terwijl je toch het effect van het inregelen in een gebouw visueel meemaakt. Het creëren van virtuele leermiddelen is dus vooral een afweging tussen kosten en meerwaarde’, aldus Dullens.

‘Competitie zit in iedereen verankerd’

Psychologie

Bij GBL komen allerlei technieken kijken die in elkaar overvloeien. Instructional designers zijn vooral bezig met de kennis die zij naar een virtuele wereld omzetten. Door die omgeving kun je dan rondlopen, net als in een fysieke werkplaats of woning. Als het om een woning gaat met een verwarmingsinstallatie, creëren we een proces waarbij iemand door die virtuele omgeving loopt om daarin iets te leren. De specialisten die dit produceren, noemen we instructional game designers. Hiervoor selecteren we mensen die een psychologisch educatieve achtergrond hebben, omdat zij weten hoe je kennis overdraagt. GBL wordt al in vele sectoren toegepast. In de zorgsector zie je dat deze leermethode ook wordt toegepast bij bijvoorbeeld fobieën. Iemand die ergens angst voor heeft, kunnen we heel handig in zo’n virtuele wereld trainen.’

Ruud Dullens: 'Met Game Based Learning worden leerlingen ondergedompeld in een beleving'

GBL-scenario waterzijdig inregelen

Twee jaar geleden sprak Jan Cromwijk, projectcoördinator bij ISSO in opdracht van Wij Techniek met een aantal mensen die verstand hebben van waterzijdig inregelen. ‘Als onderwijskundige heb ik geen verstand van waterzijdig inregelen, maar wel van effectief organiseren van kennisoverdracht. Op basis van de interviews heeft ISSO een lijst met handelingen gemaakt. Deze handelingen hebben we opgedeeld in kleine stapjes. Om voor dit onderwerp GBL te kunnen gebruiken, keken we welke taken we via GBL achter elkaar kunnen zetten. Zodat we een reis door het huis kunnen maken waarbij we de vakman meenemen door het hele proces van waterzijdig inregelen. Op basis daarvan kon Blue Tea snel en effectief een script voor GBL waterzijdig inregelen opstellen.’

Verschil e-learning en GBL

Cromwijk ziet dat het behoorlijk wat moeite kost om tot een goede GBL te komen. ‘Aan de voorkant gaat veel moeite zitten om het met elkaar goed af te stemmen en het script te ‘programmeren’. Op het moment dat je daarmee een hele grote groep bereikt, is al die moeite vooraf helemaal geen probleem. Dan heb je iets goeds en hoef je niet keer op keer een klas hetzelfde trucje te leren. In die zin heeft GBL dezelfde voordelen als e-learning.’ Cromwijk ziet als groot verschil met e-learning dat je met GBL de handeling daadwerkelijk uitvoert in een gesimuleerde omgeving. ‘Je krijgt een realistisch beeld bij een klantgesprek. We hebben sterk de neiging om technisch te trainen. Het grote voordeel van GBL is dat je niet alleen technisch kunt trainen, maar dat je ook verschillende contexten kunt meegeven en kunt inspelen op gedrag. Met e-learning kun je de theoretische basis leggen voor waterzijdig inregelen, maar met GBL kun je de praktijk daadwerkelijk trainen. Overigens kunnen e-learning, GBL en simulatietechnieken prima naast elkaar bestaan, omdat ze een andere fase van de kennisoverdracht bedienen.’

Een verrijking voor de toekomstige leervormen

GBL is extra onderwijsvorm

‘We maken als sector inmiddels grote stappen’, vindt Cromwijk. ‘Om deze technieken vanuit meerdere partijen te ontwikkelen, werken we nu samen met Wij Techniek, kennisinstituut ISSO en Breman, dat als installatiebedrijf een eigen opleidingsschool heeft. Wat we zien is dat we elkaar steeds beter weten te vinden en met elkaar zorgen dat we de vakman actueel kunnen scholen. Met elkaar kunnen we een rijke leeromgeving creëren. Daarin gaan we met verschillende leervormen en leerstijlen aan de slag.’ Cromwijk vindt GBL een verrijking voor de toekomstige leervormen. We leren steeds beter om met een mix van middelen de vakmensen beter te scholen. ‘In het leerlandschap hebben we nu een extra onderwijsvorm om mee aan de slag te gaan. Door het inbrengen van spel en competitie blijft de lesstof beter hangen. Ook kunnen we de mensen goed voorbereiden op hun werk en de interactie met elkaar en de klant. Dit hoeft natuurlijk niet per se met GBL te gebeuren, maar er is een groeiende groep mensen die dit gaaf vindt.’

Tekst: Marco Pijpers
Fotografie: Loraine Bodewes en Blue Tea