EW04 Omslag 600
Januari 2021

Vat koe bij de horens tegen stalbrand

18 01

'Stalbranden ontstaan meestal door ongewenste opwarming van de technische infrastructuur. ’ Dat zegt brandpreventiespecialist Robert Reijns, die inschat dat 60 procent van de agrariërs de technische infrastructuur niet op orde heeft. En daar ligt volgens hem een belangrijke verantwoordelijkheid voor de -installateur. 'Met een goed onderhouden installatie is de kans een stuk kleiner dat er brand ontstaat in de stoffige stallen.'

Enkele jaren terug lanceerde een samenwerkingsverband van LTO Nederland, de Brandweer, de Dierenbescherming en de Producentenvereniging Varkenshouderij het Actieplan brandveilige veestallen 2018-2022. Dit document staat vol maatregelen, wettelijke vereisten en ambities. Een eerder actieplan leidde helaas niet tot minder stalbranden. Of dit plan meer succes heeft, weten we pas over twee jaar. Toch zijn er sinds 2018 al weer ruim vijftig stalbranden geweest, waarbij meer dan 400.000 dieren het niet overleefden. Brandpreventiespecialist Robert Reijns van FirePro Benelux is duidelijk over de stand van zaken in de agrarische sector aangaande het brandbewustzijn: ‘Als ik het voorzichtig inschat, heeft zestig procent van de agrariërs de technische infrastructuur niet op orde.’

18 02Doorgebrande transformator door oververhitting.

Gevaarlijke situaties

Centraal in de technische infra staat de meterkast en de verdeling naar de verschillende stroomafnamepunten voor verwarming, verlichting, luiken, ventilatiesystemen en – geaarde – wandcontactdozen. Reijns: ‘Wat bij veehouderijen problemen kan opleveren is dat er altijd sprake is van veel droge stoffen, denk aan hooi en stofneerslag. Dat heeft maar erg weinig nodig om tot ontbranding te komen.’ De oorzaak voor stalbranden is volgens Reijns in de meeste gevallen ongewenste opwarming van de technische infrastructuur. ‘Slecht schoonhouden van deze infrastructuur is vaak een oorzaak. Als stof en vuil niet worden verwijderd van bijvoorbeeld verlichting kan het potentieel een risico vormen.’ Ook onzorgvuldige of onkundige uitbreidingen aan een infrastructuur, of het toevoegen van nieuwe apparatuur zonder kennis van zaken, geven kans op brand. Zo kunnen ook pv-panelen op een agrarisch bedrijfsgebouw een risico vormen als deze niet goed zijn geïsoleerd. ‘Bij langdurige inbranding van de zon loopt de temperatuur van zonnepanelen hoog op. Goed isoleren met brandwerend materiaal ten opzichte van de ondergrond is een must. Daarnaast is gedrag een aandachtspunt. Opstapelen van hooi tot tegen een staldak is onverstandig. Door broei ontstaat in no-time brand. Beter is dan om een aparte opslag voor hooi buiten de veestal te hebben.’

18 03Hakselaar in brand op het erf.

Plannen, doen en checken

Om een stal brandveilig te maken, inventariseert Reijns nauwgezet de lokale situatie. Zo kan hij de benodigde bluscapaciteit goed afstemmen. ‘De technische ruimtes beveiligen we met rook- en/of temperatuurmelders. Die geven bij het ontstaan van brand een signaal aan een brandmeldcentrale die is opgenomen in de infrastructuur. Deze centrale stuurt weer een signaal naar een alarmcentrale of de brandweer. De brandmeldcentrale stuurt ook direct de automatische blussers aan in de technische ruimte, zodat de brand snel wordt gesmoord. Dat gebeurt binnen vijftien seconden’, aldus Reijns. Verder benadrukt hij dat het FirePro-blus-­materiaal bestaat uit een zogeheten niet-corrosieve condensed aerosol. Dit is een droge aerosol waarbij zuurstof en datgene wat brandt zich niet vermengen. Volgens Reijns is dit veiliger dan water en bluspoeders met voor mens en dier schadelijke chemicaliën. Jaarlijks controleert FirePro de geïnstalleerde systemen. Reijns: ‘We controleren of de hoeveelheid blusstof nog volstaat voor de ruimte, als daarin veranderingen zijn aangebracht. Ook vervangen we om de twee jaar de backup-accu van de meldcentrale. Als de netstroom uitvalt, blijft het blussysteem dus werken. Voor de verzekeraar en de brandweer maken we een rapport op, dat we ook aan de eigenaar overhandigen.’

Soms is het simpel

Soms zijn oplossingen echt simpel volgens Reijns. ‘Denk aan buizen met sproeiers die je vaak op het land ziet. Wat ik niet begrijp, is dat een veehouder niet van die buizen in zijn stal aan het plafond boven de dieren hangt. Is er brand, dan kunnen de dieren natgespoten worden, Zo kan veel onnodig dierenleed voorkomen worden.’ ‘Agrariërs kunnen veel zelf, maar het gaat erom dat ze de goede materialen kiezen. ­Ik geef hen graag goed advies. Soms ook gratis, want een stalbrand voorkomen is belangrijker dan geld.’

Tekst: Tom de Hoog
Fotografie: Industrie

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.