Ledlampjes worden nauwelijks warm en verbruiken aanzienlijk minder energie. Daardoor zijn ze niet alleen zuiniger zijn, maar ook veiliger. Hoewel moderne verlichting – ook tijdens de Kerstdagen – in Nederlandse huishoudens steeds meer de norm wordt, zijn er ook nog steeds veel huishoudens met oude kerstverlichting. Deze traditionele sets werken vaak op 230 volt, bevatten vervangbare lampjes en hebben kwetsbare bedrading. Bij het vervangen van lampjes of het verbuigen van lamphouders kan direct contact ontstaan met geleidende delen, waardoor kortsluiting, schokken of zelfs brand kunnen optreden. Juist omdat consumenten zich hiervan lang niet altijd bewust zijn, is het zinvol dat installateurs actief wijzen op de risico’s van verouderd materiaal en op de voordelen van vervanging door moderne, laagspanningsledverlichting die is voorzien van een adapter of transformator.

John van Vugt: 'Koppel nóóit verlengsnoeren of stekkerdozen aan elkaar.'

Aandacht voor het aansluiten

Een ander aandachtspunt voor installateurs is de manier waarop de klanten bij wie zij over de vloer komen, hun kerstverlichting aansluiten. Onveilige situaties ontstaan regelmatig door losse of gestapelde verlengsnoeren, overvolle stekkerdozen of aansluitingen op groepen zonder randaarde of goed functionerende aardlekschakelaar. Elektrotechnisch specialist John van Vugt van Techniek Nederland benadrukt dat installateurs juist in deze periode kunnen helpen door bewoners te adviseren over veilige aansluitpunten en het voorkomen van overbelasting. Een korte inspectie tijdens regulier onderhoud kan vaak al duidelijk maken waar onveilige situaties ontstaan en welke aanpassingen wenselijk zijn.

Aandacht voor binnenluchtkwaliteit

Naast brandrisico kunnen installateurs ook de binnenluchtkwaliteit onder de aandacht brengen van hun klanten. Tijdens de feestdagen staan in veel huishoudens kaarsen aan en worden keukens intensief gebruikt. Kaarsen produceren fijnstof en roet, wat in slecht geventileerde woningen kan leiden tot geïrriteerde ogen, hoofdpijn of benauwdheid. Ventilatie-expert Maurice Roovers van Techniek Nederland wijst erop dat bewoners vaak niet beseffen hoe snel de luchtkwaliteit verslechtert wanneer veel mensen in één ruimte verblijven of wanneer er uitgebreid wordt gekookt. Installateurs kunnen deze momenten benutten om het belang uit te leggen van goede en goed onderhouden ventilatiesystemen en om te bespreken wanneer vervanging, reinigen of inregelen gewenst is.

Buitenverlichting moet minimaal IP44 zijn

Ook buitentoepassingen verdienen aandacht. Nog steeds komt het voor dat binnenverlichting, vaak aangeduid met de code IP20, toch buiten wordt gebruikt. Hierdoor ontstaat risico op vochtinslag en kortsluiting. Installateurs kunnen tijdens servicebezoeken signaleren of er ongeschikte materialen buiten zijn toegepast en bewoners adviseren over waterbestendige verlichting met minimaal IP44 voor buitensituaties.

Bredere veiligheidsadviezen

Tot slot kunnen installateurs bewoners helpen met bredere veiligheidsadviezen die in deze periode extra relevant zijn, zoals het correct bedienen van schakelaars in plaats van aan stekkers te trekken, het voorkomen van overbelasting van contactdozen en het controleren van rookmelders, die sinds 2022 verplicht zijn op elke verdieping. ‘Adviseer jouw klant het snoer van de kerstverlichting altijd aan te sluiten op een elektragroep met randaarde en een aardlekschakelaar’, zegt Van Vugt. ‘En koppel nóóit verlengsnoeren of stekkerdozen aan elkaar.’ Ook het stimuleren van led-alternatieven voor kaarsen en het benadrukken van het belang van extra ventileren tijdens en na het koken dragen bij aan een veilige en gezonde woonomgeving.