EW11 cover 600
27 november 2024

Onderhoud aan warmtepompen schiet tekort

Vereniging Eigen Huis trekt aan de bel na 2000 klachten op meldpunt

UV04944

Veel huiseigenaren met een warmtepomp hebben problemen met het onderhoud hiervan. Ze kunnen niemand vinden die dit wil uitvoeren of krijgen geen advies over wat er nodig is aan onderhoud. Dat schrijft de Vereniging Eigen Huis op haar website.

Vereniging Eigen Huis opende onlangs een meldpunt waar in korte tijd 2000 reacties op binnenkwamen. De meldingen hadden veelal betrekking op het onderhoud. ‘We hebben meldingen gehad van mensen die jaren bezig zijn geweest iemand te vinden, tientallen installateurs hebben gebeld of na een storing letterlijk in de kou zaten’, zegt beleidsadviseur Helen Visser op de website van de vereniging.

Meldingen

De meeste meldingen gaan over all-electric warmtepompen, die vooral bij nieuwbouwwoningen worden geïnstalleerd. De bouwer en installateur wijzen volgens de woningeigenaren naar elkaar, waarna zij zelf op zoek gaan naar een onderhoudsbedrijf, dat ze niet kunnen vinden. Ook kwamen veel klachten binnen van eigenaren die een hybride warmtepomp hebben laten plaatsen. De warmtepompinstallateur doet het onderhoud niet, terwijl cv-ketel-monteurs het onderhoud aan de gasketel niet meer aandurven als er een warmtepomp bij is geplaatst. In sommige gevallen werd het onderhoudscontract dat eigenaren hadden voor de cv-ketel zelfs opgezegd.

Onduidelijkheid

Voor veel woningbezitters is ook onduidelijk wat er eigenlijk nodig is aan onderhoud. Dit staat niet duidelijk in de handleiding of de installateur zegt dat er geen onderhoud nodig is terwijl dit volgens de documentatie wel moet. Ook na een faillissement van de fabrikant kunnen huiseigenaren vaak niemand meer vinden voor onderhoud. Ten slotte waren er veel meldingen over ondeskundige monteurs.

Onderhoud moet beter worden geregeld

Het grote aantal meldingen komt volgens Visser deels doordat het een jonge markt is. ‘Maar het onderhoud moet wel echt beter worden geregeld. Vereniging Eigen Huis gaat hierover in gesprek met brancheorganisaties en overheid. Het zou ontzettend zonde zijn als consumenten hierdoor geen warmtepomp meer willen.’

Bedrijven weigeren klanten terecht

Op de website van de NOS zegt Coen van de Sanden, directeur van NVKL, de branchevereniging van koudetechniek en luchtbehandeling, dat het onderhoud van warmtepompen specifieke kennis vereist en bedrijven daarom terecht klanten weigeren. ‘Je hebt naast specifieke kennis ook een wettelijk bepaalde certificering nodig om aan die warmtepomp te mogen werken. Een heleboel bedrijven hebben die nog niet’, aldus Van de Sanden. De prikkel voor bedrijven om de focus op de ouderwetse cv in te wisselen voor kennis van de warmtepomp is volgens hem niet zo groot is. ‘Er worden nog steeds heel veel ketels verkocht. Dus bedrijven in onze sector zijn vrij conservatief en verdienen nog steeds een dikke boterham met cv-ketels plaatsen en onderhouden.’

Eén contract

Aan EenVandaag laat VEH-directeur Cindy Kremer weten dat er op het meldpunt een melding binnenkwam over een warmtepomp die op het dak was geïnstalleerd waardoor de huiseigenaar een hoogwerker moest huren voor enkele duizenden euro's om überhaupt erbij te kunnen. Eén van de melders, Richard de Jong uit Amersfoort, laat aan EenVandaag weten dat hij hoopt snel iemand te vinden die zowel verstand heeft van warmtepompen als van gasketels. ‘Dan hoef je maar één afspraak te maken en heb je één contract. Je wil niet dat ze naar elkaar gaan wijzen als er een probleem is met de verwarming.’

