Mei 2019
‘We staan aan het begin van een revolutie qua comfort’
René van der Boon, directeur Leertouwer
Leertouwer bestaat negentig jaar. Dus bijna een eeuw ‘Energie door techniek’, zoals de pay-off luidt. In 1929 ging oprichter Leertouwer op de fiets langs boerderijen om licht- en schelinstallaties te installeren. Anno 2019 ontwerpt, installeert en beheert het bedrijf geïntegreerde installaties. De missie is ongewijzigd vertelt directeur René van der Boon: ‘Sinds jaar en dag benaderen we alles vanuit het oogpunt van de klant, met als doel comfort te bieden.’
Op 32-jarige leeftijd nam René van der Boon Leertouwer over van zijn vader. Jong, maar de tijd was er zowel zakelijk als privé rijp voor. De naam van het bedrijf liet hij, net als zijn vader voor hem, intact. ‘Zeker in deze regio kent iedereen Leertouwer. De naam heeft altijd synoniem gestaan voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Dat gevoel wilde ik behouden, het zijn namelijk precies de kernwaarden die ik ook voor ogen heb’, vertelt de ondernemer. Onder leiding van de tweede generatie Van der Boon groeide Leertouwer van 100 naar 170 medewerkers. In negentig jaar van fietsende installateur naar veelzijdige en innovatieve systeemintegrator in elektrotechniek, klimaatinstallaties en ict. ’Maar met een ongewijzigde missie’, benadrukt Van der Boon. ‘Sinds jaar en dag benaderen we alles vanuit het oogpunt van de klant, met als doel comfort te bieden. Wij zijn ervan overtuigd dat mensen energie krijgen van de voordelen die technische oplossingen bieden.’ Op zijn werkplek ervaart hij dat dagelijks zelf. Het kantoorgebouw van Leertouwer is namelijk een praktijkvoorbeeld van systeemintegratie. Duurzame technieken en technische handigheidjes zijn volop geïntegreerd. Denk aan 400 m² zonnepanelen, multimediale smartboards en verschillende ict-netwerken. Functies binnen het gebouw zijn te bedienen via smartphones, tablets of pc’s. De verlichting wordt aangestuurd door beweging en daglicht, de zonwering opent en sluit automatisch, met persoonlijke voorkeur. En ja, al dat comfort geeft volgens Van der Boon daadwerkelijk energie; grotendeels onbewust. Je beseft het vooral als je het comfort mist. Een koude douche bijvoorbeeld, geeft een bak aan negatieve energie.’
Verschilt de comfortvraag van nu met die van tien jaar geleden?
‘De oude meneer Leertouwer bracht baanbrekende techniek, door een lichtknopje bij de deurpost te plaatsen. Mensen hoefden niet langer naar de lamp verderop te lopen, maar knipten het licht simpelweg bij binnenkomst aan. Een regelrechte innovatie die nu gemeengoed is. Dat lichtknopje biedt nog steeds hetzelfde comfort als negentig jaar geleden. Dus niet zozeer de comfortvraag verschilt, maar meer de mogelijkheden daartoe. De technieken hebben zich supersnel ontwikkeld. Ik trek graag de parallel met auto’s. Toen ik klein was, draaide je het raam handmatig open. De eerste modellen met automatische raambediening waren een bezienswaardigheid. Die techniek is nu in alle modellen doorgevoerd. Datzelfde is gebeurd met innovaties als airco, navigatiesystemen en achteruitrijsensoren. Het begint als bijzondere gadget, vervolgens wordt het versnipperd toegepast en uiteindelijk is het normaal. Datzelfde zie je gebeuren in de gebouwde omgeving.’
‘Wanneer je gebruikers betrekt in het bouw- en ontwerpproces, zal comfort een vlucht nemen’
Toch lijkt het alsof comfort in gebouwen zich minder snel ontwikkelt dan bij auto’s.
