April 2024
Betonnen zwemvest
Stel, je zit in de auto en hoort op de radio een reclamespotje van een accountantskantoor. Het kantoor zegt dat als je bij hen de boekhouding onderbrengt het dan financieel helemaal goed zal komen met je bedrijf. Een beetje raar hè? Hoe je de boekhouding doet en wie dat verder verzorgt en controleert, zegt niets over hoe je bedrijfsprestaties zijn. Je kunt wel bij de duurste accountant zitten, maar dat wil niet zeggen dat je de hoogste winst maakt. Andersom is er wellicht wel een relatie: hoe hoger de winst, hoe duurder je accountant wordt, maar dat is weer heel wat anders.
Toch hoor ik nu wel iets soortgelijks als het gaat om de nieuwe regels voor duurzaamheidsrapportages. Vanaf 2026 moeten grote bedrijven op een vastgestelde manier rapporteren over duurzaamheidsthema’s, de wellicht bekende CSRD. Best ingewikkeld en het kost bedrijven veel energie om op tijd aan de verslagleggingseisen te voldoen. Niet gek dat er nu allerhande bureaus zichzelf aanprijzen om de bedrijven hierbij te helpen. Op zich natuurlijk prima.
Maar wat soms lijkt te worden vergeten, is dat de rapportage niet het doel op zich is. Het gaat om wát je rapporteert, niet dát je rapporteert. Minstens evenveel moeite zouden de bedrijven dus moeten steken in hoe ze willen verduurzamen, wat de ambities zijn en hoe daarin de keten wordt meegenomen. Het is een veelvoorkomend fenomeen: zó gericht zijn op de processen dat je de inhoud vergeet.
Ook rondom kwaliteitsnormen zie je dit gebeuren. Ik moet hierbij denken aan een oud-collega die mij
ooit eens uitlegde wat de ISO 9001-norm inhoudt. Hij gaf aan dat het een kwaliteitsnorm is waarmee
je je bedrijfsprocessen kan beheersen en verbeteren. Het certificaat zegt niets over wat er dan
tijdens die processen gebeurt. Dus, zo concludeerde hij: je kunt als bedrijf betonnen zwemvesten op
de markt brengen die helemaal volgens de juiste procedures en de ISO 9001-norm zijn gefabriceerd.
Zeg dat maar tegen degene die in het water ligt en dit zwemvest toegeworpen krijgt.
Moraal van dit verhaal? Laten we met elkaar niet te veel focussen op de processen, maar vooral het
achterliggende doel voor ogen houden. De CSRD is enorm belangrijk om meer transparantie in en
vergelijkbaarheid tussen de bedrijven te krijgen en de rapportage is hierin belangrijk. Maar bovenal
is het belangrijk dat de bedrijven en bedrijfsketens meer verduurzamen. Maar dáár hoor ik de adverterende bedrijven nauwelijks over…