EW04 Omslag 600
26 juni 2019

Technici worden deeltijddocent

Kees de Vries: 'Ik wil graag jongeren enthousiast maken voor techniek.'

hybride docent

Er is een enorm tekort aan leerkrachten die techniek kunnen onderwijzen in het vmbo en mbo. De opleiding tot Hybride vakdocent ontwikkeld binnen het Vti Amsterdam leidt ervaren technici op tot deeltijddocent. Kees de Vries, vestigingsdirecteur bij installatiebedrijf Van Dorp, besloot de opleiding te gaan volgen. ‘Ik wil graag jongeren enthousiast maken voor techniek’.

Al tijdens zijn stage merkte Kees de Vries uit Amsterdam dat scholen zitten te springen om vakdocenten met technische kennis. ‘ ‘Kunnen we u alvast voor volgend schooljaar ‘boeken’?’ kreeg ik te horen.’ De Vries heeft de belangstelling voorlopig afgehouden. Tenslotte is hij net halverwege de éénjarige opleiding tot Hybride vakdocent aan de Hogeschool van Amsterdam. Maar daarna kan hij - naast zijn werk - aan de slag als docent in het mbo en vmbo.

Boeiend lesgeven

Een combinatie van idealisme, een gevoel van urgentie en de behoefte om wat bij te leren zorgden dat De Vries na dertig jaar in het vak, de stap weer zette naar de schoolbanken. In veertien avonden wordt hem geleerd hoe hij zijn vakkennis kan overdragen op jongeren. Daarnaast loopt hij twee keer acht dagen stages op het mbo en vmbo. ‘Dat vind ik echt heel leuk, die didactiek. Ik had vroeger een leraar techniek die voorlas uit het leerboek. We vielen in slaap! Pas toen we hem vragen stelden bleek hij fabelachtig goed te kunnen vertellen. Ik hoop door goede en boeiende lessen jongeren te interesseren voor techniek.’

Leren over warmtepomp

Ervaren technici zijn aantrekkelijk als docenten. Ook omdat nieuwe technieken langzaam hun weg vinden naar de reguliere docenten in het onderwijs. De Vries: ‘Bij het mbo is het wel beter, maar vooral bij het vmbo werken oudere docenten die amper kennis hebben van de laatste innovaties. Kijk, een vaardigheid als lassen is hetzelfde als dertig jaar geleden. Maar de technische ontwikkelingen gaan momenteel heel snel en het onderwijs loopt achter. Jongeren moeten tijdens hun opleiding bijvoorbeeld kennismaken met een warmtepomp. Dat gebeurt nu nog amper.’ Maar ook over klimaattechnieken, verwarmings- en regeltechniek, duurzame opwekking en luchtbehandeling kan De Vries hen vanuit zijn ervaring veel leren.

Leergang

De leergang tot Hybride Vakdocent is ontwikkeld door VTI (vakschool Technische Installaties). De lerarenopleiding M&T van de Hogeschool van Amsterdam werkt hiervoor samen met het ROC van Amsterdam, een aantal Amsterdamse vmbo-scholen en Wij Techniek, de brancheorganisatie van de technische installatiebranche. Momenteel volgen vijf docenten de leergang. Hopelijk stromen een paar van hen straks door naar de lerarenopleiding en een voltijds docentschap, zegt coördinator en opleider van de leergang Petra Overmars. ‘Het aantrekkelijk is dat deze mensen echt kunnen vertellen vanuit hun praktijkervaring. De technische kennis brengen ze mee. En hun ervaringsverhalen maken hun lessen niet alleen eigentijds, maar ook levendig.’

Goede docent maakt het verschil

Studenten worden geworven via het eigen netwerk en de opleidingsfondsen Wij Techniek, OOM en A+O metalektro. Het doel is om minimaal vijftien mensen op te leiden tot hybride docent. Dat aantal is lastig te halen. ‘Terwijl het vinden van goede docenten een van de belangrijkste opgaven is om de Energietransitie te laten slagen’, zegt programmadirecteur van het VTi Martin de Haan. ‘We roepen bedrijven op hun beste medewerkers te laten opleiden tot docent. Op die manier kunnen ze straks zelf hun medewerkers van de toekomst opleiden. Bedrijven begrijpen heel goed dat een goede docent het verschil kan maken voor de kwaliteit van de technici van de toekomst.’ Anderzijds’, geeft De Haan toe, ‘kampen die bedrijven zelf ook al met een personeelstekort. Dat is wel een spanningsveld. Bedrijven vinden het belangrijk maar ook ingewikkeld.’

Urgentie

In zijn eigen bedrijf Van Dorp ziet De Vries in ieder geval de urgentie om snel nieuwe mensen op te leiden. ‘De hoeveelheid werk is vorig jaar met 50 procent toegenomen. Op vijftig fte hebben we nu in Amsterdam zeven vacatures, vooral voor ervaren krachten.’ De Vries beveelt de nieuwe opleiding tot hybride docent van harte aan. ‘Ik vind het echt heel leuk, leren over hoe je een les opbouwt en spannend houdt.’ Zijn collegegeld wordt betaald door Wij Techniek, het opleidingsfonds voor installateurs. Keerzijden zijn er uiteraard ook. ‘Het is momenteel zo druk op mijn werk dat ik hoop dat ik volgend jaar een dagdeel per week kan lesgeven. En in het weekeinde heb ik huiswerk en doe ik soms inhaalwerk. Daar zit natuurlijk een grens aan.’

EMMA – Experts in Media en Maatschappij maakt in opdracht van de Topsector Energie een verhalenreeks rondom de energietransitie/arbeidsmarkt. Dit is het eerste verhaal. Meer informatie: De Topsector Energie/Human Capital Agenda