‘De ontwikkelingen zijn er wel, maar de integratie van mogelijkheden loopt wat stroef. Dat komt vooral door de wijze waarop de bouw in Nederland gestructureerd is. Eigenlijk is er in die sector na de Tweede Wereldoorlog weinig veranderd. Ze laat zich nog steeds sturen door Nen 1010. Deze norm - die een ondergrens aanduidt - wordt namelijk vaak als bovengrens gehanteerd. En achteraf comfort-toepassingen integreren is lastig. Grootschalige toepassing blijft daarom steken. Of het nu om kantoorgebouwen, woningen of scholen gaat, de oplossing is om gebruikers vooraf mee te laten denken over comfort. Wanneer je hun invloed meeneemt in het bouw- en ontwerpproces, zal comfort een vlucht nemen.’
Wat vind je de belangrijkste technische ontwikkeling op dit moment?
‘Dat is een lastige vraag. Elke techniek die ik vandaag noem, is morgen al verouderd. Maar weet je wat wel tijdloos is en meer aandacht behoeft? De onderlinge communicatie tussen de afzonderlijke mogelijkheden. Daarom zien we steeds meer initiatieven om technieken koppelbaar te maken. Elk component heeft zijn eigen specifieke eigenschappen, die soms lastig zijn te integreren in een groter geheel. Bijvoorbeeld omdat ze ‘gesloten’ zijn of omdat regelgeving dat niet toelaat. Zo werkt een beveiligingssysteem volgens strenge richtlijnen. Stel nou dat je de gebruikte bewegingsmelder uit die afbakening zou kunnen halen en koppelen aan de verlichting, dan ben je efficiënt bezig. Mensen en systemen kunnen nog beter samenwerken voor meer comfort. Een goed voorbeeld daarvan is KNX, een wereldwijde standaard in domotica voor makkelijk aanpasbare systemen. Zodat aanpassingen of uitbreidingen nu en in de toekomst eenvoudig kunnen worden geïmplementeerd. Als oplossingen koppelbaar zijn, ontstaat een geheel dat groter is dan de ‘som der delen’.’
Over beveiliging gesproken, hoe belangrijk is çybersecurity voor jullie?
‘Heel belangrijk; comfort-toepassingen maken het leven van de gebruiker makkelijker, maar kunnen het ook voor vreemden eenvoudig maken om ‘binnen’ te komen. Alles wat je koppelt aan het internet moet je goed beschermen, daarom creëren wij alleen systemen die je van buitenaf goed kunt dichtzetten. Een grappig voorbeeld hoe het niet moet, is een commercial van Centraal Beheer. Je ziet een man die een presentatie houdt over de mogelijkheden om met zijn smartphone domotica thuis te besturen. Hij laat trots zien hoe hij met zijn telefoon het hek voor zijn villa en vervolgens zijn voordeur op afstand kan openen. Ondertussen zie je hoe blij verraste inbrekers hierdoor zonder problemen zijn huis binnenwandelen en leeghalen. Geestig, maar ook ernstig. Want zo is het wel. Daarom besteedt Leertouwer veel aandacht aan IT-veiligheid. Onlangs behaalden we het certificaat ISO 27001. Ik zie het als een soort betrouwbaarheidsdiploma dat Leertouwer op een verantwoorde manier omgaat met gegevens en informatie.’
Is het comfortvakgebied voor elke installateur weggelegd?
