EW03 Omslag 600
10 juli 2018

Klimaatakkoord: Verbouwing van Nederland kan beginnen

Doekle Terpstra: CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2050 is geen utopie

klimaat1

Duurzame technologie gaat een sleutelrol spelen bij het op grote schaal energiezuinig maken van woningen en gebouwen. Die conclusie trekt Uneto-VNI uit de hoofdlijnen van het Klimaatakkoord die Ed Nijpels vandaag presenteerde.

Uneto-VNI is enthousiast over de plannen die Ed Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad, vandaag presenteerde. De plannen zijn een uitvloeisel van de afspraken die de afgelopen maanden zijn gemaakt aan de vijf sectortafels. Voor Uneto-VNI was met name de sectortafel Gebouwde Omgeving, voorgezeten door Diederik Samsom belangrijk.

Gebouw-gebonden financiering

Veel van de maatregelen waarvoor de ondernemersorganisatie de laatste maanden heeft gepleit zijn opgenomen, zoals subsidie voor gebouw-gebonden financiering en een verschuiving in de energiebelasting die verduurzaming aantrekkelijker zullen maken. De norm voor de maximale warmtevraag van woningen geeft volgens voorzitter Doekle Terpstra ‘vaart aan de toepassing van hybride warmtepompen en zonneboilers.’

CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2050 is geen utopie

Ambitie

De grote verbouwing van Nederland gaat volgens Terpstra nu écht beginnen. ‘Nog voor 2021 gaan we 100.000 corporatiewoningen verduurzamen met behulp van warmtenetten en collectieve of individuele (hybride) warmtepompen. Vanaf 2021 moeten jaarlijks 50.000 huizen aangepakt worden. Al ruim voor 2030 verduurzamen we ieder jaar 200.000 woningen. Daarmee reduceren we onze CO2-uitstoot enorm. Een CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2050 is geen utopie, het kan echt. Op deze manier zetten we grote stappen om het voor elkaar te krijgen.’

Opleidingen

Terpstra is ook blij met de afspraak dat gemeenten in 2021 duidelijk maken of en wanneer een wijk van het gas af gaat en wat de alternatieve bron voor verwarming wordt. ‘Dat is belangrijk voor bewoners’, vindt hij, ‘maar óók voor de regionale installateurs die voorbereidingen moeten treffen om klanten voor te lichten of medewerkers bij te scholen. De komende jaren zetten we als Uneto-VNI alle zeilen bij om meer technici op te leiden voor de energietransitie.’ Inmiddels is mede op initiatief van de brancheorganisatie een landelijk opleidingsprogramma warmtepompen tot stand gekomen. Dit najaar nog gaan naar verwachting de eerste 500 installateurs die opleiding voltooien.

Duurzaam gas

‘Aardgasloos betekent nog niet automatisch gasloos’, zei Terpstra bij de toelichting op het Klimaatakkoord dat het huidige aardgasnetwerk nog niet afschrijft. ‘Het huidige gasnetwerk is uitermate geschikt voor het transport van duurzaam gas. Op voorstel van Uneto-VNI is in het akkoord opgenomen dat er demonstratieprojecten komen voor duurzaam gas en waterstof. Dit gaat een belangrijke bijdrage gaat leveren aan de energietransitie.’

Energietransitie ook haalbaar voor Nederlanders met krappere portemonnee

Energiebelastingen

De financiering van de plannen is heel belangrijk voor het welslagen. In het Klimaatakkoord wordt het het verduurzamen van de woning dan ook aantrekkelijk gemaakt. De belasting op gas zal stapsgewijs omhoog gaan vanaf 2020 terwijl de elektriciteitsbelasting omlaag gaat. Dat bevordert de toepassing van duurzame energie met bijvoorbeeld warmtepompen en zonnepanelen. Daarnaast zijn in het akkoord afspraken opgenomen over de invoering van een financiering die gekoppeld is aan het huis en niet aan de eigenaar. De kosten van de lening mogen niet hoger worden dan wat de verlaging van de energierekening oplevert. Terpstra: ‘Zo maken we de energietransitie ook haalbaar voor Nederlanders met een krappere portemonnee.’

Duurzame warmtetechnieken

Woningen zullen worden verwarmd door warmtenetten en collectieve of individuele (hybride) warmtepompen. Dat betekent dat de aardgasgestookte cv-ketel op termijn verdwijnt als enige vorm van warmtevoorziening. Terpstra: ‘De combinatie van duurzame techniek en een cv-ketel kan de CO2-uitstoot met de helft reduceren.’ Uneto-VNI heeft zich hiervoor eerder dit jaar hard gemaakt in een Manifest dat het opstelde samen met Energie Nederland en Greenpeace. In het Manifest pleitten zij ervoor dat huiseigenaren vanaf 2021 bij vervanging van hun cv-ketel deze alléén nog mogen vervangen in combinatie met een hybride warmtepomp, een zonneboiler of een ander duurzaam alternatief. Terpstra: ‘In 2021 evalueren we of de beoogde kostenreductie wordt gerealiseerd en de systemen compacter en dus eenvoudiger inpasbaar zijn.’

Norm voor warmtevraag woningen

Om de toepassing van onder meer de hybride warmtepomp te stimuleren, komt er een norm voor de maximale warmtevraag voor woningen. De norm wordt geïntroduceerd bij aankoop van de woning en bij een vergunningsaanvraag voor een verbouwing. Tegelijkertijd hebben de installatiebranche en de bouwsector hun commitment uitgesproken om de kostprijs van duurzame verwarmingssystemen te verlagen en de rendementen te verbeteren. Met name warmtepompen en zonneboilers zullen daardoor nog aantrekkelijker worden. De norm is niet verplicht en wordt in 2025 geëvalueerd. Als de regeling niet voldoende oplevert, komt er mogelijk in 2030 een verplichting.

Voortrekker in innovatie

Innovatie speelt een cruciale rol in het Klimaatakkoord. De installatiebranche blijft ook de komende jaren veel aandacht besteden aan stillere en meer compacte warmtepompen, mogelijkheden voor compacte warmte-opslag, industrialisering van renovaties en specialistische technieken als aquathermie en geothermie. Terpstra: ‘Het Klimaatakkoord is tot op zekere hoogte een momentopname. De techniek staat niet stil en zal steeds betere oplossingen aandragen. Onze branche blijft daar een voortrekkersrol in vervullen.'

Naar de Tweede Kamer

Minister Wiebes laat het Klimaatakkoord op hoofdlijnen nu doorrekenen door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB). Na de zomer gaan de plannen met commentaar van het kabinet naar de Tweede Kamer, die het vervolgens met aanvullende opdrachten terugstuurt naar de onderhandelaars. Bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties moeten de maatregelen dan nog dit jaar uitwerken en ondertekenen.

Lees ook reacties op voorstellen voor hoofdlijnen voor Klimaatakkoord van: