Meten circuitimpedantie met installatietester.

Bij het verwijderen of plaatsen van zekeringen is het dragen van isolerende handschoenen noodzakelijk als de installatie niet aanrakingsveilig is uitgevoerd en er geen andere mogelijkheid is de installatie veilig te stellen.
Voordat kan worden gewerkt, moet worden vastgesteld dat de installatie in de meterkast daadwerkelijk ook volledig spanningsloos is. Dit moet met een dubbelpolige spanningsaanwijzer die voldoet aan Nen-EN-IEC 61243-3 en minimaal CAT III is; in spreektaal een Duspol. Vooraf wel testen of de Duspol in orde is. Spanningsloosheid vaststellen mag dus niet met een spanningszoeker, voltstick of universeelmeter.
De meeste Duspols hebben lange blanke meetpennen. De blanke meetpennen moeten worden voorzien van een isolerend dopje (Nen 3140, bepaling 6.2.4). Hiermee wordt kortsluiting door de lange blanke pennen voorkomen, mocht de installatie toch ‘live’ zijn.

Isolerende handschoenen.

Aansluiten

Om geleiders in de kooiklemmen te monteren moet er worden geschroefd. De meeste schroefkoppen van moderne beveiligingscomponenten zijn van het type SL-PZ2; een combinatie van een pozidrive en sleuf schroefbit.
Het vastdraaien van schroeven voor een kooiklem moet met een momentschroevendraaier met de SL-PZ2-bit gebeuren. Het aandraaimoment staat in het algemeen vermeld op de installatieautomaat, de verpakking of kan worden opgezocht op de datasheet op internet. Het aandraaimoment varieert afhankelijk van het merk ongeveer tussen de 1,9 en 3,5 Nm. ‘Vast is vast’, zoals soms wordt gedacht, levert geen verbinding op zoals die wordt vereist in Nen 1010 en Nen-EN-IEC 61439.
De mantel van kabels die in de meterkast worden ingevoerd, kunnen worden ingekerfd en vervolgens worden verwijderd met een kabelmes. Ook kan hiervoor een Jokari-mes worden toegepast. Vooraf moet hierbij het mesje worden ingesteld waardoor de juiste snijdiepte ontstaat; de onderliggende isolatie van de aders mag niet worden beschadigd.
Draden kunnen op de juiste lengte worden geknipt en worden gestript met een striptang. Voor massieve draden kunnen uiteenlopende striptangen worden toegepast. Voor litzedraden is een goedkope striptang ongeschikt, omdat er wellicht koperdraadjes worden weggetrokken bij het strippen.

Een Jokari-mes.

Twee zaken zijn belangrijk bij het strippen en aansluiten:
• voorkom dat de koperdraad worden ingekerfd of beschadigd. Het verhoogd de overgangsweerstand en de kans dat de draad breekt.
• strip de juiste lengte; te kort resulteert in een verhoogde overgangsweerstand, door te lang te strippen is de installatie wellicht niet aanrakingsveilig.
Litzedraden moeten voor het aansluiten meestal worden voorzien van een adereindhuls. De documentatie van fabrikanten geeft dat aan. Voor het aansluiten van twee afzonderlijke draden in één kooiklem behoort een twin adereindhuls te worden toegepast. Losse verbinders, zoals waco-klemmen en kroonstenen, zijn niet toegestaan in een schakel- en verdeelinrichting.
Voor de litze-geleiders moeten de geschikte adereindhulsen worden gekozen. Ze moeten met een passende perstang worden samengeknepen. In documentatie van fabrikanten van adereindhulsen en persgereedschap is te lezen welke materialen bij elkaar horen.

Verschillende striptangen.

Inspecteren voor oplevering

Nadat een schakel- en verdeelinrichting is geïnstalleerd moet er een opleveringsinspectie plaatsvinden. Immers, je moet jezelf ervan overtuigen dat een veilige installatie achterblijft die voldoet aan Nen 1010. Meetinstrumenten zijn daarbij noodzakelijk om bijvoorbeeld de isolatieweerstand te meten, het ononderbroken zijn van beschermings- en vereffeningsleidingen, de impedantie van de foutstroomcircuits, Z_L-PE en Z_L-N en wellicht de uitschakeltijd van aardlekschakelaars. Deze metingen kunnen met afzonderlijke meetinstrumenten worden verricht, maar ook met een installatietester.
Bij bijvoorbeeld het instellen van een EV-laadunit, kan het nodig zijn om de stroom te meten. Het nauwkeurig meten van de waarde van de stroom, die in de praktijk niet sinusvormig is, kan alleen met een TRUE-RMS Ampèretang.
De waarde van de spanning mag in een schakel- en verdeelinrichting alleen worden gemeten met een meetinstrument en meetpennen CAT III of CAT IV die geen kortsluiting kunnen veroorzaken (Nen 3140, bijlage H). Lange blanke meetpennen moeten dus worden voorzien van een isolatie, zodanig dat er nooit meer dan 4 mm blanke meetpen uitsteekt. Met een isolerend dopje of de Fluke twist-meetpennen kan deze isolatie over de meetpennen worden geschoven. Ook een universeelmeter mag geen kortsluiting kunnen veroorzaken. Kies er daarom een zonder een A-bus.

Tekst: Anton Kerkhofs
Fotografie: Anton Kerkhofs, Fluke, Infralektra, Jokari, Knipex

In deze rubriek, tot stand gekomen in ­samenwerking met de afdeling Techniek & Markt van Techniek ­Nederland, behandelen wij actuele technische onderwerpen waar installateurs in hun vak mee te maken kunnen krijgen. Heeft u ook een Hot topic? Stuur hem dan naar media@technieknederland.nl.