‘Dat vind ik moeilijk te beantwoorden. Het is een kennisgebied dat natuurlijk om de nodige ervaring vraagt. Zowel op het gebied van elektrotechniek, klimaat en ict. Bij comfort draait het vaak om het juiste samenspel tussen deze drie zaken. En daarbij is, anders dan vroeger, niet zozeer de elektrische bekabeling leidend, maar programmatuur. Dat vraagt om specifieke ontwerpkennis. Juist de combinatie maakt dit vakgebied zo charmant. Ik zie het dagelijks in ons bedrijf; we hebben vakidioten - dat bedoel ik heel positief - van allerlei kaliber rondlopen. Samen maken ze de meest innovatieve systemen. En volgens mij staan we nog maar aan het begin van een revolutie qua mogelijkheden in comfort. En dan heb ik het niet alleen over de energietransitie die volop gaande is, maar ook over kleine en grote technieken, zoals sensoren. Ondanks de discussie rondom de carbon-footprint, weet ik zeker dat de mens vasthoudt aan zijn comfort.’
‘Comfort wordt bepaald door het juiste samenspel tussen elektrotechniek, klimaat en ict’
Inderdaad, al die technieken vragen om energie. Hoe past dat in het huidige duurzaamheidsdenken?
‘In de landen met de hoogste welvaart is de drang naar comfort het grootst. Willen we de druk op het milieu beperken, dan zullen we de mogelijkheden slim moeten inzetten. Want ja, techniek heeft energie nodig, maar ik denk zeker ook dat techniek energie kan besparen. Denk aan de mogelijkheid om de binnentemperatuur te koppelen aan de aanwezigheid van individuen. Verder merk ik dat comfortsystemen juist het bewustzijn onder gebruikers vergroten. Kijk naar het psychologisch effect van zonnepanelen en bijbehorende programma’s, die inzicht geven in verbruik en opbrengst. Mensen gaan daardoor nadenken over het besparen van energie en kiezen bijvoorbeeld vaker om apparaten in te schakelen wanneer de zon schijnt. Als we comfortsystemen duidelijk kunnen uitleggen en inzichtelijk maken, zullen gebruikers slimmer acteren.’
Waar ben je zelf vooral trots op?
‘Dan denk ik direct aan enkele comfortsystemen die we ontwikkeld hebben, onder meer voor de zorg. In die richting liggen trouwens nog heel veel mogelijkheden. Het is fijn om een belangrijke rol te spelen bij maatschappelijke issues als langer thuis blijven wonen en meer handen aan het bed. Verder ben ik vooral trots op het werkplezier dat Leertouwer biedt. Ik mag binnenkort weer enkele medewerkers feliciteren die veertig en zelfs vijftig jaar in dienst zijn. Hieruit blijkt dat we een goede werkgever en inspirerende werkplek zijn. Mensen werken hier omdat ze het vakgebied en de opdrachten leuk vinden, niet om de dagen naar hun pensioen af te tellen. Daarom inspireren we jongeren ook om een toekomst in de techniek te realiseren. Met veel stageplekken en begeleiding.’
Wat is je belangrijkste advies?
‘Sowieso geldt dat installaties geen eenrichtingsverkeer zijn. Wie je klant ook is, je zult altijd het gesprek aan moeten gaan. Vraag naar hun wensen en bespreek alle mogelijkheden. Laat de gebruiker kiezen. Systeemintegratie brengt de meeste winst; voor iedereen. Zo ontwikkelden we voor een zorgcentrum met dementerende cliënten een systeem dat zowel de verzorgenden als de bewoners meer ruimte geeft. Elke cliënt draagt een eigen polsbandje dat de ‘vrijheid’ regelt. Sommigen kunnen beter op de eigen etage blijven, bij anderen gaan alle deuren van de afdeling of zelfs de tuin open. Die zelfstandigheid is heerlijk en scheelt de verzorgende veel tijd. Ja, zo’n oplossing maakt duidelijk waar comfort echt voor staat. Welbevinden voor iedereen.’
Naam: |
René van der Boon |
Geboortejaar: |
1969 |
Bedrijf: |
Leertouwer |
Woonplaats: |
Barneveld |
Privé: |
Getrouwd, twee zoons en een dochter |
Hobby’s: |
Nieuwe technieken omarmen en integreren |
Tekst: Jojanneke Rodenburg
Fotografie: Herbert Wiggerman
Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.