Betere regelgeving en beter opgeleide monteurs

Kremer vindt dat er betere regelgeving nodig is op verschillende vlakken. ‘Wij vinden dat bij wet moet worden geregeld dat warmtepompen zodanig worden geïnstalleerd dat onderhoud mogelijk is. Dus bijvoorbeeld niet helemaal ingebouwd in de zonnepanelen of bovenop een dak waar niemand bij kan.’ Ook vindt ze dat er snel beter opgeleide monteurs moeten komen. ‘De branche moet installateurs gaan opleiden en wel dusdanig breed dat er niet voor ieder apparaat een aparte monteur over de vloer hoeft te komen.’

Andere tak van sport

Voorzitter van Techniek Nederland Doekle Terpstra zegt tegen EenVandaag de problemen te begrijpen, maar vindt de oproep van Kremer wel te stellig. ‘We hebben te maken met een markt die zich nog een beetje moet ordenen. We hebben nu 700.000 warmtepompen in Nederland. In korte tijd zijn er heel veel geplaatst. Natuurlijk gaan er dan dingen mis. En iedere klacht is er één te veel. Maar om nu te stellen dat we het onderhoud als branche een beetje vergeten zijn, dat gaat mij te ver.’
Terpstra ziet in de praktijk installateurs juist hard werken om alle ontwikkelingen bij te houden. ‘Inmiddels zijn er meer dan 100 merken warmtepompen op de markt. Fabrikanten hebben er dus veel belang bij om onderscheidend te zijn, maar dat maakt het voor installateurs 'honds ingewikkeld' om al die innovaties te volgen en daar dan weer hun certificaten voor te krijgen. De warmtepomp is een complexer product dan de cv-ketel. Het apparaat vraagt echt om andere vaardigheden en andere inzichten. Het is een andere tak van sport waar extra opleiding voor nodig is. Dus ik begrijp dat monteurs 'nee' verkopen bij sommige modellen, omdat ze de expertise er niet voor in huis hebben.’

Helder politiek kompas ontbreekt

Terpstra vraagt ook begrip voor het achterblijven van de kennis bij zijn leden. Het ontbreekt volgens hem aan een helder politiek kompas. Hij doelt op het besluit van het vorige kabinet om vanaf 2026 de hybride warmtepomp verplicht te stellen bij vervanging van het verwarmingssysteem. ‘Het huidige kabinet heeft daar weer een streep doorgezet. Terwijl wij als brancheorganisatie net bezig waren onze monteurs daarvoor op te leiden. Wat moet je dan als installateur? Wel vandaag investeren in een opleiding waar je morgen misschien niets meer aan hebt?’
De uitkomsten van het meldpunt van VEH komen op een slecht moment. Onlangs bleek uit het Warmtepomp Trendrapport dat dit jaar “slechts” 100.000 toestellen werden geplaatst tegenover 150.000 in het jaar ervoor. Hoewel Terpstra in dat rapport een “comeback van de warmtepomp” voorziet voor de komende jaren, zullen de klachten die VEH naar buiten brengt onzekerheid veroorzaken bij de woningeigenaren over de aanschaf van een (hybride) warmtepomp.

Wat volgens de Vereniging Eigen Huis moet gebeuren

  1. Iedereen die een warmtepomp koopt, moet duidelijke informatie over benodigde onderhoud en aanbod voor onderhoudscontract krijgen. Bij nieuwbouw moet partij die woning oplevert hiervoor zorgen.
  2. De branche moet met duidelijke richtlijnen over benodigde onderhoud per type warmtepomp komen.
  3. De installatiebranche moet zorgen voor voldoende installateurs die hybride warmtepomp én cv-ketel kunnen onderhouden.
  4. De overheid moet meer duidelijkheid geven over waar warmtepomp wel/niet mag worden geplaatst.
  5. Deskundigheid van installateurs op gebied van warmtepompen moet worden verbeterd.
  6. De branche moet regelen dat klanten ergens anders terecht kunnen voor onderhoud als een leverancier failliet gaat.